Formal diLLƏr və avtomatlar nəZƏRİYYƏSİ

5.2.Avtomatın formal tərifi
Adsız avtomat beşlik şəklində verilir:

A=(К, X, Y, δ, γ),haradaki

К – vəziyyətlər çoxluğu;

X - giriş əlifbası;

Y – çıxış əlifbası;

δ - keşidlər funksiyası,haradaki К⋅Х→К;

γ – çıxışlar funksiyası,haradaki К⋅Х→У.
Avtomatın fəaliyyətini aşağıdakı əmrlər şoxluğu ilə vermək olar:

qx → py, haradaki q və p∈ K, x ∈ X, y ∈ Y.

Tutaq ki, hər hansı t_i taktında idarəedici qurğu q vəziyyətində olur,giriş lentindən isə x simvolu oxunur.Əgər əmrlər çoxluğunda qx → py əmri varsa, onda t_i taktında çıxış lentinə y simvolu yazılır,t_i+1 növbəti taktda isə idarəedici qurğu p vəziyyətinə keçəcək,yəni

y(t) = γ(q(t), x(t)), q(t+1) =δ(q(t), x(t)).

Əgər qx → py əmri yoxdursa,onda avtomat blokirovkaya düşür və t_i momentində qəbul edilmiş simvola əhəmiyyət vermir və növbəti zaman anında simvolların qəbulunu dayandırır.Adsız avtomatın tərifinə uyğun olaraq avtomatın ilkin momentində vəziyyət ixtiyari ola bilər.

Əgər hər hansı ilkin vəziyyət qeyd olunursa,onda belə avtomat adlı avtomat adlanır,yəni q(0)=q₀.

Adlı avtomat altılıq şəklində olur:

A =(К, X, Y, δ, γ,q₀),

К – vəziyyətlər çoxluğu;

X - giriş əlifbası;

Y – çıxış əlifbası;

δ - keşidlər funksiyası,haradaki К⋅Х→К;

γ – çıxışlar funksiyası,haradaki К⋅Х→У.

q₀ – ilkin vəziyyət.