Əlverişli təbii-coğrafi şəraiti olan Azərbaycan ərazisi dünyada insanın formalaşdığı ilk məskənlərdəndir

Qaynaqça

1. 
   «Meydan sirləri» açılacaq. Ənvər Əliyev kitabını çap etdirməyə pul tapmır. «Şərq» qəzeti, (http://www.sherg.az/pre.php?id=12615).
   
2. 
   Pənahlı N. Əbədiyyət yolçusu. Əlyazma. N. Pənahlının şəxsi arxivi.
   
3. 
   Rəsulzadə M. Ə. Millət olmaq əzmi. “Azərbaycan”, il 1, sayı 6, sentyabr 1952, Ankara.
   
4. 
   Tahirzadə Ə. Meydan hərəkat: 4 il, 4 ay (https://ru.scribd.com/ doc/61649371 /Meydan-gundeliyi).
   
5. 
   Tofiq Fikrət. Millət Şərqisi. Novator.az. (https://novator.az/2015/11/17/ mill%C9%99t-s%C9%99rqisi/).
   

IV Fəsil
Yolumuz istiqlal və azadlıq yoludur
Milli Azadlıq Hərəkatının başlandığının, hədəfin SSRİ-dən ayrılmaq olduğunun yüzminlərin önündə bəyan edildiyi gün. Məhəmməd Hatəmi liderlik çələngini Nemət Pənahlıya ötürür.

Ədalət Tahirzadənin noyabrın 28-də etdiyi qeydlərdən ən önəmlisi aşağıdakıdır:

«…18.10. Nemət:

- Sakit! (Xalq sakit oldu). Ey Azərbaycan xalqı! Mən sizin qarşınızda baş əyirəm! Sizə dəfələrlə demişəm ki, mənsiz bura çıxanlar aranı pozmağa çalışırlar? Kimdir ziyalılarla əlaqəni kəsmək istəyən? Mən demişəm ki, alim öldü, aləm öldü. 200 adam təbliğat aparır ki, Nemət ziyalıları təhqir edir. İkibaşlı oyun oynayanlar bizə xəyanət etmək istəyirlər. Bilin ki, bu gündən meydanı boşaltmağa çalışacaqlar. Milli azadlıq hərəkatımız başlanıb. Dünən məndən intervü alıb mənim adımdan böhtan yazıblar. Ar olsun belə mətbuata! Televiziya aclıq edənləri yeməyə çağırır. Ar olsun belə televiziyaya! Bu gün bu meydan Çaldıran meydanı olmalıdır. Öz xalqının üzünə çıxmayan Tatlıyev xalq adından Estoniyanı boğur, ona bu haqqı kim verib? Ar olsun onlara! Azərbaycan Kommunist Partiyası və Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi sabahdan bizə cavab verməlidir. Yoxsa belə dövlət bizə gərək deyil. Konstitusiyaya əsasən SSRİ-dən çıxmalıyıq. Rədd olsun köləlik! Əgər yenə belə fitnəkarlıq etsələr, xalqı parçalamaq istəsələr, sabahdan mikrofonu dənizkənarına keçirəcəyik. (Məmməd Arazın “Azərbaycan” şerini söylədi: “Ey daşlaşan, dumanlaşan ulu babam...”). Bu gün içimizə uzanan xəyanət əli budur. Şeyx Məhəmməd Xiyabininin ölümündən qabaqkı son nitqini səsləndirmək istəyirəm.

Fonoqram səsləndi (artist Həsən Turabovun səsi ilə) musiqinin müşayiəti ilə» (3).

Nemət Pənahlının 1988-ci il noyabrın 28-də, saat 18. 10-da səsləndirdiyi «Milli Azadlıq Hərəkatımız başlanıb… Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi sabahdan bizə cavab verməlidir. Yoxsa belə dövlət bizə gərək deyil. Konstitusiyaya əsasən SSRİ-dən çıxmalıyıq. Rədd olsun köləlik!» fikri Meydan Hərəkatına öz möhürünü qoymuş və Hərəkatın məhz Milli Azadlıq Hərəkatı olduğunu təsdiqləmişdir. Həmin gün, həmin saat və həmin dəqiqəyə qədər hələ amorf şəkildə olan, yalnız «Çənlibel»çilərin radikal hissəsinin və sayları 13-14 mini ötməyən Xalq Hərəkatı Cəbhəsinin amalı olan bu möhtəşəm ideya ümumxalq ideyasına çevrildi. Həmin tarixi ən yeni tariximizə qızıl hərflərlə yazmalıyıq!!!