Фирузя Мяммядли
məlumatı işini davam etdirmək olar. Bu mənada,
«fotoaparat»,
«vintburan»,
«qazaparat»,
«taxılsovuran», «otbiçən» kimi istehsal vasitələri,
əmək alətləri adını bildirən sözlərin quruluş for-
mulu komponentlərin leksik mənası dairəsində
özləri barədə müəyyən informasiya yükü daşıyır.
Bu sözlərlə bağlı «fotoqraf», «tokar», «qaz
operator», «kolxozçu» (taxılçı) peşələri barədə
yığcam və ya ətraflı məlumat vermək olar. Bu
əmək
münasibəti
ifadələrinin
özünəməxsus
cəhətləri barəsində söhbətin özü də hardasa peşə
məlumatı işinə köməkçi vasitə hesab edilməlidir.
Belə ki,
fotoqraf
mütləq fotoaparatla işləməyi
bacarmalı, fotoaparatın strukturasına bələd olmalı,
fotoprosesləri idarə etmək qabiliyyətinə malik
olmalı, adamların müxtəlif anlarını onların zövqünə
uyğun şəkildə, həqiqətə oxşarlıqla həyatın zəngin
boyalarını əks etdirmə məharəti ilə əbədiləndirməyi
bacarmalıdır. Deməli, bu xüsusiyyətləri öz
gündəlik əmək həyatında normaya çevirən şəxs
peşəkar «fotoqraf»dır.
Lakin elə hallar da olur ki, müəyyən peşə
sahəsində işləyən şəxs idarə etdiyi maşının
mürəkkəb mexanizminə dərindən bələd olmur.
İnkişafımızın müəyyən dövrlərində peşə sahib-
lərinin bu çatışmazlığı istehsal proseslərində
geriləməyə
səbəb
olur,
natamam
əmək
məhsullarının, nasaz əmək alətlərinin istehsalı ilə
nəticələnir. Elə buna görə də hazırda mütəxəssislə-
457
Сечилмиш ясярляри
lX
rin genişprofilliliyi məsələsi partiya qərarlarında
həlli vacib problemlərdən biri olaraq irəli
sürülmüşdür. Bu mənada sürücü peşəsinə yiyələnən
şəxs mütləq «avtomobil çilingərliyinə», kom-
bayançı, «traktor çilingərliyinə», qazoperator təkcə
qaz aparatları ilə işləməyi deyil, həmçinin sənaye
əhəmiyyətli
qazların
fiziki-kimyəvi
xüsusiyyətlərinə, balıqçı təkcə torla işləməyə deyil,
balıqçı katerlərinin bir sıra texniki xüsusiyyətlərinə
və s. bələd olmalıdır.
Dərslikdə «Sifət» bəhsi şagirdlərin sifət
haqqında keçmiş biliklərini yada salmaq məqsədi
daşıyan çalışmaların icrası tələbi ilə başlayır.
Məlum olduğu kimi, sifət – əşyanın əlamətini
bildirməyə xidmət edib, necə? nə cür? hansı?
Suallarına cavab verir.
İlk təsəvvürdə sifətlərin peşə maarifi, peşə
məlumatı və ümumiyyətlə, peşəyönümü işində
rolu, əhəmiyyəti nəzərə çarpmır. Lakin unutmamalı
ki, ad bildirən sözlərin heç birini özünəməxsus
əlamət və keyfiyyətdən kənarda düşünmək
mümkün deyildir. Ad bildirən sözlər isə ən
müxtəlif mənalı əşya və hadisələrə aiddir. Bu
mənada, istər peşə və istərsə də istehsal proses-
lərinin fərdi əlamət və keyfiyyətləri barədə verilən
hər cür informasiya sifət və zərf bildirən sözlərlə
ifadə olunmalıdır. Peşəyönümü işində əlamət və
keyfiyyət ifadəçilərinə ehtiyac varmı? Peşəyönümü
işinin hazırlaq mərhələsində peşələr barədə verilən
|