Fizika darslarini tashkil etishning dolzarb masalalari

eshitganimni yodimdan chiqaraman, 
ko‘rganimni eslab qolaman, mustaqil bajarsam tushunib yetaman”
, degan ekan. 
Shunday ekan, mavzu yuzasidan berilgan tajriba ishlarini mustaqil bajarib, tajriba 
natijalari tahlilini yozib borishlarini topshiriq qilib berishimiz ham mumkin. Ba’zi 
ko‘rgazmali tajribalarni o‘qituvchi ko‘rsatib berishi shart emas. Uni o‘quvchilarga 
uyga vazifa qilib berishi mumkin.
Masalan, “Nyutonning birinchi qonuni. Inersiya qonuni” mavzusida berilgan 
aravacha harakatiga turli to‘siqlarning ta’siri, ipga osib qo‘yilgan sharcha misolida 
kuchlar muvozanati (darslikdagi 61- va 63-rasmlar) va xk. 
Bunda o‘quvchilarga shunday topshiriq beriladi: 
1)
Uyga borib tajriba uhun qiya tekislik hosil qiling. Qiyalikdan tushib 
kelayotgan aravacha qarshisiga qum to‘kib qo‘ying. 
2)
Endi qumni kamroq sepib tajribani takrorlang. 

---

3)
Qiyalikdan tushib kelayotgan aravacha yo‘liga umuman qum sepmasdan 
tajribani takrorlang.
4)
Natijada aravachaning harakati qanday o‘zgardi? Daftaringizga yozing. 
Yana bir usul.
Uyda o‘qib kelish uchun berib yuborilgan yoki o‘tilgan 
mavzuga doir biror tovushsiz tajriba ( vizual yoki jonli ko‘rinishdagi tajriba) ni 
o‘tkazib, «Bu nima edi? Buni tushuntirib bering. Bu kashfiyotni birinchi bo‘lib kim 
kashf etgan?» degan savollar bilan murojaat etish va o‘quvchilarning mustaqil 
fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish mumkin. 
“Sherigini top”
. Bu usulni laboratoriya ishlarida yoki odatdagi dars 
jarayonida tajribalar o‘tkazishdan oldin bajarish mumkin. Fizik tajriba uchun 
kerakli jihozlarni asboblar orasidan o‘quvchilar mustaqil ravishda ajratib olishadi. 
Yoki ushbu usulni o‘tgan mavzularda olgan bilimlarni takrorlash darslarida ham 
qo‘llash mumkin. Masalan, 7-sinf fizika darsligida “Tekis aylanma harakat” bobida 
keltirilgan fizik kattaliklar, formulalar, kattaliklar belgisi va birliklari bo‘yicha 
o‘quvchilar olgan bilimini takrorlash maqsadida qo‘llash mumkin. Quyida ushbu 
metoddan foydalanish bo‘yicha namunalar keltirilgan.