Etika va uning turlari

Etika va uning turlari

Zamonaviy axborot jamiyati sharoitida har qanday mutaxassisni tarbiyalashning eng muhim tarkibiy qismi, kasbning "falsafasini" belgilab beruvchi, uning mashhurligi uchun shart-sharoit yaratadigan va har qanday tashkilot, korxona, kompaniyaning obro'sini shartlashtiradigan, kasbiy etikasiz tasavvur qilib bo'lmaydigan kasbiylikdir.

Hozirgi vaqtda kasbiy etika sohasida sheriklik faol ravishda tashkil etilmoqda, chunki mutaxassislarning harakatlari aniq odamlarning manfaatlariga tobora ko'proq ta'sir qiladi. Shunday qilib, masalan, ba'zi hollarda shifokorning etikasi bemorning tegishli etikasi bilan, o'qituvchi etikasi - o'quvchilar axloqi bilan ham mumkin. Zamonaviy insonning turli vaziyatlarda o'zini tutish madaniyati mijoz, tomoshabin, kitobxonlar, piyoda, tashrif buyuruvchi va boshqalarning axloqini ham o'z ichiga oladi.
Ushbu ishning maqsadi axloq tushunchasi va kasbiy etika turlarini o'rganish, kasbiylikni insonning axloqiy belgisi deb bilishdir.
Maqsad quyidagi vazifalarni hal qilish bilan belgilanadi:

• 
  Etiket tushunchasi
  

• 
  Kasbiy etika turlari
  

Etika - falsafiy fan, ob'ekt o'rganish axloqiy.
1.Etiket tushunchasi
Hukmron axloq me'yorlari odamlar o'rtasidagi munosabatlarni o'rnatishning uzoq muddatli jarayoni natijasidir. Ushbu me'yorlarga rioya qilmasdan siyosiy, iqtisodiy va madaniy aloqalarni amalga oshirish mumkin emas, chunki bir-biringizni hurmat qilmasdan, o'zingizga muayyan cheklovlarsiz mavjud bo'lish mumkin emas.
1-odob - xulq-atvor uslubini anglatuvchi frantsuzcha so'z. U jamiyatda qabul qilingan xushmuomalalik va odob-axloq qoidalarini o'z ichiga oladi.
Zamonaviy etiket antik davrdan to hozirgi kungacha deyarli barcha xalqlarning urf-odatlarini meros qilib oladi. Asosan, ushbu axloq qoidalari universaldir, chunki ular nafaqat ma'lum bir jamiyat vakillari, balki zamonaviy dunyoda mavjud bo'lgan eng xilma-xil ijtimoiy-siyosiy tizimlarning vakillari tomonidan ham kuzatiladi. Har bir mamlakat xalqlari mamlakatning ijtimoiy tuzilishi, uning tarixiy tuzilishi, milliy urf-odatlari va urf-odatlari tufayli etiketkaga tuzatishlar va qo'shimchalar kiritadilar.
Insoniyatning yashash sharoiti o'zgarishi, ta'lim va madaniyat o'sishi bilan, ba'zi bir xatti-harakatlar qoidalari boshqalari bilan almashtiriladi. Ilgari odob-axloqsiz deb hisoblangan narsa umumiy qabul qilinadi va aksincha. Ammo odob-axloq qoidalari mutlaq emas: ularning bajarilishi joy, vaqt va sharoitga bog'liq. Xatti-harakatlar bir joyda va ma'lum bir holatlarda qabul qilinishi mumkin emas, boshqa joyda va boshqa holatlarda mos bo'lishi mumkin.
Axloq normalari odob-axloq me'yorlaridan farqli o'laroq shartli bo'lib, ular umumiy qabul qilingan va insonning xatti-harakatlarida bo'lmagan narsalar to'g'risida yozilmagan kelishuv xarakteriga ega. Har bir madaniy shaxs nafaqat odob-axloq qoidalarini bilishi va ularga rioya qilishi, balki muayyan qoidalar va munosabatlarning zarurligini tushunishi kerak. Xulq-atvor asosan insonning ichki madaniyatini, axloqiy va intellektual fazilatlarini aks ettiradi. Jamiyatda o'zini to'g'ri tutish qobiliyati juda muhim: aloqalarni o'rnatishni osonlashtiradi, o'zaro tushunishga yordam beradi, yaxshi va barqaror munosabatlarni yaratadi.
Ta'kidlash kerakki, xushmuomala va odobli odam o'zini nafaqat rasmiy marosimlarda, balki uyda ham odob-axloq qoidalariga muvofiq tutadi. Xushmuomalalikka asoslangan chinakam xushmuomalalik, xushmuomalalik, mutanosiblik hissi bilan belgilanadi, ma'lum vaziyatlarda nima mumkin va nima qilinmasligini taklif qiladi. Bunday odam hech qachon jamoat tartibini buzmaydi, na so'z bilan, na amalda boshqasini xafa qilmaydi va uning qadr-qimmatini xafa qilmaydi.
Shunday qilib, 2-odob - asrlar davomida barcha xalqlar yaxshilik, adolat, insoniylik g'oyalariga muvofiq axloqiy madaniyat sohasida rivojlangan insoniyat madaniyatining, axloqning, axloqning juda katta va muhim qismi; go'zallik, buyurtma, obodonlashtirish, maishiy maqsadga muvofiqlik to'g'risida - moddiy madaniyat sohasida.