F. M. Xalimova turizm geografiyasi o‘quv qo‘llanma

Tayanch iboralar 
AQSh turizmi, shaharlari, ekskursiya, AQSh turmahsulotlsri, sotuvchilari, 
iste’molchilari, turistik eksport, import, turmahsulot, biznes markazlari, aeroportlari. 
Nazorat savollari 
1. Jahon turizm bozorida AQSh turizmining roli. 
2. Mamlakatga turistlarning tashqi oqimi 
3. AQSh ning turistik makrorayonlari va ularning xususiyatlari 
4. AQShning aholi zich joylashgan SHimoliy-Sharqiy makrorayoni 

---

121 
15-bob. OSIYO – TINCH OKEANI MINTAQASI TURIZMI GEOGRAFIYASI 
 
15.1. Osiyo – Tinch okeani mintaqasining turistik salohiyati 
15.2. Osiyoga va Tinch okeani mintaqasida amalga oshiriluvchi sayohatlar 
15.1. Osiyo – Tinch okeani mintaqasining turistik salohiyati 
Yevropa va Amerika mintaqasidan keyin, Sharqiy Osiyo va Tinch okeani 
mintaqasi mamlakatlari, turizm sohasida o‘zining yuqori darajada tez rivojlanishi 
bilan ajralib turadi. Mintaqaning ayrim mamlakatlarida keyingi yillarda aniqrog‘i 
1990-yildan boshlab turizm industriyasi nihoyatda tez sur’atlarda rivojlana boshladi. 
Ayniqsa Xitoy va uning boshqa hududlari hisoblangan Gongkong, Makao va Tayvan 
Shuningdek, Malayziya, Tailand, Singapur, Koreya respublikasi, Avstraliya, 
Yaponiya, Indoneziya, Yangi Zelandiya, Filippin mamlakatlari turizm sohasida juda 
katta natijalarga erishib kelmoqda. 
Ikkinchi jahon urushidan keyingi davr Osiyo-Tinch Okeani hududidagi 
mamlakatlar iqtisodiyoti uchun o‘ziga xos “sakrash” yillari bo‘ldi. Ko‘p yillar 
mobaynida o‘rtacha va qoloq bo‘lib kelgan davlatlar tarixan qisqa vaqt ichida ulkan 
yutuqlarga erishdi. 1970-yillar ohiriga kelib, Singapur va Gongkong Sharqiy 
Osiyodagi eng yirik moliya markaziga aylanishdi. 1980-yillar o‘rtasiga kelib 
Gongkongning chet ellardagi to‘g‘ridan-to‘g‘ri kapital qo‘yilmalari 2 mlrd dollarni, 
Singapurda esa – 1 mlrd dollarni tashkil qildi. 
Sharqiy Osiyo va Tinch okeani mamlakatlarida hamma sohalar bo‘yicha 
iqtisodiy hamkorlik va integratsiya jarayonlari kuchayib bormoqda. Deyarli 30 yil 
mobaynida janubiy va Sharqiy Osiy mamlakatlari uyushmasi ASEAN muvaffaqiyatli 
faoliyat ko‘rsatib kelmoqda. Unga Osiyodagi to‘rtta «Ajdaho»dan biri – Singapur, 
Shuningdek, «Yangi to‘lqin», yangi industrial mamlakatlar – Malayziya, Indoneziya, 
Tailand, Bruney va Filippin mamlakatlari kiradi. 
Ushbu guruh doirasida o‘zaro hamkorlik va integratsiya jarayonlarini amalga 
oshirib hamma sohalar bo‘yicha iqtisodiy o‘sish va rivojlanishga erishmoqdalar. 
Turizm sohasida mintaqa bo‘yicha Xitoy, Gonkong, Indoneziya, Malayziya, 
Singapur, Tailand dunyo turizm markazlari ichida eng sevimli va yuqori darajadagi 
talabga sazovor bo‘lmoqdalar. 

---

122 
Osiyo va Tinch okeani mamlakatlariga 2002-yilda qilingan xorijiy tashriflar 
131,3 million kishini tashkil qilgan. 2001-yilga nisbatan 8,4% ga o‘sish kuzatilgan. 
1970-80 yillarni oladigan bo‘lsak 1970-yilda 5,3 mln. xorijiy turistlar tashrif 
buyurgan bo‘lsa, 1980-yilga kelib 20,9 mln. turistlar tashrif buyurgan. O‘n yil ichida 
o‘sish sur’atlari 194,4% ni tashkil etgan. 
1980-90 yillar xorijiy turistlar tashrifi 2,5 marttaga oshgan, 1980-yilda 20,9 
mln. turistlar tashrif buyurgan bo‘lsa, 1990-yilda esa 52,3 mln. turistlar tashrif 
buyurgan. O‘sish sur’atlari esa 149,3% ni tashkil etgan. 
Respublikamizda xalqaro turizm bozorini rivojlantirish, uni jahon andozalari 
talabi asosida shakllantirish va Shu orqali iqtisodiyotni yanada yuksaltirish 
imkoniyatlariga ega bo‘lamiz. Xalqaro turizm bozorida, kuchli raqobat kurashi 
sharoitida ko‘zlangan maqsadga erishish uchun eng avvalo aniq yo‘nalish, doimiy 
ravishda izlanish, faoliyatni jahon andozalari darajasida tashkil etish talab qilinadi.