Molyar konsentratsiya. Eritmalarning molyar, normal konsentratsiyalari va titr hajmiy konsentratsiyalar qatoriga kirib, eritmaning hajmi birligida erigan modda miqdorini ifodalaydi.1 litr (1000 ml) eritmada erigan moddaning "mol" lar miqdorini ko`rsatuvchi qiymat molyar konsentratsiya deyiladi. Uni hisoblash formulasi:
bo`ladi.
Bu erda V - eritmaning hajmi, n - erigan moddaning "mol" lar soni. Agar n=m/M va hajmni millilitrda ifodalasak, u holda:
bo`ladi.
Bu erda m modda - erigan modda massasi, gr, M erigan moddaning molekulyar massasi, g/mol.Agar, H2SO4ning 0,5 mol/l (molyar) konsentratsiyali eritmasi deyilsa, har bir litr eritmada 0,5 mol (yoki 0,5 98 = 49 gramm) H2SO4 erigan, degan ma`noni tushunish kerak.
Normal (ekvivalent) konsentratsiya Har qanday eritmaning 1 litri (1000 millilitr) da erigan moddaning gramm -ekvivalent soni (ekvivalent miqdori) ni bildiruvchi qiymatga normal konsentratsiya
deyiladi. Normal konsentratsiyani hisoblash formulalari:
V = 1000 ml ekanligini e`tiborga olsak
bo’ladi.
Ushbu konsentratsiyani hisoblash uchun "kimyoning asosiy qonunlari" mavzusidagi murakkab moddalarning ekvivalentini hisoblash formulalarini bilish shart.Agar, NaOH ning 0,25 n li eritmasi deyilsa, shu eritmaning har 1 litrida 0,25 g.ekv (yoki 0,25*40 = 10 g.) NaOH erigan, degan ma`noni anglash lozim. Molyar va normal konsenratsiyalarning formulalaridan ko`rinib turibdiki, eritmaning konsentratsiyalari eritma hajmiga teskari proporsionaldir, ya`ni aniq konsentratsiyali eritmaning hajmi avvalgisiga nisbatan necha marta ortsa, eritma konsentratsiyasi shuncha kamayadi.
Aksariyat hollarda molyar va normal konsentratsiyalar foiz konsentratsiya bilan almashtirilishi yoki aksincha masalalarni hal etishga to`g`ri keladi. SHunday hollarda quyidagi formulalardan foydalanish mumkin: