QON GURUHLARI ANIQLASH Qon guruhi — eritrositlarning individual antigen xususiyatlari ta’rifi bo’lib, eritrositlar membranasida mavjud maxsus uglevod va oqsillarni identifikatsiyalash usullari yordamida aniqlanadi. Odamda bir nechta antigen tizimlari mavjud, ularning asosiylari ushbu maqolada batafsil keltiriladi.
QON GURUHLARINI ANIQLASHNING NOBIOKIMYOVIY ASOSLARI
Inson eritrositlarining membranasi 300 dan ortiq turli antigen determinantlarni o’z ichiga oladi, ularning molekulyar tuzilishi xromosoma lokusining mos keladigan gen allellari tomonidan kodlangan. Bunday allel va lokuslarning soni hozirgi kunda aniq belgilanmagan.
«Qon guruhi» atamasi AB0 tizimida, masalan, A, B va 0 («nol») kabi turli xil allel genlarni o’z ichiga olgan ayrim lokuslar tomonidan boshqariladigan eritrosit antigenlar tizimlarini tavsiflaydi. «Qon turi» atamasi uning antigen fenotipini (to’liq antigen «portret» yoki antigenik profilni) aks ettiradi — qonning barcha guruhli antigen xususiyatlarining jamlanmasi, qon guruhining barcha naslga o’tuvchi genlarining serologik ifodasi.
Inson qoni guruhining ikkita muhim tasnifi — AB0 tizimi va rezus-tizimdir.
Shuningdek boshqa antigenlarning 46 sinfi mavjud bo’lib, ularning ko’pchiligi AB0 va rezus omillaridan kamroq uchraydi.