Фирузя мяммядли
Yüklə 3,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Сечилмиш ясярляри lX
|
Фирузя Мяммядли
şagirdlərlə bu istiqamətdə yaxşı bir söhbətin əsası olan bu mətnin linqvistik təhlilinin özü lüğət üzərində işlə başlamalıdır. Mətnin bir nəfər şagird tərəfindən səsli oxunuşundan sonra müəllim «sovka», «həşərat», «ziyanverici» və «trixoqramma» sözlərini lövhəyə yazdırmaqla əvvəlcə bu sözlərin düzgün yazılışı, sonra isə mə- nasının izahı üzərində dayanmalıdır. Bu əməliyyatdan sonra söz birləşmələrini müəyyənləşdirmək, çalışmanın icrasının yox- lanışını başa çatdırıb, mətnin verdiyi imkandan istifadə edərək, «pambıqçılıq» peşəsi barədə ətraflı söhbət aparmaq lazımdır. Qeyd etmək yerinə düşərdi ki, qeyri-pambıqçılıq rayonlarında yaşayan uşaqlar üçün bu peşənin xüsusiyyətləri həqiqi mənada müəmmalıdır. Buna görə də kənd təsərrüfatı peşələri sırasında xüsusi yeri olan bu peşənin keçmişi, bugünü və sabahı barədə söhbətlər böyük maraqla qarşılanmalıdır. 26 nömrəli çalışmada buraxılmış xitabların yerinə qoyulması təklif olunur. Burada peşə məlumatı imkanına malik iki cümlə işlədilmişdir: «Əli, sən bilirsənmi qaramal sözünün mənası nə deməkdir? Bəli, Zaur, bilirəm: buynuzunun içi boş, dırnağı cüt olan və gövşəyən iribuynuzlu ev heyvanlarına qaramal deyilir». Bu cümlələrdə işlənmiş «qaramal» sözünün leksik mənasının bu istiqamətdə izahından istifadə edərək, qaramalın xalq təsərrüfatındakı əhəmiyyəti, məişətimizdə 445 Сечилмиш ясярляри lX rolu, bəslənilməsi, tövlə şəraitinin (lap elə mədəni tövlə olsa belə...) «qaramal»ın – heyvandarlığın inkişafına, keyfiyyətinə təsiri, heyvandarlıq təsərrüfatlarında zəruri olan peşələr – «sağıçılıq», «naxırçılıq», «malabaxan», «buzovçuluq», «yem tədarükçüləri» peşələri barədə yeri gəldikcə, məlumat vermək faydalı olar. İlk dərslərin təkrarlama mahiyyəti söz yox ki, peşələr barədə söhbətlərə bir qədər artıq vaxt ayırmağa imkan verəcəkdir. Çalışmaq lazımdır ki, bu imkandan səmərəli istifadə edilsin. Uşaqlara ev tapşırığı kimi, «Naxırçı» və «Anam sağıcıdır» mövzularında sərbəst yazı işi tapşırmaq mümkündür. 37 nömrəli çalışmada verilmiş parça məzmunca «aşbazlıq» peşəsi barədə məlumat vermək üçün əlverişlidir. Mətndə konkret olaraq bir yemək növünün hazırlanması barədə söhbət gedir. Lakin müəllim fürsətdən istifadə edib müsahibəni digər yemək növlərinin hazırlanması və nəhayət «aşbazlıq» peşəsi istiqamətində davam etdirə bilər. Aşbazlıq peşəsi barədə uşaqlara aşağıdakıları demək faydalı olar: «Aşbazlıq qədim peşə olub, son dərəcə məsul və şərəfli bir işdir. Adamların keyfiyyətli yeməklərlə qidalanması qayğısı aşbazın üzərinə çox böyük vəzifələr qoyur. Adamları yedizdirmək onlara ev tikməkdən, nəqliyyat xidmətindən, xəstələri müalicə etməkdən, uşaqlara dərs |