Eshonqulov O. E. va boshq. Genetika: Akad litseylar uchun darslik / A. E. Eshon e 99 qulov, K. N. Nishonboyev, M. Bosimov

Belgi
Gen
Genotip
Gen ta’siri
qon guruhi
Kodominantlik
II guruh
IA
IAIA; IAIO
III guruh
IB
IBIB; IBIO
O - IA IO 
O - IB IO 
F - ?
Masalaning yechilishi:
P: 
O
IAIO 
x
O 
BIO
Gametalar:
IA 
IO
IB 
IO
F:
IAIB 
IAIO
IBIO 
IBIO
Genotip: 
25% IAIB
(IV)
Fenotip:
25% IO(I)
25% IAI O
(II)
25% IA (II)
25% IBIO
(III)
25% IB (III)
25% IOIO
(I)
25% IAIB (IV)
2-m asala. II qon guruhi b o ‘yicha geterozigotali ayol qon 
guruhi IV b o ‘lgan erkak bilan turm ush qurganda, ularning bolala- 
rida qon guruhi qanday b o ‘lishi mumkin?
3-m asala. O ta-onalarning har ikkalasining qon guruhi II 
b o ‘lsa, ularning bolalarida II guruhdan boshqa qon guruhi b o ‘lishi 
mumkinmi?
4-m asala. Tug‘uruqxonada 2 ta chaqaloqni almashtirib 
qo‘yishdi. Bitta bolaning ota-onasi qoni I va II guruhga, ikkin- 
chisining ota-onasi esa II va IV qon guruhiga mansub. Bolalardan 
birining qoni I guruh, ikkinchisiniki esa IV guruh. Qaysi bola 
kimniki ekanligini aniqlang.
Quyidagi jadvalda genlarning kom plem entlar ta ’siri natijasida 
paydo b o ‘luvchi b a ’zi belgilar keltirilgan (
2
-jadval).
Shuni alohida ta ’kidlash zarurki, kom plem entar genli orga­
nizmlar chatishtirishidan hosil b o ‘lgan duragaylarning ikkinchi 
avlodida belgilarning ajralishi odatdagi diduragay chatishtirishdagi 
kabi ajralish (9 : 3 : 3 : 1) nisbati bilan birgalikda, 9 : 7; 9 : 3 : 4; 
9 : 
6
: 1 kabi b o ‘ladi.

---

35
2
-j a d v a l
T/r
Belgilar
Organizmlar
1
Retinoblastoma kasalligi
Odamlarda
2
Nefroblastoma kasalligi
Odamlarda
3
Junning rangi (qora, oq, kulrang)
Sichqonlarda
4
Normal eshitish qobiliyati
Odamlarda
5
Patning rangi (yashil, sariq, havorang, oq)
Xoldor to‘tilarda
6
Interferon hosil bo‘lishi
Sutemizuvchilarda
7
Gemoglobin molekulasining hosil bo‘lishi
Voyaga yetgan odamlarda
8
Uzoqni ko‘rmaslik
Odamlarda
9
Tojning shakli (yong‘oqsimon, gulsimon, 
no‘xotsimon, oddiy tojlik)
Tovuqlarda
10
Ko‘zning rangi (qizil, jigarrang, oq)
Drozofila pashshasida
Quyidagi jadvalda diduragaylarning ikkinchi avlodida genlar­
ning kom plem entar ta ’siri natijasida belgilarning ajralish nisbatlari 
keltirilgan 
(3-jadval).
3-j a d v a l