F.I.O. Rahmonova X.N.
6. Qattiq fazalar orasidagi reaksiyalar. Shixta bilan qattiq yonilg‘i
orasidagi fazada shixtaning eng kichik zarralari reaksiyaga kirishadi. Bu jarayon
asosan qattiq fazada sodir bo‘ladi. Qattiq fazada faqat ekzotermik reaksiyalar boradi,
ya’ni bunda doim issiqlik ajralib chiqadi. Bu reaksiyalarning yana bir jihati
boshlang‘ich reaksiya reagentlarning nisbati bilan boshqariladi. Qattiq reagent bilan
CaO va SiO2 to‘rt xil nisbatda olinadi, ya’ni 3:1; 2:2; 1:3; 2:1; va bu to‘rt holatda
ham birinchi mahsulot sifatida CaO.SiO2 olinadi. Kontakt zonada CaO va SiO2
ning qattiq fazada 1000oC haroratda turli nisbatda reaksiyaga kirishish sxemasi 5-
rasmda ko‘rsatilgan
. 5-rasm. 1000 0 C qattiq qatlamda CaO va SiO 2 ning kontakt zonada ta’sirlashuv sxemasi. Juda ko‘p soatlik reaksiya jarayonidan so‘ng oxirida tarkibida boshlang‘ich
mahsuloti bo‘lgan mahsulot hosil bo‘ladi.
Birinchi mahsulot sifatida 2CaO.SiO
2
olinadi. Qizdirilgandan so‘ng
2CaO.SiO
2
–CaO qatlami hosil bo‘ladi. Keyingi bosqichlarda 3CaO.SiO
2
,
2CaO.SiO
2
– 3CaO.2SiO
2
qatlamlar ketma-ketlikda hosil bo‘lishadi. Eng kam hosil
bo‘ladigan qatlam CaO.SiO
2
jarayonning oxirida hosil bo‘ladi. To‘rt soat davom
etadigan reaksiyaning oxirgi mahsuloti CaO bilan SiO
2
dir. 1-jadvalda qattiq
aralashmalarning turli tarkiblari keltirilgan.
Imzo
Sana
Bet
TDTU OF 60712100-Metallurgiya. Rudalarni qayta
ishlashga tayyorlash. 1Bs-22 Мet. Mustaqil ish. 2023.
ass. Jalolov B.A.
Ba ja rdi
Tekshirdi
