Organizm
Geterogametali jinsi
Odam Erkak(XY) Drozofila Erkak(XY) Qushlar va reptiliyalar Urg`ochi(XY) Kapalaklar Urg`ochi(XY) 1. Drozofila pashshasida ko‘zning oq rangli X-xromosomadagi retsessiv genga bog‘liq. Agar oq
ko‘zli urg‘ochi pashsha qizil ko‘zli erkak pashsha bilan chatishtirilsa, F1 da ajralish qanday
boradi? Birinchi avlod duragaylari o‘zaro chatishtirilsa-chi?
Yechish:
Jinsga birikkan holda nasldan naslga o`tish oddiy diduragaydan farq qilib, genlarni belgilovchi
harflar X va Y ning darajalariga yoziladi. Oq ko`z retsessiv(a) ekani ma`lum bo`lsa, oq ko`zli
urg`ochi pashsha X
a
X
a
genotipga ega bo`ladi. Qizil ko`z esa dominant(A) bo`lib, qizil ko`zli erkak
genotipi X
A
Y tarzda bo`ladi. Ularni chatishtiramiz:
P
X
a
X
a
x
X
A
Y
Gam. X
a
X
A
Y
Ko`rib turganimizdek, F1 da 2 xil oq va qizil ko`zli pashshalar hosil bo`ldi. Fenotipik
va
genotipik ajralish 1:1 ni tashkil etadi.
Gametalar X A Y X a X
A
X
a
X
a
Y
D-normal, d-daltonik
Fotihbek Komilov Genetikadan masalalar yechish
33
Masalaning keyingi shartida F1 duragaylari o`zaro chatishtirilsa qanday ajralish kuzatilishini
so`ralmoqda. Demak, X
A
X
a
ni, X
a
Y ga chatishtiramiz.
P X
A
X
a
x
X
a
Y
