«fashion- menejment va marketing»

Sariq rang ranglar orasida inson kơziga birinchi bơlib tashlanadi va seziladi.U insonga yaxshi ta'sir etib, boshqa ranglarga nisbatan kơproq e'tiborni tortadi. Yorqin va issiq ranglarni ơrta hol insonlar kơproq yoqtirishadi. Sariq bilan qizil rangni qơshilgani pastroq baholar bilan baholanadi va bunday rang uyğunligi arzonroq mahsulotlar sotiladigan magazinlarda kơproq ishlatiladi. Sariq rang tasavvurni kengaytiradi va jonlantiradi,uni yashil va kơk ranglar bilan qơshilgan holda ishlatilsa yaxshi samara beradi. Sariq rang dizaynerlar va reklama hodimlari ofislarida kơp miqdorda ishlatiladi, chunki sariq rangni yana bir jihati u insonda optimizm ya'ni kelajakka ishonchini ơyğotadi. Faqat sariq rangni kơp miqdorda bơlishi yaxshi samara bermaydi.

Issiq ranglar sovuq ranglarga nisbatan xonani 3- 5 gradusga issiqroq qilib kơrsatadi va bu magazinda ishlatilsa sovuq paytda raqobatchilar oldida qơl kelishi mumkin.

Yorqin ranglar 7 yoshgacha bơlgan bolalarga ham yoqadi. Ular kơproq qizil, sariq, olov rangni yaxshi kơrishadi va tanlashadi.7 yoshdan keyin bolalar boshqa ranglarga ham e'tibor berishadi. Shuning uchun bolalar uchun mơljallangan magazinlarda yorqin ranglar kơproq qơllanishi maqsadga muvofiqdir.

Nazorat savollari:

1.Merchandayzingda rang marketingi roli qanday?

2.Ranglar psixologiyada qaysi guruhlarga bơlinadi?

3.Ranglar xarakteristikasini aytib bering.

4.Magazin intererini tuzishda ranglarni qơllanishini tushuntirib bering.

5.Ơzingiz magazin intererini tuzsangiz qaysi ranglardan foydalangan bơlasiz?

6.Sovuq ranglar savdo dơkoni intererida qanday ishlatilishi mumkin?

7.Issiq ranglar savdo dơkoni intererida qanday va qancha miqdorda ishlatilishi maqsadga muvofiq bơladi?

Foydalanadigan adabiyotlar:

1.Наталия Гузелевич.Фокусы мерчандайзинга.изд.Питер.2010.

2.Хелен Говорек. Закупки в сфере моды. Пер.с англ.Гревцов Паблишер. Минск.2009.

3.А. Пименов. Хочу- Вижу,изд. Омега,Москва.2010.

12-Ma'ruza
Mavzu: Savdo dơkoni intererining dizaynini yaratish.

Reja:

1.Savdo dơkonining savdo zali zonalari .

2.Savdo dơkoni vitrinalari dizaynini yaratish.
1.Savdo dơkonining savdo zali zonalari .

Dơkon egasining eng katta xohishi bu savdo maydonlaridan kam mablağ sarflab unumli foydalanishdir.

Magazindagi riteylerlarda shunday tushuncha borki, magazin zonasini 2ta zonaga bơlish mumkin: sovuq va issiq zonalarga.

Sovuq zonalar (ơlik zona) xaridorlarni e'tiborini kam tortadigan joylar.

Issiq zonalar xaridorlarni e'tiborini kơproq tortadigan joylar.

Sovuq zonalarga magazindagi quyidagi zonalar kiradi:

Kirish zonasida xaridorning chap orqa tomonida qoladigan zona;

Magazin ichki burchaklari;

Ichki qatorlar orasidagi tor yơlaklar va tupiklar;

Stellaj yoki polkalarni boshi va ohirgi qismlari;

Issiq zonalarga magazindagi quyidagi zonalar kiradi:

Kirish zonasining ơng tomonidagi harakat qilish yơli;

Savdo zalining perimetri bơylab qơyilgan stellajlar;

Polka va stellajning xaridorning kơzi tushadigan polkalari;

Kassa zonasi.

Statistikadan ma'lumki:

40% - 50% xaridorlar magazinni ichki qatorlarini aylanishadi.

80% - 90% xaridorlar magazinni perimetri bơylab aylanadilar.

Tovarlarni tơğri joylashtirish savdo hajmini 12- 18% oshishiga hizmat qiladi.


Bizga ma'lumki, iste'molchining magazin tơğrisida tasavvuri magazin eshigidan boshlanadi. Agar kirish eshiklari tor,oynalari kir, oyoq tagidagi gilamchalar iflos bơlsa, bunday holatda magazin ơz jozibasini yơqotadi. Ideal holatda kirishda zinalar yơq bơlgani maqsadga muvofiq. Magazin eshigida har xil mazmundagi e'lonlarni yozilganligi va qorovulni qovoq solib kutib olishi ham iste'molchilarga yoqmaydi. Bunday holatlar iste'molchilarni magazinga kirmasligiga sabab bơladi.

Magazinda savdo maydonini, joyini rejalashtirganda shuni unutmaslik kerakki, magazinga keladigan iste'molchilarning aksariyati ơng tarafga harakat qilishadi ( soat strelkasiga qarshi tomonga).Shuning uchun magazinga kirish ơrtada yoki ơng tomonda joylashtirilishi kerak. Kassani joylashtirishda ham ơziga xos jihatlari mavjud. Agar kassa kirish zonasini rơparasida joylashtirilsa bu holat iste'molchilarni qơrqitib borishi mumkin.Kassa zonasida tovarlarni kơp miqdorda bơlishi ham maqsadga muvofiq emas, chunki kơpchilik kassa zonasini eng issiq zona deb tovarlarni kơp joylashtirishadi, bu esa odamlarga noqulaylik olib kelmasligi kerak. U erdagi tovar assortimenti faslga mos bơlishi kerak.

Tovarlarni xaridorgir bơlishiga kơproq tovarlarni qaysi tartibda joylashtirilgani ahamiyatga ega ekan.Tovarlar magazinda faslni hisobga olingan holda joylashtiriladi. Bir birini yaxshi tơldirib turgan tovarlar xaridni oshiradi.

Masalan: makaron oldida sous, ketchuplarni joylashtirish; kiyim magazinida pal tolar bilan birga sharf va shapkalar joylashtiriladi. Yana shuni ta'kidlash kerakki, tovarlarni joylashtirishda magazinga keladigan xaridorlarni qiziqishlarini inobatga olish kerak.

Ayollar va erkaklar savdo jarayoniga har xil munosabatda bơladilar.

Masalan: erkaklarga kiyim sotib olishda uni yengil topish va qulay sotib olish muhimdir.Ayollar uchun bu holat ơzgacha, ular vaqtini maroqli ơtkazib ơziga yangicha narsani sotib olishni ma'qul kơrishadi. Shuning uchun kiyim magazinlarida erkaklar bơlimini magazinning ơng tomonidagi eng qulay joylarida joylashtirish ma'qul, ayollar va bolalar bơlimlarini esa magazinni ichkari zonalarida joylashtirish mumkin.Ayollar va bolalar uchun bơlimlarda bir tovar guruhini ranglar bơyicha joylashtirish yaxshi natija beradi. Faqat tovarlarni ranglar bơyicha joylashtirganda kontrast ranglarni yonma- yon ketma ketlikda joylashtirish mumkin emas, balki ranglar palitrasidan foydalanib ranglar bơyicha joylashtirish maqsadga muvofiqdir. Rang palitrasi asosida joylashtirish qizil, olov rang, sariq , shil, havorang, kơk, binafsharanglardir, shular ichidan xaridor ơziga kerakli rangli tovarni topadi.

Yangi kollektsiyalarni va narhi qimmatroq kiyimlarni kơrinadigan joylarda joylashtirish yaxshi samara beradi, mahsus taklifdagi tovarlarni (bularga arzonlashtirilgan, kollektsiyalar qoldiqlari kiradi) chiqish zonasiga yaqinda joylashtirish yaxshi samara beradi.

Agar magazin oziq- ovqat mahsulotlari sotadigan magazin bơlsa, arzonlashtirilgan mahsulotlarni kirish zonasida joylashtirish yaxshi samara beradi. Kiyim magazinlarida mahsus taklifdagi tovarlarni “ơlik zonalar”da joylashtirish mumkin,lekin bunday zonalarni ham “issiq zonalar”ga aylantirish mumkin.Bunday usullardan biri bu xaridorni aynan bir tovar sotib olish uchun magazinga kelishini hisobga olgan holda, aynan shunday tovarlarni ushbu zonalarda joylashtirish.Ơlik zonalarda mahsus reklama plakatlarini osish ,manekenlarni kơproq joylashtirish,har hil chiroqlar yordamida ham magazin burchaklarini kơzga tashlanishini ta'minlash mumkin.Savdo zallarida rejalashtirilgan holda tovarlarni joylashtirish xarid hajmini 25- 30% oshishiga sabab bơladi.