Fermentlarning umumiy xususiyatlari

6. Izofermentlar

• 
  Biokimyo sohasida fermentlar turli biokimyoviy reaktsiyalarni katalizlash va tartibga solishda muhim rol o'ynaydi. Ushbu fermentlar orasida izofermentlar yoki izozimlar deb nomlanuvchi noyob toifa paydo bo'ladi. Izofermentlar mohiyatan bir xil fermentning bir nechta shakllari bo'lib, ularning mavjudligi ferment faolligini tartibga solishda muayyan maqsadga xizmat qiladi.
  
• 
  Izofermentlarning belgilovchi xususiyatlaridan biri ularning to'qimalarga xosligidir. Bu shuni anglatadiki, ma'lum izofermentlar asosan ma'lum to'qimalar yoki organlarda mavjud yoki ishlaydi. Shuning uchun to'qimalarda ma'lum bir izofermentning mavjudligi yoki ko'pligi ushbu to'qimalarning metabolik faoliyati haqida ma'lumot beradi.
  
• 
  Izofermentlar bir xil biokimyoviy reaksiyani katalizlaganda, ular ma'lum kinetik xususiyatlarda farq qiladi. Xususan, ular Km (Maykl konstantasi) va Vmax (maksimal reaksiya tezligi)da farq qilishi mumkin. Km qiymati substrat kontsentratsiyasini ifodalaydi, bunda reaktsiya tezligi uning maksimal darajasining yarmini tashkil qiladi, Vmax esa tizim tomonidan erishilgan maksimal tezlikdir. Izofermentlar orasidagi bu qiymatlarning o'zgarishi ular katalizlaydigan reaktsiyaning samaradorligi va tezligiga ta'sir qilishi mumkin.
  
• 
  Misol uchun, laktat dehidrogenaza (LDH) va kreatin fosfokinaz (CPK) alohida izoenzim shakllariga ega bo'lgan ikkita fermentdir. Bu izofermentlar bir xil fundamental reaksiyani amalga oshirar ekan, har xil Km va Vmax qiymatlariga ega bo‘lishi mumkin, bu esa ularning katalitik samaradorligining o‘zgarishiga olib keladi.
  
• 
  Xulosa qilib aytadigan bo'lsak, izofermentlar hujayra metabolizmining murakkab va moslashuv xususiyatidan dalolat beradi. Ularning mavjudligi fermentativ reaktsiyalarni nozik tartibga solish imkonini beradi, metabolik jarayonlar turli to'qimalarning o'ziga xos ehtiyojlari uchun optimallashtirilganligini ta'minlaydi. Turli xil kinetik xususiyatlari tufayli izofermentlar biokimyoviy reaktsiyalarning samarali va samarali borishini ta'minlaydi va organizmning turli metabolik talablarini qondiradi.