Fanidan tayyorlangan o`quv-uslubiy majmua «Vatan tarixi» kafedrasi professor-o`qituvchilaringing yig`ilishida muhokama qilingan va foydalanish uchun tavsiya etilgan

Xorazm davlati.
Xorazm boshqa shahar – davlatlariga nisbatan 
mustaqil edi. Mamlakatda Afrig‘iy shohlari sulolasi hukmronlik 
qilganlar. VI-VII asrlarda Xorazmda iqtisodiy inqiroz hukm surgan 
bo‘lishiga qaramay, u Sharqiy Yevropa davlatlari bilan muntazam savdo 
aloqalari olib borgan. Xorazm madaniyati o‘z qiyofasini saqlab qolgan 
va hech qanday tashqi ta’sirga uchramagan edi. Xorazmda olib borilgan 
arxeologik tadqiqotlar natijasida Xorazm hududlarida IV-VI asrga oid 
yodgorliklardan biri Kat shahri yaqinidagi qadimgi Fir qal’asi harobalari 
o‘rganilgan. Bu qal’a-shahar ilk o‘rta asrlarda Xorazm davlatining 
poytaxti bo‘lgan. Beruniy Fir qal’asi haqida shunday yozadi: “Qal’aning 
uchta devori paxsadan va xom g‘ishtdan qurilgan. Bularning biri 
ikkinchisi ichiga joylashgan, har birining balandligi boshqasiga nisbatan 
oshib boradi, ammo shoh qasri hammasidan ham balanddir”. Turk 
xoqonligi davrida Xorazm ma’lum darajada o‘z mustaqilligini saqlab, 
iqtisodiy va madaniy jihatdan rivojlanish sohasida katta yutuqlarga 
erishgan. Afrig‘iylar sulolasi 995-yilgacha hukm surgan. 
Nazorat uchun savollar: 
1. O‘zbekiston hududida ilk o‘rta asr davlatlari tashkil topishining 
tarixiy shart-sharoitlari. 
2. Eftaliylar davri yer egaligi munosabatlarining ilk o‘rta asr yer 
munosabatlariga ko‘rsatgan ta’siri. 
3. Eftaliylar davri davlat boshqaruvining o‘ziga xos tomonlari haqida 
so‘z yuriting. 
4. G‘arbiy turk xoqonligi boshqaruv tiziming davlatchilik xususiyatlari? 

---

46 
5. Ilk o‘rta asr mahalliy davlat birlashmalarining davlatchilik tarixida 
tutgan o‘rni? 
 
5. MAVZU: IX-XIII ASR BOSHLARIDA O‘ZBEK 
DAVLATCHILIGI TARIXI 
Reja: 
1. Tohiriylar davlati va uning o‘zbek davlatchiligi tarixidagi o‘rni
2. Somoniylar davlati – o‘zbek davlatchiligi taraqqiyotida yangi bosqich 
3. Qoraxoniylar davlati davlatchiligi tarixi 
4. Xorazmshohlar davlatchiligi tarixi