Maliyyə siyasətinin əsas istiqamətləri aşağıdakılardır:
• Fiskal siyasət
• Valyuta siyasəti
• Bazar iqtisadiyyatı və Maliyyə siyasəti
• Fiskal siyasət - hökümətin makroiqtisadi məqsədlərə nail olunması üçün dövləti vergilər və xərclər üzrə məqsədyönlü fəaliyyətidir.
• Valyuta siyasəti - milli valyutanın digər valyutalara nisbətən məzənnəsinin qorunması, xarici dövlətlərlə aparılan valyuta əməliyyatlarının tənzimlənməsini əhatə edir.
• Bazar iqtisadiyyatı və maliyyə siyasəti. Ölkənin sosial-iqtisadi inkisaf konsepsiyasına və ortamüddətli maliyyə proqramına uygun olaraq, iqtisadiyyatın inkisafını və nəzərdə tutulan maliyyə siyasətinin həyata keçirilməsini təmin etmək üçün nəzərdə tutulur.
Cəmiyyətdə qarşıya qoyulan məqsədlərin xarakterindən və həll olunması metodlarından asılı olaraq maliyyə siyasəti iki yerə ayrılır:
Maliyyə strategiyası –
maliyyədən istifadənin əsas istiqamətlərini, maliyyə münasibətlə-rinin təşkilinin forma və metodlarını dəyişdirilməsini əhatə edir.
Maliyyə taktikası – maliyyə münasibətlərinin və əlaqələrinin forma və metodlarını dəyişdirmək yolu ilə cari vəzifələrin yerinə yetirilməsinə yönəldilir.
Maliyyə siyasəti çoxtərəflidir və aşağıdakı 3 həlqəni birləşdirir.
1.Maliyyənin elmi cəhətdən əsaslandırılmış inkişaf konsepsiyasının hazırlanması.
2.Maliyyədən cari dövrdə və perspektivdə istifadə olunmasının əsas istiqamətlərinin müəyyən edilməsi.
3.Qarşıya qoyulan məqsədə nail olmaq üçün praktiki fəaliyyətin həyata keçirilməsi.
Ölkədə 1992-ci ilin dekabrında qəbul edilən “BüdcəSistemi Haqqında Qanun” çərçivəsində büdcə sistemi Azərbaycan Respublikasının büdcəsi, Naxçıvan MR-nın büdcəsi, Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun büdcəsi və yerli büdcələrdən ibarətdir.Büdcə gəlirləri əsasən gəlir vergisi, ƏDV, gömrük rüsumları, torpaq vergisi və aksizlərdən (siqaret, içki, idxal olunan minikavtomobilərindən və mədənlərdən alınan vergilər) ibarətdir. Büdcə xərclərində sosial müdafiə xərcləri, müdafiə-təhlükəsizlikxərcləri və büdcə təşkilatlarının maliyyələşdirilməsi xərcləri xüsusi paya malikdir.
Ümumi olaraq ölkədə üç növ vergivardır. Bunlar dövlətvergiləri, Muxtar Respublikavergisi vəyerlivergilərdir. Vergi alınması isə iki şəkildəhəyata keçirilir. Birincisi birbaşa mənbədən alınarkən, digəri isəbəyannamə əsasında həyata keçirilir. 9 növ dövlət vergisi, 8 növ MuxtarRespublikavergisi (Naxçıvan Muxtar Respublikasına aiddir), 4 növ də yerli(bələdiyə) vergi növü mövcuddur. Müəyyən insanlar isə gəlirvergisindənya tamamiləazad olmuşlar, ya da bəzi güzəştlərəldə etmişlər. Bütünbunlarla yanaşı mütəmadiolaraq inkişaf etmiş ölkələrin təcrübəsinəistinad edərək vergi sistemi təkmilləşdirilir.
Dostları ilə paylaş: |
