Falsafa asoslari


method New Dehli. 2007. P 58



Yüklə 9,04 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə118/221
tarix25.09.2023
ölçüsü9,04 Mb.
#148418
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   221
Falsafa asoslari

method New Dehli. 2007. P 58.
233


2
E. Hech bir S-P
emas
E. Hech bir P-S
emas
Sof almashtirish
3
I. Ba’zi S-P
I. Ba’zi P-S
Sof almashtirish
4
A. Hamma S-P
I. Ba’zi P-S
Toraytirilgan al­
mashtirish
5
I. Ba’zi S-P
A. Hamma P-S
Kengaytirilgan al­
mashtirish
Juziy inkor mulohazadan (0) almashtirish usuli bilan xulosa 
chiqarib bolmaydi.
Almashtirishga misol:
1-misol. A. Hamma shifokorlar oliy ma’lumotlidir.
I. Ba’zi oliy ma’lumotlilar shifokorlardir.
2-misol. E. Hech bir inson tosh emas.
E. Hech bir tosh inson emas.
3-misol. I. Ba’zi yoshlar tadbirkordir.
I. Ba’zi tadbirkorlar yoshlardir.
4-misol. A. Hamma odamlar jonli mavjudotdir.
I. Ba’zi jonli mavjudotlar odamlardir.
5-misol. I. Ba’zi san’atkorlar qo‘shiqchidir.
A. Hamma qo‘shiqchilar san’atkordir.
Demak, almashtirish usuli qollanganda mulohazadagi sub- 
yekt va predikat hajmi aniqlanadi va shu asosda mulohazadagi 
terminlar o‘rni almashtirilib, xulosa chiqariladi. Bu usul, ay- 
niqsa, tushunchaga berilgan ta’riflarning to‘g‘riligini aniqlashda 
muhim ahamiyatga ega.
III. 
Predikatga qarama-qarshi qo‘yish 
(lot.- contrapositio) 
bevosita xulosa chiqarishning mantiqiy usullaridan biri bolib, bu 
usul qollanganda berilgan mulohaza avval aylantiriladi, so‘ngra 
almashtiriladi. Natijada hosil bolgan mulohazaning (xulosaning) 
subyekti asos mulohaza predikatiga zid, predikati esa uning sub- 
yektiga mos boladi. Bu usul bilan quyidagi ikki formula asosida 
xulosa chiqarish mumkin:
S - P

Yüklə 9,04 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   221




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin