Фирузя мяммядли
Yüklə 3,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Сечилмиш ясярляри lX
|
Фирузя Мяммядли
səslərin dəyişməsi ilə sözdə yaranan məna fərqlərinin müəyyənləşdirilməsinə dair çalışmalara «Ana dili» dərsliyində kifayət qədər yer ayrılmışdır. Müəllim hər dəfə dərsin sonunda şagirdlərin zehni yorğunluğunu dəf edə bilən əyləncəli süallarla, əslində əməyin ən müxtəlif cəhətləri ilə onları tanış etmək məqsədi ilə yuxarıdakı üsuldan istifadə edə bilər. «Gənc bağbanlar» (Tofiq Mütəllibov) şeiri əməyin şan-şöhrət işi olmasını tərənnüm edir və uşaqları zəhmət dünyası ilə tanış olmağa səsləyir. Şeirin məzmunundan çıxış edərək, burada uşaqların əmək təsəvvürlərini zənginləşdirən müsahibə apar- maq olar. Ağac əkməyin, bəsləməyin necə şərəfli iş olması ulu babalarımızdan şöhrət kimi, işıq kimi, nur kimi bizə çatan, bəzən bir obanın, bir xalqın vüqarı kimi söz və musiqi sənətkarlarımız tərəfindən tərənnüm olunan çoxillik, yadigar ağaclar barəsində danışmaq, ümumiyyətlə ağac əkib bağ salmağın, yaşıllığa xidmət etməyin tibbi- mədəni, sosial-iqtisadi əsaslarını uşaqlara başa salmaq faydalıdır. Qeyd etmək lazımdır ki, birinci sinfin «Ana dili» kitabında bilavasitə əmək və onun şərəfli nəticələrini tərənnüm edən şeirlərə, eləcə də başqa bədii materiallara müəyyən qədər yer verilmişdir. Məsləhət görərdik ki, müəllim bu materialları sadəcə əzbərlətmək, nəql etdirmək və ya bunlar üzərində yazı işi aparmaqla 359 Сечилмиш ясярляри lX kifayətlənməsin. Mətndə zəhmət işığı gələn yeganə sözdən də istifadə edib, əməyə məhəbbət aşılamaqla şagirdləri gələcəyin böyük quruculuq işlərinə hazırlamaqda ilk gündən qoyulan özül daşının möhkəmləndirilməsinə köməyini əsirgəməsin. «Vətən» adlı qiraət materialında belə bir cümlə verilmişdir: «Ölkəmizdə böyük dənizlər, iri çaylar, geniş düzənliklər, qalın meşələr, uca dağlar, ucsuz-bucaqsız səhralar var. Bol məhsullu tarlalar, bağlar ölkəmizə yaraşıq verir». Vətən haqqında uşaqların yaş psixologiyası səviyyəsində verilən məlumatlar içərisində bu cümlələr əmək tərbiyəsi baxımından xüsusi izahat tələb edir. Belə ki, Vətənin təbii relyef xü- susiyyətini təsvir edən birinci cümlə şagirdlərdə belə təsəvvür oyada bilər ki, dənizlər, iri çaylar, düzənliklər, qalın meşələr, uca dağlar, ucsuz- bucaqsız səhralar insan qüvvəsi xaricində, dəyişilməz qalmalıdır. Ümumiyyətlə, təbiətin bu nəhəng varlıqlarına insanın gücü çata bilərmi, insan əli müdaxilə edə bilərmi? Belə bir sualdan sonra əlbəttə ki, böyük dənizlərin iqtisadi əhəmiyyəti, iri çayların enerji mənbəyi kimi rolu, qalın meşələrin fauna və ən mühümü – atmosferanın təmizliyinin qorunmasındakı yeri, hətta uca-uca dağların, ucsuz- bucaqsız səhraların belə vətənimizin təbii sərvətləri olması və bunlardan xalqımızın mənafeyi naminə istifadə, bu zaman sərf olunan əmək işinin şərəfli |