Fanidan Amaliy mashg’ulotlar

Nazorat savollari
1. Na‘matak o‗simligi qaysi qismidan ko'paytiriladi? 
2. Na‘matak o‗simligini parvarish ishlari nimalardan iborat? 
3. Na‘matak tibbiyotda na‘matak qanday ishlatiladi? 
4. Na‘matak o‗simligi vegetatsiya davomida necha marta sug‗oriladi? 
5. Na‘matak o‗simligining tarkibida qanday moddalarbor? 
6. Chakanda o‗simligi qaysi yo‗l bilan ko'paytiriladi ? 
7. Chakandaning urug‗iga qanday ishlov beriladi? 
8. Chakandaning qalamchalariga qanday modda bilan ishlov beriladi? 
9
. 
Chakanda o‗simligi necha marta sug‗oriladi? 
10. Chakanda qaysi tuproqlarda yaxshi o‗sadi? 
 
15-amaliy mashg’ulot 
Mavzu:
Dorivor daraxt (jo’ka, oqqayin, eman) turlarini urug’idan 
ko’paytirish usullari
 
Mashg‘ulotning maqsadi:
talabalar mashg‗ulot davomida na‘matak. Aroniya 
va chakanda o'simligini o‗stirish uslublari bilan tanishadilar va o‗rganadilar. 
 
Zarur 
narsalar:
 
Plakatlar, 
gerbariylarr, 
xomashyo 
namunalari, 
urug‗lar, jadvallar. 
Nazariy tushuncha 
 
Jo’ka daraxti 
-
sog'liq va baxt daraxti bo‘lib, barcha shifobaxsh xususiyatlari 
bilan mashhur. Bu baland bargli daraxtning balandligi 30 metrga etishi mumkin. Jo'ka
bir joyda qariyb 600 yil o'sishi mumkin bo'lgan uzoq yashovchi daraxt. Ildiz tizimi juda 
kuchli, yirik barglari esa yurak shakliga o'xshaydi. Tashqi tomondan barg ko'proq 
to'yingan yashil rangga ega, boshqa tomondan, barg ochroq. Barglari gul ochganda, tezda 

---

~ 72 ~ 
tushib ketadigan shoxchalar mavjud. Barg tagida ko'pincha nektarli bezlar bo'lishi 
mumkin. 
Daraxt kulrang qobiq bilan ajralib turadi, u bitta va ko'p novdali bo'lib, har doim 
to'g'ridan-to'g'ri o'sadi. Yosh asirlari ochiq jigarrang rang va yetuklik bilan ajralib turadi. 
Gullash davrida daraxt bilan ko'payib ketgan soyabon 3-5 xushbo'y gullardan hosil 
bo'ladi: sarg'ish, bir oz sarg'ish, to'g'ri shaklga ega. Iyun oyida bo'lib, taxminan 2 hafta 
davom etadigan jo'ka gullash davrida havo yoqimli kuchli hid bilan to'ldiriladi. Agar ob-
havo juda issiq va quruq bo'lsa, jo'ka (daraxt) kutilganidan tezroq pasayadi. Daraxtning 
mevalari (cho'zilgan va yumaloq) mayda yong'oq bo'lib, uning ichida urug 'joylashgan. 
Jo‘kaning mevasi avgust-sentyabr oylarida sodir bo'ladi. 
Jo‘ka daraxti tabiiy holda sayyoramizning shimoliy yarim sharidagi mo''tadil va 
subtropik zonalarda eng keng tarqalgan. Issiqlik va namlikni yaxshi ko'radi. Sun‘iy 
sharoitda shahar va shaharlarni obodonlashtirishda keng qo'llaniladi.