Fozilov ilxom suzish va uni o‘qitish metodikasi

 
2.Suvda cho‘kayotgan odamga birinchi yordam ko‘rsatish vazifalarini 
tushuntirish 
 
Cho‘kayotgan odamga birinchi yordam ko‘rsatish vazifalariga quyidagilar 
kiradi: 
1. Cho‘kish belgilarini tan oling: Cho‘kish belgilarini tanib olish juda muhim, 
ular orasida nafas olish, suvda harakat yoki yordam chaqira olmaslik kiradi. Agar 
kimdir bu belgilarni ko‘rsatayotganini ko‘rsangiz, u cho‘kib ketish xavfi ostida 
bo‘lishi mumkin va darhol yordam talab qilishi mumkin. 
2. Yordamga qo‘ng‘iroq qilish: Yuqorida aytib o‘tilganidek, imkon qadar 
tezroq yordam chaqirish kerak. Bu qutqaruvchi yoki tez yordam chaqirish bilan 
bog‘liq bo‘lishi mumkin. Cho‘kish holatida vaqt juda muhim, shuning uchun 
yordam so‘rashni kechiktirmang. 
3. Odamni qutqaring: Agar buni qilish xavfsiz bo‘lsa, odamni suvdan 
chiqarib, qutqarishga harakat qiling. Bu qutqaruv kemasi yoki qutqaruv trubkasi 
kabi flotatsiya moslamasidan foydalanishni yoki odamni xavfsiz joyga tortib 
olishni o‘z ichiga olishi mumkin. Odamga orqa tomondan yaqinlashishni 
unutmang, chunki u vahima qo‘zg‘ashi va o‘z kurashida beixtiyor sizga zarar 
yetkazishi mumkin. 

---

176 
4. Nafas olish va pulsni tekshiring: Odam quruqlikda bo‘lganidan keyin nafas 
olish belgilari va yurak urishini tekshiring. Agar ular nafas olmasa, darhol yurak 
massajini boshlang. Agar ular nafas olmasa va siz kardiopulmoner reanimatsiya 
bo‘yicha o‘qitilmagan bo‘lsangiz, yaqin atrofdagi o‘qitilgan odamdan so‘rang yoki 
tez yordam xizmati kelishini kutishda davom eting. 
5. Asosiy birinchi yordamni ko‘rsating: Agar odam hushida va nafas 
olayotgan bo‘lsa, asosiy birinchi yordamni ko‘rsating, masalan, havo yo‘llaridan 
suvni olib tashlash yoki agar mavjud bo‘lsa, kislorod bilan ta’minlash. Agar odam 
shikastlangan bo‘lsa, ularning jarohatlari uchun tegishli birinchi yordamni 
ko‘rsating. 
6. Shaxsning ahvolini kuzatib boring: Favqulodda vaziyatlar xizmati 
kelguniga qadar odamning ahvolini kuzatishda davom eting. Shok yoki boshqa 
tibbiy favqulodda vaziyatlarning belgilarini qidiring va odamni iloji boricha 
xotirjam va qulay saqlang. 
Xulosa qilib aytganda, cho‘kayotgan shaxsga birinchi yordam ko‘rsatishning 
vazifalari cho‘kish belgilarini aniqlash, yordam chaqirish, odamni qutqarish, nafas 
olish va yurak urishini tekshirish, birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish va favqulodda 
vaziyatlar xizmatiga qadar odamning holatini kuzatishni o‘z ichiga oladi. Bu 
vazifalar tez fikrlashni, xotirjamlikni va birinchi yordamning asosiy usullarini 
bilishni talab qiladi. Esingizda bo‘lsin, cho‘kish jiddiy favqulodda holatdir va 
keyingi zararni oldini olish uchun darhol harakat qilish kerak.