Fərhad Əhmədov prokariotlar

O-Spesifik hissə 
-- Güclü antigenlik xüsusiyyətinə malikdir və
O-antigen 
adlanir

---

3) CORE(özək) – hamsinda oxşardir, 2 şəkərdən+ketodezoksioktanoin turşusu+heptoza ibarətdir
TURŞUYA DAVAMLİLİQ xüsusiyyəti
 Bu xüsusiyyət--Bəzi bakteriyalarin hüceyrə divari Mikol turşusunun olmasina görədir
 Digər bakteriyalardan fərqli olaraq bunlar durulaşdirilmiş turşu məhlulu ilə rəngsizləşmir və 
turşuyadavamli bakteriyalar adlanir
 SİL-NİLSEN üsulu ilə aşkarlanirlar
HÜCEYRƏ DİVARİ OLMAYAN BAKTERİYALAR

Protoplastlar
- hüceyrə divari tamamilə olmur,qram müsbət bakteriyalardan əmələ gəlir

Sferoplastlar- 
hüceyrə divari müəyyən qüsura malik olur,qram mənfi bakteriyalardan əmələ 
gəlir və hüceyrə divarinin xarici qişasi saxlanilir,peptidoqlikan isə olmur
 Hər 2 si metabolik aktivliyə malikdir amma çoxalma qabiliyyətinə malik deyillər

L-forma
-hüceyrə divarini tam və ya müəyyən qədər itirmiş ,lakin çoxalma qabiliyyətini saxlayan 
bakteriyalardir.Stabil və qeyri stabil olurlar,Qeyri-stabil formalar əvvəlki formalarina qayida 
bilirlər,Stabillər qayida bilmir

Bakteriyalara lizosim və penisillinlə təsir etdikdə onlar Protoplast və Sferoplastlara 
çevrilirlər
KAPSULA
 Kapsulanin funksiyalari
1. Antifaqositar-faqositozdan müdafiə edir
2. Anticismlərin təsirindən müdafiə edir
3. Bakteriyanin patogenliyini sürətləndirir

GİNS –BURRi üsulu 
ilə aşkarlanir
 Kapsula-polisaxariddən (pnevmokokk və klebsiellada) ,zülaldan ( qara yara törədicisində) 
,hialuron turşusunda( streptokokkus Pyogenes) ibarətdir
 kapsula bəzi bakteriyalarda fibrillərdən ibarət zərif təbəqə formasindadir ki buna
 QLİKOKALİKS 
deyilir—bakteriyalara yapişma xüsusiyyəti verir
 Kapsuladan fərqli olaraq –Selik qati hüceyrənin struktur elementi olmayaraq ətraf mühitə 
diffuziya olunur və bela bakteriyalarin kulturasi selikli olur və qidali mühitdən götürərkən dartilir
 Kapsulali bakteriyalar M (selikli-mucoid), mikrokapsulali bakteriyalar S (hamar-smooth), 
kapsulasiz bakteriyalar isə R ( rough-kobud kələ kötür) koloniyalar əmələ gətirir

---

FLAGELLA
 Kürəvi bakteriyalarda flagella olmur
 Flagellalar- stoplazmatik membranda olan bazal cismdən başlayir-bakteriyayada bazal cisimlə 
birləşir.Bazal cism isə hüceyrə qişasinin qatlarina-Üzüklərlə birləşmişdir.Üzüklərin sayi qram 
müsbətlərdə 1 cüt, qram mənfilərdə 2 cütdür
 Flagellalarin yerləşməsinə görə bakteriyalar qruplara bölünür
1)
PERİTRİXLƏR-
bütün səthində flagellalar olur-Bagirsaq çöpləri
2)
MONOTRİXLƏR
-1 ucunda flagella olur-Vəba vibrionlari
3)
LOFOTRİXLƏR-
1 ucunda dəstə şəklində flagellalar olur-Psevdomonadalar
4)
AMFİTRİXLƏR
-hər 2 ucunda dəstə şəklində flagella olur-Spirillər
5)
ATRİXLƏR
—flagellasiz bakteriyalar
 Taksis-bakteriyalarin hərəkət istiqamətini dəyişməsidir
 Flagellalar-Flagellin zülalindan təşkil olunub-və bu zülal aktin miozin kimi təqəllüs xüsusiyyətinə 
malikdir və həmçinin güclü antigen (H-antigen) olmaqla orqanizmdə anticismlərin əmələ 
gəlməsini induksiya edir

LEFLER üsulu 
ilə rəngablarla boyanirlar-rəngablar flagellanin şişməsinə və böyüməsinə səbəb 
olur
Bakteriya hərəkətinin müayinəsi
