Fiziologiyasi va gigiyenasi

Yurakning yoshga oid o ‘zgarishi. 
Bolaning yuragi tug 'ilgan i­
dan keyin faqatgina o'sm asdan. balki barcha yo'nalishlarda orta 
borib unda shakllarning hosil b o iish i jarayonlari amalga oshadi
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

(shaklining proporsivasining o'zgarishi). Yangi tug'ilgan bolaning 
yuragi ko'ndalang holatda va deyarli sharsimon shaklda b o ‘ladi. 
Nisbatan ancha katta b o ig a n jig ar diafragmaning gumbazini an­
cha balandga ko'taradi, shundan yangi tug'ilgan bolaning yura­
gi balandroqda (to'rtinchi chap qobirg‘alar oraligM darajasida) 
joylashgan boMadi. Hayotning birinchi yilini oxirida o'tirish, tik 
turish natijasida va diafragmani pastroqqa tushishi tufayli yurak 
ko'ndalang joylashish holatini oladi. 2 -3 yoshga yetganda yurak­
ning uchi V qobirg'agacha yetadi, 10 yoshli bolalarda esa deyarli 
voyaga yetgan odam lardagidek holatni egallaydi.
Hayotning birinchi yilida bolalarning yuragining bo'lm acha- 
lari qorinchalarga nisbatan tez o'sadi, so'ngra ular bir xil tezlikda 
o'sishadi va faqat 10 yoshga yetganidagina qorinchalarning o'sishi 
bo'lm achalarnikidan ustun bo'ladi.
Bolalarning yuragi voyaga yetgan odam larnikiga nisbatan kat­
ta. Bolalarda yurakning massasi ularning tirik massasining 0 ,6 3 -
0,80 % ni tashkil qilsa, voyaga yetgan odamlarda esa 0,48-0,52 % 
ni tashkil etadi. Yurak bolalarning hayotini birinchi yilida ancha 
jadal cfsadi: sakkiz oylik bo'lganda yurakning massasi ikki marta- 
ga, uch yoshga kelib uch martaga, besh yoshga kelib 4 martaga,
10 yoshga kelib esa 11 martaga kattalashadi.
0 ‘g ‘il. bolalarda tu g ‘ilganidan keyingi birinchi yilda yurakning 
massasi qiz bolalarnikidan ortiq bo'ladi.
12-13 yoshga borganida qiz bolalarda yurakning kuchli o'sish 
davri boshlanadi va uning massasi o 'g 'il bolalarnikidan ortiq b o 'la ­
di. 16 yoshga borganidan keyin yana qizlarning yuragi massa ji- 
hatidan o 'g 'il bolalarnikidan orqada qola boshlaydi.