Forobiv foz1l odamlar t o s h k e n t «o z b e k I s t o n m I l L i y e n s I k L o p e d I y a s i» d a V l a t L m I y n a s h r I y o t I 84(5U)1 a b u n a s r f o r o b I y. F 4 Fozil odam lar shahri

SA K K IZ IN C H I BO‘LIM
A flo tu n b i r in c h i k i t o b d a h a m n i s h o n l a n a d i g a n b a y r a m la r , 
u larn in g tashkil qilinishi haq id a eslatadi. U b a y ra m la rd a n ajoyib 
fo y d a borligi h a q id a g i q iz iq fikrni b ild ira d i. Bu y e r d a gap, 
b i r in c h i k ito b d a a y tib o 't i l g a n fo y d a h a q i d a e m a s , x u d o la r n i 
e 'z o z l a s h va u la r n in g n o m l a r i n i y a n g ila s h d a n kelib c h iq a d ig a n
fo y d a h a q i d a k e ta d i. C h u n k i u la rn i e 'z o z l a s h va m a d h etish 
o rq a li q o n u n l a r h a m e ' z o z l a n a d i . X u d o l a r n i n g m i q d o r i n i
9 0

---

A F L O T U N Q O N U N L A R I M O H I Y A T I
b e lg ila sh va u l a r n i n g h a r biriga b a y r a m l a r h a m d a q u r b o n l i q
q ilish m a r o s i m l a r i n i ta s h k il e tis h lo z i m , s h u n d a o d a m l a r
p o k l a n a d i l a r . X u d o l a r ikki xil b o ‘l a d i l a r : s i g ‘ i n i l a d i g a n
o s m o n i y l a r i va e ' z o z l a n u v c h i y e r l i k l a r i , a m m o u l a r g a
s ig h n m a y d ila r . X u d o l a r n i n g h a r b ir t u r in i b elg ilash u c h u n ,
q u r b o n l i q va q o n u n l a r d a k o ' z d a tu tilg a n is h la r b ilan u la r n in g
( o d a m la r g a ) m e h r in i o rttirish zarur. Bu b a y r a m l a r d a q u r b o n liq
q i l i n g a n d a n s o ' n g y o s h l a r t u r l i j i s m o n i y m a s h q l a r
u y u s h tiris h la ri k e ra k b o 'l a d i . B a y r a m s h o d , x u r r a m o 'tis h i 
u c h u n m a d h iy a va h a z i l - m u t o y i b a d a n ib orat q o 's h i q tu rla rid a n
foydalanadilar. Bu x u rsa n d c h ilik va s h o d iy o n a la r n in g h a m m a s i 
q o n u n l a r y o 'r i g ' i g a k irish g a t a r g 'i b o t e tis h u c h u n q ilin ad i. 
M a d h i y a va hazil q o 's h i q l a r , a g a r u q o n u n ta la b q ilg a n id a y
h a q q o n i y b o 'l s a , y o s h l a r n i n g q a lb la r ig a j o b o ' l i b , k u r a s h
orqali xayrli ishlarga sa z o v o r b o ' 1 ishga u n d a y d i, u la rn in g ra'y ini 
k u c h a y t i r a d i , k o 'n g i l l a r i n i t o ' q e ta d i va j a s o r a t l a r i n i o sh ira d i. 
B a y r a m l a r d a q a t n a s h u v c h i y o s h l a r b a j a r u v c h i j i s m o n i y
m a s h q l a r y o s h l a r n i n g s h a h a r u c h u n fo y d a si k o ' p b o 'l g a n
k u ra s h m a h o r a t l a r i n i va k u c h la r in i o s h iris h u c h u n z a ru rd ir.
S h a h a r h o k im la r i o ' z ishlariga b e p a r v o b o 'lis h la r i m u m k i n
e m a s . B u, q u r b o n l i q q ilis h la r va s h a h a r l a r n i n g m a ’lu m bir 
ta r k i b i y q is m i b o ' l g a n b a y r a m l a r n i b e z a t i s h s a n ’ati b ila n
m a s h g 'u l b o 'l g a n o d a m l a r g a ta a llu q lid ir. H o k i m l a r s h a h a r
a h o l i s i d a n h a d d a n ta s h q a r i k o ' p o d a m l a r n i s a n ’a t n i n g b u
tu r i b i la n s h u g 'u l l a n i s h l a r i g a ru x sa t b e r m a s l i k l a r i , s h a h a r
ah o lisin i b u z m a s l i k u c h u n u la rg a shaxsiy e r k b e rm a s lik la ri, bu 
s a n ’a t n i n g y o m o n t o m o n l a r i n i k o 'r i b o d a m l a r d a n a f r a t p a y d o
b o 'l i s h i d a n s a q la s h u c h u n u n i n g y o m o n j ih a t l a r i n i n a m o y i s h
e tm a s lik la r i z a ru r. Bu y e r d a , o 'z i asli t a b i a t a n n a fra tli va 
q o n u n l a r g a z a r a r k e lt i r a d i g a n n a r s a la r g a n i s b a t a n b o 'l g a n
nafrat tu y g 'u s i m u s t a s n o d i r .
S o ' n g r a A flo tu n b a y r a m k u n l a r i d a b o ' l a d i g a n j i s m o n i y
m a s h q l a r h a q i d a eslatib , u la r n i n o m m a - n o m s a n a b o ' t a d i va 
o ' s h a d a v r l a r d a m a ’l u m b o 'l g a n o 'y i n l a r n i n g h a r qaysisi — 
s u v o riy lik , j a n g q u r o lla r in i ish la ta bilish h a m d a k u r a s h n i n g
fo y d a li t o m o n l a r i n i k o ' r s a t i b b e r a d i . U s h b u b a y r a m o m a
k o 'n g i l x u s h l i k l a r b a y r a m k u n i y o s h l a r n i n g y u r a k l a r i g a j o
b o 'l i s h i n i e sla tib o 't a d i . Y o s h l a r b u n d a y o 'y i n l a r g a qiziqib
91

---