Ənvər Çingizoğlu ŞUŞA ŞƏHƏRİ
Yüklə 10,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
***
Hacı Səfərin ikinci oğlu Abbas 1823-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Abbasın Məmməd adlı oğlu vardı. Məmməd 1854-cü ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Hacı Səfərin- üçüncü oğlu Zeynal 1839-cu ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Pak Xorasan torpağını, Məşhədi-müqəddəsi ziyarət etmişdi. 152 Hacı Səfərin dördüncü oğlu İsmayıl 1842-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Hacı Səfərlinin bir qolu (Molla Nur məhəmməd uşağı) Bu uruğun ulu babası Nurməhəmməddir. Nurməhəmməd XVIII yüzilin sonlarında yaşamışdı. Təbriz şəhərində mədrəsə təhsili almışdı. İbrahimxəlil xana xidmət edirdi. Dini işlər ilə ilgilənirdi. Müqəddəs Xorasan torpağını ziyarət etmişdi. Məşədi Molla Nurməhəmmədin Səfər, Cəfər, Əkbər, Məmməd adlı oğlanları vardı. Məşədi Molla Nurməhəmmədin ikinci oğlu Cəfər 1886-cı ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Cəfər Gülsümlə ailə qurmuşdu. Kərim, Həsən, Məhərrəm, Paşa, Cabbar adlı oğlanları vardı. Kərim 1838-ci ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Kərim varis qoymadan cavan yaşlarında vəfat etdi. Cəfərin ikinci oğlu Həsən 1841-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Mədrəsə təhsili almışdı. Ticarətlə məşğul olurdu. Müqəddəs Kərbəla torpağını ziyarət etmişdi. Cəfərin üçüncü oğlu Məhərrəm 1850-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Cəfərin dördüncü oğlu Paşa 1854-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Cəfərin beşinci oğlu Cabbar 1857-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. *** 153 Məşədi Molla Nurməhəmmədin üçüncü oğlu Əkbər 1813-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Əkbərin Fərəc, Şükür, Allahverən, Səlim, Kərim adlı oğlanları vardı. Fərəc 1834-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Əkbərin ikinci oğlu Şükür 1838-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Əkbərin üçüncü oğlu Allahverən 1850-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Əkbərin dördüncü oğlu Səlim 1856-cı ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Əkbərin beşinci oğlu Kərim 1859-cu ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. * * * Məşədi Molla Nurməhəmmədin dördüncü oğlu Məmməd 1813-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Məmməd 1858-ci ildə vəfat edib. Məmmədin Kərim, Qara, Dadaş adlı oğlanları vardı. Kərim 1847-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Mədrəsə təhsili almışdı. Ticarətlə məşğul olurdu. Müqəddəs Kərbəla torpağını ziyarət etmişdi. Kərbəlayı Kərimin Zülfüqar adlı oğlu vardı. Zülfüqar 1872-ci ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Məmmədin ikinci oğlu Qara 1855-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Məmmədin üçüncü oğlu Dadaş 1858-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. 154 Hacı Əhməd uşağı Təbrizli məhəlləsinin tanınmış soylanndan biri də Hacı Əhməd uşağıdır. Əhməd təxminən 1776-cı ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Müqəddəs Məkkəyi-mükərrəmi ziyarət etmişdi. Hacı Əhmədin Ağarza, Əkbər, Ələsgər adlı oğlanları vardı. Ağarza 1799-cu ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Müqəddəs Məkkəyi- mükərrəmi ziyarət etmişdi. Hacı Ağarza Seyidanası xanımla ailə qurmuşdu. Hacı, Mus tafa, Məmmədtağı, Məmməd adlı oğlanlan, Səkinə adlı qızı vardı. Hacı 1839-cu ildə Şuşa şəhərində dünyaya gəlmişdi. Babası Hacı Əhmədin adını daşıyırdı. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Hacının Zeynalabdin, Dadaş adlı oğlanlan vardı. Zeynalabdin 1871-ci ildə Şuşa şəhərində dünyaya göz açmışdı. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Hacının ikinci oğlu Dadaş 1873-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Hacı Ağarzanın ikinci oğlu Mustafa 1840-cı ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Ailədə “Qara” çağırıldığından bu adla da tanındı. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi.- Hacı Ağarzanın üçüncü oğlu Məmmədtağı 1845-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Hacı Ağarzanın dördüncü oğlu Məmməd 1847-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Hacı Əhmədin ikinci oğlu Əkbər 1818-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Pak Xorasan torpağını, Məşhədi-müqəddəsi ziyarət etmişdi. 155 Məşədi Əkbər Şərəflə ailə qurmuşdu. Məmmədqulu, Abutalib adlı oğlanları, Mahtəban, Şirin adlı qızları vardı. Məmmədqulu 1854-cü ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Məşədi Əkbərin ikinci oğlu Abutalıb 1860-cı ildə Şuşa şəhə rində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. * * * Hacı Əhmədin üçüncü oğlu Ələsgər 1820-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Pak Xorasan torpağını, Məşhədi-müqəddəsi ziyarət etmişdi. Məşədi Ələsgər 1857-ci ildə vəfat edib. Məşədi Ələsgərin Məmmədbağır, Əliməmməd adlı oğlanları vardı. Məmmədbağır 1856-cı ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Məşədi Ələsgərin ikinci oğlu Əliməmməd 1858-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Hacı Qafar uşağı Bu soyun ulu babası Qafardır. 1764-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Mükəmməl mədrəsə təhsili almışdı. Cümə məscidində müəzzin, sonra mədrəsədə xəlifə işləmişdi. Müqəddəs Məkkəyi-mükərrəmi ziyarət etmişdi. Hacı Qafarın Şahbaz adlı oğlu vardı. Şahbaz 1792-ci ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. İbtidai təhsilini atasından almışdı. Ticarətlə məşğul idi. Şahbaz 1845-ci ildə vəfat etmişdi. 156 Şahbaz Pəri ilə ailə qurmuşdu. Hacı, Abbas adlı oğlanları, Şəhrəbanu adlı qızı vardı. Hacı 1807-ci ildə Şuşa şəhərində dünyaya gəlmişdi.Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Hacının Cəfər, Dadaş adlı oğlanları vardı. Cəfər 1850-ci ildə Şuşa şəhərində dünyaya göz açmışdı. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Hacının ikinci oğlu Dadaş 1852-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Müqəddəs Kərbəla torpağını ziyarət etmişdi. * * * Şahbazın ikinci oğlu Abbas 1826-cı ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Abbasın Hidayət, Fərəc, Şirin, Möhsün adlı oğlanları vardı. Hidayət 1843-cü ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. İbtidai təhsilini molla yanında almışdı. Ticarətlə məşğul idi. Abbasın ikinci oğlu Fərəc 1846-cı ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Abbasın üçüncü oğlu Şirin 1855-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Abbasın dördüncü oğlu Möhsün 1865-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Hacı Kəlbəli uşağı Təbrizli məhəlləsinin tanınmış soylarından biri də Hacı Kəlbəli uşağıdır. Kəlbəli təxminən 1774-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Müqəddəs Məkkəyi-mükərrəmi ziyarət etmişdi. Hacı Kəlbəli Nigarla ailə qurmuşdu. Ağa Cəfər, Ağa İsmayıl adlı oğlanları vardı. 157 Ağa Cəfər 1797-ci üdə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Ağa Cəfər Şirinlə ailə qurmuşdu. Kəlbəli adlı oğlu, Fatma, Zəhra adlı qızları vardı. Kəlbəli 1841-ci ildə Şuşa şəhərində dünyaya gəlmişdi. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Kəlbəli İstanbula getmiş, orda qalmışdı. * * * Hacı Kəlbəlinin ikinci oğlu Ağa İsmayıl 1818-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Ağa İsmayıl Fatma ilə ailə qurmuşdu. Mehdi, Muxtar, Səməd, Əhməd, Hacı, Nəcəfqulu, Baxış adlı oğlanlan vardı. Mehdi 1847-ci ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Ağa İsmayılın ikinci oğlu Muxtar 1854-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Ağa İsmayılın üçüncü oğlu Səməd 1856-cı ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Ağa İsmayılın dördüncü oğlu Əhməd 1858-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Ağa İsmayılın beşinci oğlu Hacı 1861-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Ağa İsmayılın altıncı oğlu Nəcəfqulu 1865-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Ağa İsmayılın yeddinci oğlu Baxış 1869-cu ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. 158 Hacı Murad uşağı Təbrizli məhəlləsinin tanınmış soylarından biri də Hacı Muradlıdır. Bu soyun ulu babası Murad təxminən 1759-cu ildə anadan olmuşdu. Mədrəsə təhsili almışdı. Şuşa şəhərində məskunlaşandan sonra ticarətlə məşğul idi. Müqəddəs Məkkəyi- mükərrəmi ziyarət etmişdi. Hacı Muradın Əmin adlı oğlu vardı. Əmin 1786-cı ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Əmin Bəyimlə ailə qurmuşdu. Hacı, Təhmiraz, Ağa, Məmmədəli adlı oğlanları, Mina, Qızxanım, Gövhər, Xədicə adlı qızları vardı. Hacı 1826-cı ildə Şuşa şəhərində dünyaya gəlmişdi. Ticarətlə məşğul idi. Hacının Mehdi, Həbib, Mürsəl adlı oğlanları vardı. Mehdi 1857-ci ildə Şuşa şəhərində dünyaya göz açmışdı. Ticarətlə məşğul idi. Hacının ikinci oğlu Həbib 1865-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Hacının üçüncü oğlu Mürsəl 1867-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. *** Əminin ikinci oğlu Təhmiraz 1833-cü ildə Şuşa şəhərində dünyaya pənah gətirmişdi. Təhmiraz 1853-cü ildə varis qoymadan vəfat etmişdi. *** Əminin üçüncü oğlu Ağa 1843-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi.Müqəddəs Kərbəla torpağını ziyarət etmişdi. Kərbəlayı Ağanın İbiş, Baxış, Mahmud adlı oğlanları vardı. 159 İbiş 1865-ci ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Kərbəlayı Ağanın ikinci oğlu Baxış 1867-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Kərbəlayı Ağanm üçüncü oğlu Mahmud 1869-cu ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Əminin dördüncü oğlu Məmmədəli 1850-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi.Müqəddəs Kərbəla torpağını ziyarət etmişdi. Hacı Lətif uşağı Təbrizli məhəlləsinin tanınmış soylarından biri də Hacı Lətif uşağıdır. Bu soyun ulu babası Lətifdir. Lətif Təbriz şəhərində anadan olmuşdu. Şuşa şəhərinə köçürülmüşdü. Müqəddəs Kəbəyi- müəzzəmi ziyarət etmişdi. Hacı Lətifin Tağı adlı oğlu vardı. Tağı 1772-ci ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Tağı 1857-ci ildə vəfat edib. Tağının törəməsi Tağıyev soyadını daşıyırdılar. Tağı Nisə ilə ailə qunnuşdu. Əliməmməd, Kazım, Hüseyn, Zeynalabdin adlı oğlanları, Xədicəbəyim, Bəyim adlı qızları vardı. Əliməmməd 1832-ci ildə Şuşa şəhərində dünyaya gəlmişdi. Ticarətlə məşğul idi. Tağının ikinci oğlu Kazım 1834-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Tağının üçüncü oğlu Hüseyn 1841-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. 160 Hüseynin Nəsir, Süleyman adlı oğlanları vardı. Nəsir 1870-ci ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Hüseynin ikinci oğlu Süleyman 1872-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Tağının dördüncü oğlu Zeynalabdin 1843-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Hacı İmamqulu uşağı (Hacıyevlər, Hüseynovlar, Tağızadələr) Şuşa şəhərinin Təbrizli məhəlləsinin tanınmış soylarından biri də Hacı İmamqulu uşağıdır. Bu soyun ulu babası İmamqulu Qaradağidir. İmamqulu Cənubi Azərbaycanın Əhər şəhərində anadan olmuşdu. Şuşa şəhərinə köçürülmüşdü. Müqəddəs Kəbəyi- müəzzəmi ziyarət etmişdi. Hacı İmamqulunun Məsih, Hüseyn, Tağı adlı oğlanları vardı. Məsih Hacı İmamqulu oğlu 1780-ci ildə Şuşa şəhərində doğululmuşdu. (Bəzi mənbələrdə onun 1760-cı ildə doğulduğu yazılır ki, ağlabatan deyil). Mədrəsə təhsili almışdı. İbrahimxəlil xan Sarıcalı-Cavanşirin, Mehdiqulu xanın divanxanasında çalışmışdı. Rus üsul-idarəsi dönəmində əyalət məhkəməsində işləmişdi. Divanbəyi adlanırdı. Pak Xorasan torpağını, Məşhədi- müqəddəsi ziyarət etmişdi. Sənəd: 1838-ci il martın 2-də çərşənbə günü iştirakçılar Qarabağ əyalət məhkəməsinə gəldilər. Qarabağ komitəsi və məhkəmə sədri vəzifəsini yerinə yetirən mayor, knyaz Baratov idi. Iclasçılar poruçik Rüstəm bəy, podporuçik Xandəmirov, Umbiri Ohanov və Məşədi Məsih idi. Eşidildi: Məruzə: Mərhum ibrahim bəyin oğlu ismayıl bəy verdiyi ərizədə bildirmişdir ki, Qarabağın və başqa əyalətlərin bütün sakinlərinə məlumdur ki, onun babası Mirzə Vəli Qarabağın 161 hörmətli şəxsiyyətlərinin sırasında olaraq kəndliləri vardı və öz bəy mülkiyyəti olaraq ona məxsus Baharlı obasını idarə edirdi. Məşədi Məsih Rusiya-İran savaşları dönəmində Şuşa qalasının müdafiəsində fəal iştirak etdiyinə görə medalla təltif olunmuşdu. Şəhərin deputatı olmuşdu. Məşhədi Məsih Şərəflə ailə qurmuşdu. Hacı, Cəfərqulu, İmamqulu adlı oğlanları, Bədir, Hüsnü adlı qızları vardı. Hacı Məşhədi Məsih oğlu 1822-ci ildə Şuşa şəhərinin Təbrizli məhəlləsində dünyaya gəlmişdi. Mollaxanada oxumuşdu. Sərraclıqla məşğul idi. Hacının Qulu, Abbas, İsmayıl adlı oğlanları vardı. Qulu Hacı oğlu 1840-cı ildə Şuşa şəhərində dünyaya göz açmışdı. İbtidai təhsilini atasından almışdı. Sonra mədrəsədə oxumuşdu. Məhəllələrinin dini işləri ilə məşğul olmuşdu. Hacının ikinci oğlu Abbas 1847-ci ildə Şuşa şəhərində dünyaya boy göstərmişdi. Abbas 1856-cı ildə vəfat edib. Hacının üçüncü oğlu İsmayıl 1855-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini atasından almışdı. Sonra mədrəsədə oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Məşhədi Məsihin ikinci oğlu Cəfərqulu 1841-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu, ibtidai təhsilini atasından almışdı. Sonra mədrəsədə oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Şair idi. Mir Möhsün Nəvvab onun haqqında qeyd edir ki, parakəndə şeirləri var6. Cəfərqulunun Fərrux, Ağa, Paşa adlı oğlanlan vardı. Fərrux Cəfərqulu oğlu 1859-cu ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. İbtidai təhsilini əmisioğlu Molla Quludan almışdı. Sonra mədrəsədə oxumuşdu. Şair idi. Fərruxi təxəllüsü ilə şeir yazırdı. Mir Möhsün Nəvvab onun haqqında yazır: «Qarabağın 6 Mir Möhsün Nəvvab, «Təzkıreyi-Nəvvab, Bakı, «Azərbaycan» nəşriyyatı, 1998, səh. 547. 162 Şuşa əhalisindəndir. Deyilənə görə, mətin şeirləri var, ancaq mənim nəzərimə çatmayıb»7. Məhəmməd ağa Müctəhidzadə yazır: «Bu mərhumi-məğfiırun ki, ismi-samisi Fərrux və əbəvisinin ismi-giramisi Məşhədi Məsihdir (?-Ə. Ç.). Təvəllüd edib Şuşa şəhərində və əyyami- cavanlığmda bu diyarda səfəri-axirəti ixtiyar edib, sahibi-təbdir. Əşanndan bu bir fərdə iktifa edəriz: Del be dərdəş aşenai mikonəd, Rahəti əz can codai mikonəd»8. Cəfərqulunun ikinci oğlu Ağa 1865-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini atasından almışdı. Sonra mədrəsədə oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Cəfərqulunun üçüncü oğlu Paşa 1869-cu ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini atasından almışdı. Sonra mədrəsədə oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Məşədi Məsihin üçüncü oğlu İmamqulu 1843-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini atasından almışdı. Sonra mədrəsədə oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. *** Hacı İmamqulunun ikinci oğlu Hüseyn 1796-cı ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Mədrəsə təhsili almışdı. Ticarətlə məş ğul idi. Pak Xorasan torpağını, Məşhədi-müqəddəsi ziyarət etmişdi. Məşədi Hüseynin törəmələri Hüseynov soyadını daşıyırlar. Məşədi Hüseyn Balaxanımla ailə qurmuşdu. Məmməd, Əbdülkərim, Murtuza, Nəsir adlı oğlanları vardı. Məmməd 1840-cı ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. 7 Yenə orada. 8 Məhəmməd ağa Müctəhidzadə, Rizazül-aşiqin, Bakı, «Azərbaycan» nəşriyyatı, 1995, səh 37. 163 Məmmədin Hüseyn, İbrahim adlı oğlanları vardı. II Hüseyn 1868-ci ildə Şuşa şəhərində dünyaya gəlmişdi. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Məmmədin ikinci oğlu İbrahim 1870-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Məşədi Hüseynin ikinci oğlu Əbdülkərim 1842-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Əbdülkərimin Cəlil, Firudin adlı oğlanları vardı. Cəlil 1870-ci ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Əbdülkərimin ikinci oğlu Firudin 1872-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Məşədi Hüseynin üçüncü oğlu Murtuza 1844-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Məşədi Hüseynin dördüncü oğlu Nəsir 1847-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. *** Hacı İmamqulunun üçüncü oglu Tağı 1808-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Rastabazarda baqqal dükanı işlədirdi. Müqəddəs Kərbəla torpağını ziyarət etmişdi. Kərbəlayı Tağının törəmələri Tağızadə, Tağıyev soyadını daşıyırlar. Kərbəlayı Tağı Şahnisə ilə ailə qurmuşdu. Şirin, Zeynalabdin, Adıgözəl, Qasım adlı oğlanları, Şəhri adlı qızı vardı. Şirin 1830-cu ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Rastabazarda baqqal dükanı işlədirdi. Müqəddəs Kərbəla torpağını, sonra Məkkəyi-müşərrəfi ziyarət etmişdi. 164 Hacı Şirinlə bağlı bəzi əhvalatları yazıya köçürməyi gərəkli bildik. Professor Zeynal Tağızadə öz xatirəsində babası və nənəsi haqqında yazır: “Qeyd etdiyim kimi, babamın ikinci arvadı Nabat nənəm yaşca çox cavan idi. Həftədə bir dəfə cümə axşamı onu yasa buraxırdı. Buna hazırlıq üç-dörd gün qabaq gedərdi. Paltar ütülənər, hamama gedər, xına qoyar, xülasə, böyük hazırlıq işləri aparardı. Yaşlan gəzmək onun üçün səyahətə çıxmaq demək idi. Axşam külfət ocaq başına yığışıb, şam yeməyindən sonra hesabat verərdilər. Vay o günə ki, Nabat nənəm özgənin qeybətini edəydi. Onda babam iki əlini yerə qoyub ortalıqda yanan yeddilik neft lampasını üfürüb keçirər və deyərdi: “Girvənkəsi iki qəpiyə neft yandınb onun-bunun sözünü mənim ocağımın başında danışma! Duun yatın”! Biz də dinməz-söyləməz yatağımıza girərdik. Nənəm kor- peşman; - Ay kişi, mən nə deyirəm ki? -Zəhər-zəhrimar deyirsən, neçə dəfə sənə demişəm ki, özgənin sözünü mənim ocağımın başında danışma. Babamın bu sərt hərəkəti deyəsən yaxşı nəticə Verdi. İndi bizim ailədə özgənin sözü, qeybət olmaz. Uşaqlarımız da belə edirlər9. Hacı Şirin 1918-ci ildə vəfat edib. Hacı Şirin əvvəlcə bir qadınla, sonra Nabatla ailə qurmuşdu. Birinci nikahdan Rza, Abdulla adlı oğlanları, ikinci nikahdan Xudadad, Zülfüqar, Hüseyn adlı oğlanları, Züleyxa və Tavad adlı qızları vardı. Rza 1858-ci ildə Şuşa şəhərində dünyaya gəlmişdi. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Rza ailə qurmayıb. Kərbəlayı Şirinin ikinci oglu Abdulla 1863-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Müqəddəs Kərbəla torpağını ziyarət etmişdi. 9 Zeynal Tağızadə: Ömrün üfüqləri, Bakı, «Səda”, 2011, səh.21-22. 165 Kərbəlayı Abdulla Asiya ilə ailə qurmuşdu. Onun vəfatından sonra Rəxşəndə ilə yaşam qurmuşdu. Heydər adlı oğlu, Tavus, Zərqələm, Sarabəyim, Sayalı adlı qızları vardı. Tağiyev Heydər Abdulla oğlu (1907, Şuşa-1994, Bakı)-pedaqoq, Respublikanın əməkdar müəllimi, əmək veteranı, fərdi təqaüdçü, Böyük Vətən müharibəsi iştirak çısı (1941-1946), Şuşa Real Məktəbini bitirmiş, bir müddət Şuşanın kəndlərində müəllimlik etmişdir. Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun pedaqogika fakültəsini (1932) bitirmiş, Bakının müxtəlif məktəblərində çalışmışdır. Sovet ordusundan tərxis olunduqdan sonra Bakıdakı 2№li dəmiryol məktəbində tərbiyə işləri üzrə direktor müavini (1946-1948), 13 №li sənət məktəbinin direktoru (1961-1980) vəzifələrində işləmişdir. Uzun müddət texniki-peşə təhsili sistemində çalışan Heydər Tağıyevin Azərbaycanın neft və kimya sənayesi, əsasən də, Sumqayıt şəhərinin neft-kimya kombinatları üçün yüksək səviyyəli ixtisaslı gənc neft mütəxəssislərin hazırlanmasında böyük xidmətləri olmuşdur. Məhz buna görə də onun rəhbərlik etdiyi 29 №-li şəhər texniki- peşə məktəbi Qırmızı Əmək bayrağı ordeninə, müxtəlif Fəxri fərmanlara və başqa mükafatlara layiq görülmüşdür. Texniki-peşə təhsili sistemində uzunmüddətli qüsursuz fəaliyyətinə, yaxşı və səmərəli işinə görə o, dəfələrlə Fəxri fərman və müxtəlif mükafatlar almışdır. Zeynalova Sacidə Heydər qızı (4.VI. 1941)-Pedaqoq , respublikanın 166 əməkdar müəllimi (1981), əmək veteran (1985). Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun tarix-fılologiya fakültəsini (1963) fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Pedaqoji fəaliyyətə Quba rayonundakı 12 nömrəli sovxoz orta məktəbində (1963-1966) başlamış, sonra Bakıdakı 2 nömrəli şəhər texniki-peşə məktəbində Sovetinin deputatı olmuşdur. Yaxşı işinə görə Azərbaycan SSR Dövlət texniki-Peşə İdarəsinin və işlədiyi məktəbin Fəxri fərmanlarını almış, Lenin yubiley medalı, “Dəmir yolunun 150 illiyi” medalı ilə təltif edilmiş, “Sosializm yarışının qalibi” döş nişanına layiq görülmüşdür. 1999-cu ildən təqaüddədir. Tağiyeva Sayalı Abdulla qızı (d. 1920, Şuşa) - tibb e.d. (1969), prof. (1969). Azərb. Dövlət Tibb İn-tunu bitirmişdir (1942). 1942-ci ildən Tibb İn- tunıın daxili xəstəliklərin hospital- terapiya kafedrasında ordinator, 1944 ildən assistent, 1955 ildən dosent, 1969- cu ildən professor olmuşdur. 1980-ci ildən 1992-ci ilə qədər pediatriya fakültəsinin daxili xəstəliklər kafedrasının müdiri işləmiş, 1992-ci ildən isə kafedranın professorudur. 130- dan çox elmi əsərin, o cümlədən 2 monoqrafiya, 3 metodiki vəsait, 2 ixtira və s. müəllifidir. Hacı Şirinin üçüncü oglu Xudadad 1868-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdu. Ailədə Xuduş çağnldığından bu adla da tanındı. Molla yanında oxumuşdu. Ticarətlə məşğul idi. Xuduş 1909-cu ildə vəfat edib. 167 Xuduş Tubu Kərbəlayı Rüstəm qızı ilə ailə qurmuşdu. Zeynal, İshaq adlı oğlanları, Yəzmərd adlı qızı vardı. Tağızadə Zeynal Xuduş oğlu (1905, Şuşa-1975, Bakı) dilçi, alim, filologiya elmləri doktoru (1968) pofessor (1968). İbtidai tehsililnin “Nəşri-maarif’ mektəbində almiş, bir müddət Şuşa Real Məktəbində oxumuş, Şuşa Müəllilmlər Seminariyasinin (1925) bitirmişdir. Həmin ildən pedaqoji fəaliyyətə başlayan gənc müəllim 1928 ci ildə Azərabaycan Dövlət Universitetinə daxil olmuş, 1932- ci ildən başlayaraq Bakının müxtəlif orta məktəblərində, ali həmkarlar məktəbində, fəhlə fakültəsində dil və ədəbiyyat dərsi demişdir. Zeynal Tağızadə 1945-ci ildə V. İ. Lenin adına Azərbaycan Dövlət Pedoqoji İnstitutunun aspiranturasına daxil olmuş, burda oxumaqla yanaşı, Azərbaycan dilçiliyi kafedrasında asstent, baş müəllim, dil-ədəbiyyat fakültəsində dekan müavini, aspirantura müdiri vəzifələrində çalışmışdır. XIX-XX əsrlərdə Azərbaycan nəsrində tabeli mürəkkəb cümləsinin inkişafı mövzusunda namizədlik disertasiyasi müdafiə edən (1949) genc alim 1950-ci ildə Azərbaycan dilçiliyi kafedrsında dosent vəzifəsinə keçmiş, sonra uzun müddət Azərbaycan dili kafedrasının müdiri olmuş, eyni zamanda Azərbaycan qiyabi Pedoqoji İnstitutunda, H.Zərdabi adina Kirovobad Pedaqoji İnstitutunda dilçilik kafedralarına rəhbərlik etmişdir. “Müasir Azərbaycan ədəbi dilində mürəkkəb cümlə” mövzusunda uğurla direktorluq dissertasiyası müdafiə edən (1968) görkəmli alim son illərdə M. F. Axundov adma Azərbaycan Pedoqoji Dillər İnstitutunda eksperimental fonolaborotoriya elmi rəhbəri vəzifəsində çalışmışdır. Professor Moskva, Leninqrad, Kiyev, Daşkənd, Alma-Ata, Aşqabad, Kazan, Frunze, Tiflis, İrəvan kimi şəhərlərdə dilçilik problemlərinə həsr olunmuş SSRİ miqyaslı simpozium və konfranslarda iştirak etmiş dilçiliyin bu ali məclislərində çıxış etmişdir. Onun elmi və pedoqoji kadrların hazırlanmasında mühüm xidmətləri var. Görkəmli alimin respublika və Ümumittifaq mətbuatında əllidən artıq elmi məqaləsi, “Müasir Azərbaycan 168 dilinin sintaksisi” (1960), “Müasir Azərbaycan dilində mürəkkəb cümlə (1961), “Müasir Azərbaycan dilində felin quruluşu” (1962) Zeynal Sayalı Hüseynəli qızı Hacıyeva ilə ailə qurmuşdu. Rafiq adlı oğlu, Aida adlı qızı var. Tağızadə Aıda Zeynal qızı (1934), Sənətşünaslıq namizədi (1969), Professor (1986), Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi (1991) Aida Zeynal qızı 1934-cü il fevralın 5-də Bakı şəhərində anadan olub. Bakıdakı 150 saylı məktəbdə oxumuşdu. O, Asəf Zeynallı adma Musiqi Kollecini qırmızı diplomla bitirərək Ü.Hacıbəyli adma Konser vatoriyaya əvvəlcə fortepiano üzrə ifaçılıq şöbəsində oxumuş, iki ildən sonra isə musiqişünaslığa üstünlük verərək bu şöbədə də təhsilini böyük uğurla başa vurmuşdur. Aida xanım 1958-ci ildən ta bu günə qədər Bakı Musiqi Akademi yasında (BMA-da) fəaliyyət göstərir. O, pedaqoji işlə yanaşı, Azərbaycanın bir çox görkəmli bəstəçiləri və ifaçıları haqqında monoqrafiyaların, broşür- lərin, oçerk və məqalələrin müəllifidir. Onun görkəmli bəstəçilərimizin bəzilə rinə həsr olunmuş kitabları öz məzmun və təhlil metoduna görə böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bunlardan Azərbaycan simfonik musiqisinin təşəkkülü və inkişafında böyük səy kitabları nəşr olunmuşdur. Rafiq Zeynal oğlu Tağızadə 169 göstərən, hərtərəfli inkişaf etmiş böyük nəzəriyyəçi, dövrümüzün görkəmli bəstəçisi Cövdət Hacıyevə həsr olunmuş monoqrafiyadır ("İşıq", 1979). Müəllif kitabda Cövdət Hacıyevin Azərbaycan simfonik musiqisinin ümumi inkişafı fonunda özünəməxsus üslubunu araşdırmaq məqsədini izləyir. Kitabda onun beş simfoniyası, "Sülh uğrunda" simfonik poeması, kamera- instrumental musiqisi və fortepiano üçün "Musiqi lövhələri" yüksək professional səviyyədə təhlil olunur. Aida xanımın 1985-ci ildə "Yazıçı" nəşriyyatında çap olunmuş növbəti kitabı görkəmli bəstəçimiz Soltan Hacıbəyovun yaradıcılığına həsr edilib. Maraqlıdır ki, 1969-cu ildə müdafiə etdiyi namizədlik dissertasiyası da istedadlı sənətkarımızın əsərlərinin təhlililə bağlıdır. Həmin monoqrafiyada bəstəçinin "Gülşən" baleti, simfonik janrda yazılan əsərləri, onun üslubu üçün səciyyəvi bir çox xüsusiyyətlər yüksək səviyyədə araşdırılmışdır. Aida xanımın sonrakı tədqiqat nümunəsi müasir musiqi sənətimizin görkəmli nümayəndələrindən Aqşin Əlizadənin yaradıcılığına həsr olunmuş monoqrafiyadır. Burada "Kənd süitası", o dövrdə yazılan simfoniyaları, özünəməxsus xor və kamera- instrumental əsərləri təhlil olunaraq, bəstəçinin müasir Azərbaycan musiqi mədəniyyətində tutduğu uğurlu və hətta "yenilikçi" mövqeyi şərh olunmuşdur. A.Tağızadə müxtəlif qəzet və jurnallarda çap olunmuş 100-ə yaxın məqalənin müəllifidir. Bunlardan çoxu yerli mətbuatda, bəziləri isə respublikadan kənar mənbələrdə çap olunmuşdur. Məqalələrin əsas mövzuları Üzeyir Hacıbəyli, Qara Qarayev, Fikrət Əmirov, Arif Məlikov və b. kimi böyük sənətçilərinin yaradıcılığı, bədii üslubun özəllikləri, yeni\ əsərlərin təhlilidir. Fəaliyyəti boyu A.Tağızadə Azərbaycan bəstəçilərinin yaradıcı lığına həssaslıqla yanaşaraq, milli musiqi sənətimizi dövri mətbuatda, televiziya çıxışlarında, elmi konfranslarda nəinki vətənimizdə, hətta xarici ölkələrdə də təbliğ etmişdir (İtaliya, Almaniya, Çexoslovakiya, Türkiyə). Professional ifaçılıq sənətinə 170 diqqət yetirən və dəyər verən Aida Tağızadə yazılarında Müslüm Maqomayev, F və X. Qasımova bacılan, Sərvər Qəniyev, Elmira Səfərova, Fəridə Quliyeva, Aida Abdullayeva kimi sənətkarların yaradıcılıq portretlərində yer vermişdir. A.Tağızadənin pedaqoji fəaliyyəti də olduqca diqqətəlayiqdir. O, respublikanın müxtəlif mədəniyyət sahələrində çalışan bir çox hazırlıqlı musiqişünaslar nəslini yetişdirib və bir neçə sənətşünaslıq dissertasiyasının elmi rəhbəri olmuşdur. Bundan başqa o bir sıra elmi metodik əsərlərin və dərsliklərin müəlliflərindən biridir. Məsələn: "Azərbaycan musiqi tarixi" (1987), "Azərbaycan musiqisi müntəxabatı" (1969 - I c., 1985 - II c.). Aida xanımın elmi fəaliyyəti onu bütün yaradıcılıq həyatı boyu müşayiət edir. О, "XX əsr Azərbaycan musiqisi" məqalələr toplusunun tərtibçisi və elmi redaktoru olmuşdur. 1994-cü ildə çap olunan toplunun birinci cildində milli musiqi mədəniyyətinin tarixi mərhələləri bədii estetik planda araşdırılmış və Azərbaycan bəstəçilərinin üslub problemlərinin analitik izahı verilmişdir. Aida xanım 1996-2007-ci illərdə fəaliyyətini qardaş Türkiyə məmləkətinin Ankara Bilkənd universitetində davam etdirmişdir. Bu illərdə o, Azərbaycan və onun musiqi həyatı ilə əlaqələrini kəsməmiş, "XX əsr Azərbaycan musiqisi" məqalələr toplusunun II cildini hazırlamışdır. Üzeyir Hacıbəylinin 11 O-illiyinə həsr olunmuş həmin kitab 1997-ci ildə işıq üzü görmüşdür. Dahi bəstəçinin yaradıcılığını əhatə edən bu kitabda onun zəngin irsi, tarixi missiyası bədii-estetik, tarixi-mədəni kontekstdə işiqlandırılmışdır. Məqalələrin çoxunda Üzeyir Hacıbəylinin ənənə və prinsiplərinin Azərbaycan bəstəçilərinin inkişafındakı rolundan və onların yeni mərhələdə davamını tapmasından bəhs edilir. Bundan başqa topluda istifadə olunan yeni mənbələr dahi sənətkarın yaradıcılığı, şəxsiyyəti haqqında daha dolğun təsəvvür yaradır. Türkiyədə işləyərkən A.Tağızadə Bakıda nəşr olunan kitab və qəzetlər üçün Azərbaycan musiqisi ilə bağlı bir sıra məqalələr yazmış, uğurla müdafiə olunmuş iki namizədlik dissertasiyasının elmi rəhbəri olmuşdur. 171 "Musiqi tarixi" kafedrasının müdiri kimi Aida xanım öz təşkilatçılıq bacarığını aydın göstərə bildi. Onun rəhbərliyi və iştirakı ilə kafedranın əksər üzvləri namizədlik dissertasiyalarını müdafiə etmişlər. Aida xanımın Azərbaycan bəstəkarlarının yaradıcılığına həsr olunmuş kitab və broşürləri Azərbaycan musiqişünaslığına bir töhfədir. Bu sırada dövrümüzün görkəmli bəstəkarları C.Hacıyevin, Hacıbəyovlar sülaləsinin nümayəndəsi Soltan Hacıbəyovun, müasir musiqi sənətinin görkəmli nümayəndəsi A.Əlizadənin yaradıcı lıqlarına həsr olunmuş monoqrafiyalar parlaq nümunələrdir... A.Z.Tağızadənin bir insan, alim, pedaqoq, maarifçi, ictimai xadim kimi fəaliyyəti bir sıra ciddi tədqiqat işlərinin obyekti ola bilər". Aida xanım ömür-gün yoldaşı, respublikamızın dünya miqyasında tanınmış alimlərindən biri olan akademik Tofiq Əliyev lə yaşadığı mənalı uzun illəri həyatının ən xoşbəxt anları hesab edir. Aida xanım iki övlad, üç nəvə və hələlik bir nəticə sahibidir. Oğlu Fuad Əliyev texniki elmlər doktorudur və uzun illər Almaniyada çalışıb, indi isə Ankarada Özəl universitetdə fəaliyyət göstərir. Qızı Nigar Əliyeva anasının yolunu davam etdirərək, sənətşünaslıq namizədidir. Hazırda Almaniyada məskunlaşaraq, orada öz iş fəaliyyətini davam etdirir. Aida xanım həmişə olduğu kimi, yenə də gözəldir, yaradıcılıq axtarışlarında və müəllimlik fəaliyyətindədir. Əsərləri Cövdət Hacıyev. Broşür. B., «Şur», 1992; "Историэ азербауджанскоу музыки" dərsliyində fəsillər: "My3biKanğHaə Yüklə 10,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|