Evropa molekulyar
va klinik tibbiyot jurnali
Movarounnahrda (X-XI asrlar) Beruniyning maxsus asarlarida kuzatishimiz mumkin [7; 8;
9; 28], Ibn Sino [1; 2; 14; 21], Forobiy [5; 6] oÿzbek zaminidan boÿlgan birinchi ustoz Arastu
gÿoyalarini sharhlaydi. Keyin Forobiy Arastu g'oyalarini ko'p sohalarda
takomillashtirgani tufayli
Ikkinchi ustoz degan sharafli nomga ega bo'ldi.
Biroq ikki yo‘nalishdagi tadqiqot metodologiyasi, ya’ni oyatni o‘rganish va tahlil qilish
uslub va yo‘llari har xil edi.
XI hali XVIII davrga oid milliy arud tizimlariga oid (arab, fors, turkiy) qoÿlyozmalar bu jarayonning
dalilidir.
She'riyat fanining ikki yo'nalishi belgilab qo'yilgan yagona ob'ekt - she'rga ega edi.
Kalit so‘zlar: Movarounnahr, arud, metrix, musulmon ilmi.
Bu jarayonning shakllanishida Movarounnahr allomalarining roli juda katta bo'lgan.
6311
Bu ikki yo`nalishning rivojlanishida Movarounnahr allomalarining o`rni katta bo`lgan.
Tadqiqot
maqsadi : Movarounnahr allomalarining bu jarayondagi roli va mavqeini aniqlash
maqsadida adabiyot nazariyasining shakllanishi va rivojlanishiga oid
ayrim mashhur tarixiy va
yangi topilgan faktlarni qiyoslash tadqiqot maqsadi hisoblanadi.
Oÿrta asrlarda Oÿrta Osiyo jahon va musulmon ilm-fan markazlaridan biriga aylandi,
adabiy
bilimlar fanlar tasnifiga kirdi.
GULXUMOR TO‘YCHIEVA
O‘zbekiston Respublikasi Mahalla va oilani qo‘llab-quvvatlash vazirligi huzuridagi “Mahalla va
oila” ilmiy-tadqiqot instituti tuychigul@gmail.com
1.Kirish
Xalil Ibn Ahmad tomonidan asoslab berilgan prosodik yo'nalish arud deb ataladigan fan
sohasining o'zagini tashkil etadi. O'sha davr filologiya fani ichida arudni o'rganish asosiy o'rinni
egallagan bo'lib, arud Sharq poetikasining uchta asosidan biri bo'lgan.
