Fozilov ilxom suzish va uni o‘qitish metodikasi

5.
 
Dinamik va statik suzish
 
Dinamik suzish
va 
statik suzish
suzish texnikasining ikki turidir. 
Dinamik suzis
h suvda uzluksiz harakat holatlarini o‘z ichiga oladi. Bu 
suzishning eng keng tarqalgan turi va eng raqobatbardosh suzish musobaqalarida 
qo‘llaniladi. Dinamik suzishning maqsadi suvda iloji boricha samarali va tez 
harakat qilish, shu bilan birga tortishni kamaytirish va harakatni maksimal darajada 
oshirishdir. Ushbu turdagi suzish qo‘l va oyoq harakatlari, tananing holati va nafas 
olish texnikasining kombinasiyasini o‘z ichiga oladi. 
Statik suzish
esa o‘zini suvda stasionar holatda ushlab turishni o‘z ichiga 
oladi. Ushbu turdagi suzish odatda fitnes va mashg‘ulot maqsadlarida qo‘llaniladi, 
shuningdek, sinxron suzish kabi ba’zi raqobatbardosh suzish tadbirlarida ham 
qo‘llaniladi. Statik suzishda maqsad harakatni minimallashtirish va 
boshqariladigan nafas olish usullarini qo‘llashda ma’lum bir pozisiyani yoki pozani 
saqlab qolishdir. 
Dinamik va statik suzish yuqori darajadagi jismoniy tayyorgarlik va 
sog‘lomlashtirishni, shuningdek, to‘g‘ri texnika va shaklni talab qiladi. To‘g‘ri 
nafas olish, tana holati va zarba texnikasi ikkala suzish turi uchun ham muhim va 
suzuvchining ishiga sezilarli ta’sir ko‘rsatishi mumkin. 
Dinamik suzish deganda suzuvchi suvda doimiy ravishda harakatlanadigan, 
odatda jismoniy mashqlar, dam olish yoki musobaqalar uchun harakat qiladigan 
suzishni anglatadi. Dinamik suzish erkin, chalqancha suzish, brass, batterflay va 
boshqa suzish uslublarini o‘z ichiga olgan turli shakllarda bo‘lishi mumkin. 

---

79 
Boshqa tomondan, statik suzish, suzuvchining suvda bir holatda qoladigan 
suzishni anglatadi, odatda tanasini qo‘llab-quvvatlash uchun hovuz devori yoki 
suzish havzasi chizig‘i kabi stasionar ob’ektdan foydalanadi. Statik suzishdan turli 
maqsadlarda foydalanish mumkin, masalan, uzoq suzish paytida dam olish, zarba 
texnikasini mashq qilish yoki kuch va chidamlilikni oshirish. 
Raqobatli suzishda dinamik suzish asosiydir, chunki poygalar odatda suvda 
eng tez harakatlana oladigan suzuvchi tomonidan yutiladi. Biroq, statik suzish o‘z 
texnikasini, kuchini va chidamliligini yaxshilashga intilayotgan suzuvchilar uchun 
qimmatli mashg‘ulot vositasi bo‘lishi mumkin. 
Statik suzish paytida bajarilishi mumkin bo‘lgan mashqlarning ba’zi bir 
misollari skulling (ko‘tarish va harakatni yaratish uchun qo‘l va oyoqlardan 
foydalanish), tepish mashqlari va qarshilik ko‘rsatishning boshqa shakllarini o‘z 
ichiga oladi. Ushbu mashqlar suzuvchilarga suvdagi tana holatini yaxshiroq 
nazorat qilish, yuqori va pastki tanasida kuchni oshirish va umumiy suzish 
texnikasini yaxshilashga yordam beradi. 
Dinamik va statik suzish ikkalasi ham suzuvchilar uchun muhim, chunki ular 
suzish qobiliyatining turli jihatlarini yaxshilashga yordam beradi. 
Uzluksiz harakat va tana holatini o‘zgartirishni o‘z ichiga olgan dinamik 
suzish umumiy suzish chidamliligi, tezligi va texnikasini yaxshilash uchun 
muhimdir. Dinamik suzish, shuningdek, suzuvchilarga kuchli yurak-qon tomir 
tizimini rivojlantirishga yordam beradi, bu esa yuqori darajadagi ishlash uchun 
juda muhimdir. Dinamik suzishni o‘z mashg‘ulotlariga kiritish orqali suzuvchilar 
zarba samaradorligini oshirishi, tezligi va kuchini oshirishi va uzoq masofalarga 
suzish qobiliyatini oshirishi mumkin. 
Harakat qilmasdan suvda bir pozisiyani ushlab turishni o‘z ichiga olgan statik 
suzish mushaklarning kuchi va chidamliligini rivojlantirish, shuningdek, tana 
nazorati va barqarorligini yaxshilash uchun muhimdir. Suvdagi pozisiyani ushlab 
turish orqali suzuvchilar o‘zlarining asosiy mushaklarini jalb qilishlari kerak, bu 
esa qorin va pastki orqa mushaklarida kuchni oshirishga yordam beradi. Statik 
suzish mashqlari, shuningdek, suzuvchining tanasi xabardorligini va suvdagi 

---

80 
muvozanatni yaxshilashga yordam beradi, bu esa yaxshiroq texnika va samaraliroq 
suzish zarbalariga aylanishi mumkin. 
Umuman olganda, dinamik va statik suzishni suzuvchilarni tayyorlash 
dasturiga kiritish yuqori darajadagi suzish ko‘rsatkichlari uchun zarur bo‘lgan har 
tomonlama ko‘nikmalarni rivojlantirishga yordam beradi. Turli suzish mashqlari 
orqali chidamlilik, kuch, texnika va tana nazoratini yaxshilash orqali suzuvchilar 
suvda samaraliroq bo‘lishlari va pirovardida suzish maqsadlariga erishishlari 
mumkin.