Fransiya XX asr oxiri XXI asr boshlarida

2.1. XXI asrda Fransiyaning iqtisodiy rivojlanishi
XXI asrda Fransiya iqtisodiy rivojlanishi ko'plab asosiy yo'nalishlarda davom etmoqda. Quyidagi mavzularda rivojlanishni kuzatib boring:
Innovatsiya va tekhnologiyalar: Fransiya, innovatsiya va texnologiyalar sohasida rivojlanishni rag'batlantirishga katta e'tibor beradi. Mamlakat, yangi ideya va innovatsiyalarni rag'batlantirish, startap kompaniyalarni yuritish, yangi texnologiyalar va boshqa sohalarda rivojlanishni qo'llab-quvvatlash uchun davlat dasturlarini amalga oshiradi. Energetika va atrof-muhitni muhofaza qilish: Fransiya, ijtimoiy qayg'udoshlik va atrof-muhitni muhofaza qilishga e'tibor beradi. Mamlakat, iqtisodiy rivojlanishni ta'minlash va ekologik innovatsiyalarni rag'batlantirish, isitma va elektr energiyasini isloh qilishda yashil energiyalarni ishlatish, kichik karbon emissiyalarini pasaytirish va atrof-muhitni saqlashga qaratilgan yo'nalishlarda ishlar olib boradi. Sanoat va xizmatlar sohasi: Fransiya, sanoat va xizmatlar sohasida ham rivojlanishni davom ettiradi. Mamlakatning mashina sohasi, aviatsiya, kosmik sanoat, moda, turizm, konsertlar va festival sanoati, texnika va mashina ishlab chiqarish va boshqa sohalarda yuqori tehnologiyalarni ishlab chiqarishda o'rni katta. Tarixiy va madaniy turizm: Fransiya, tarixiy va madaniy turizm sohasida dunyoda eng mashhur mamlakatlardan biridir. Mamlakat, tarixiy, madaniy va san'at merosini saqlash, turistlar uchun bino va ob'ektlarni saqlash, madaniy turizm sohasidagi rivojlanishni yuqori sifatda amalga oshiradi. Xalqaro savdo va investitsiyalar: Fransiya, xalqaro savdo va investitsiyalar sohasida ham faol ishtirok etmoqda. Mamlakatning xalqaro iqtisodiy aloqalari, xaridlar, sotishlar, xaridorgarlik hamda investitsiyalar sohasidagi faoliyatlar o'sadi va mamlakat xalqaro savdo markazlari orasida katta o'rni bilan tiklanadi.
Fransiya iqtisodiy rivojlanishining asosiy ko'rsatkichlari: Fransiya iqtisodiy rivojlanishida o'ziga xos ko'rsatkichlarga ega bo'lib, mamlakatning GDP, ishlab chiqarish, eksport-import, investitsiyalar, inflatsiya, ish haqi va boshqa muhim iqtisodiy ko'rsatkichlar haqida ma'lumotlarni taqdim etishim mumkin. Fransiya innovatsiya va texnologiyalar sohasidagi rivojlanishi: Fransiya yangi innovatsiyalar, tekhnologik rivojlanish va startap kompaniyalar sohasidagi holatlari, ilgari surishlari, davlat dasturlari, universitetlar va innovatsiya ekosistemasi haqida ma'lumotlarni taklif etishim mumkin. Fransiya energetika sohasidagi rivojlanish: Fransiyada isitma va elektr energiyasi sohasida ishlatilayotgan energiya turlari, alternativ energiyalar (yashil energiyalar), energiya xavfsizligi, energiya innovatsiyalari, davlat dasturlari, kompaniyalar va tashkilotlar bilan bog'liq ma'lumotlarni taqdim etishim mumkin. Fransiya sanoat va xizmatlar sohasidagi rivojlanish: Fransiyada sanoat va xizmatlar sohasidagi yangiliklar, innovatsiyalar, sektordagi eng muhim kompaniyalar, investitsiyalar, bozor holati, xalqaro aloqalar va rivojlanish yo'nalishlari haqida ma'lumotlarni taklif etishim mumkin. Fransiya turizm sohasidagi rivojlanish: Fransiyada turizm sohasidagi yangiliklar, tarixiy, madaniy va tabiiy ob'ektlar, turizm statistikasi, seyahat va sayohat dasturlari, maqollar, festival va tadbirlar haqida ma'lumotlarni taklif etishim mumkin. Fransiya jamoat va madaniyat sohasidagi rivojlanish: Fransiyada jamoat va madaniyat sohasidagi yangiliklar, ijtimoiy taraqqiyot yo'nalishlari, madaniy faoliyatlar, san'at, adabiyot, kinematografiya, modalar, sport va boshqa madaniyat yo'nalishlari haqida ma'lumotlarni taklif etishim mumkin. Fransiyada xalqaro savdo va investitsiyalar: Fransiyada xalqaro savdo va investitsiyalar sohasidagi holatlar, mamlakatning eksport-import tizimi, xalqaro savdo aloqalar, investitsiya dasturlari
Shuningdek, 2020-yilning to‘rtinchi choragida mamlakat yalpi ichki mahsuloti 1,4 foizga pasaygan.
Qayd etilishicha, 2020-yilda Fransiya iqtisodiyotining faollik darajasi 2019-yilning mos davriga nisbatan 4,9 foizlik tafovut bilan yilni yakunlagan. 2021-yil fevral oyida mamlakatda iste’mol narxlarining o‘sishi yanvar oyiga nisbatan sekinlashib, 0,6 foizga 0,4 foiz nisbatni tashkil etgan.
Eslatib o‘tamiz, 2020-yil yakunlariga ko‘ra AQSh iqtisodiyoti 3,5 foizga pasaygan, bu Ikkinchi jahon urushi davridan buyon qayd etilgan eng yomon natija. Bungacha eng yomon ko‘rsatkich 2008-yilda YaIM (yalpi ichki mahsulot)ning 2,5 foizga pasayishi bo‘lgan edi.
Avvalroq koronavirus pandemiyasiga qaramay, 2020-yilda global mudofaa xarajatlari 3,9 foizga o‘sgani haqida xabar qilingandi. “2020-yilda global mudofaa xarajatlari 1,83 trillion dollarga yetdi va yillik o‘sish 3,9 foizni tashkil etdi”, — deyiladi xabarda. Dunyodagi barcha harbiy xarajatlarning aksariyati Qo‘shma Shtatlarga to‘g‘ri keladi — 40 foiz yoki 738 milliard dollar. Shuningdek, 2020-yilda Yevropada ham mudofaa xarajatlari 2 foizga o‘sgan. Rossiyada mazkur xarajatlar 2020-yilda 3,8 foizga oshgan.

Fransiya iqtisodiyoti joriy yilda juda katta yo‘qotishga uchraydi. Bu haqda mamlakat moliya vaziri Bryuno Le Mer ma'lum qildi. Vazirning aytishicha, 2020 yil zarar 2009 yilda yuz bergan jahon iqtisodiy inqirozi davridagidan ham kattaroq bo‘ladi. Bu Fransiya tarixidagi ikkinchi jahon urushidan keyingi eng katta yillik yo‘qotish bo‘ladi.

«Yil oxirida iqtisodiyotimiz ko‘rsatkichi 2009 yilda sodir bo‘lgan eng yomon natijadan ham 2,2 foiz pastroq bo‘ladi. Bu biz ikkinchi jahon urushidan keyin duch keladigan eng yomon iqtisodiy qulash bo‘ladi», dedi Le Mer Senatda qilgan chiqishida.
Fransiya hukumati mart oyida o‘tkazgan shoshilinch yig‘ilishida joriy yilda mamlakat iqtisodiyoti 1 foizga pasayishi mumkinligi aytilgandi, ammo koronavirus tarqalishi tezlashgandan keyingi hisob-kitoblar zarar kutilganidan ancha katta bo‘lishini ko‘rsatdi.
Fransiya - G‘arbiy Yevropadagi eng yirik davlatdir. U hududiy jihatdan Yevropa Ittifoqida birinchi o‘rinni egallaydi. Mamlakatning umumiy maydoni 544 ming kvadrat km.ni tashkil etib, uning uchdan ikki qismi tekislikdan iborat. Bu yerni iqlim o‘zgarishlariga qarab uch xil mintaqaga bo‘lish mumkin: ya’ni okean mintaqasi (g‘arbdan), o‘rta yer dengiz mintaqasi (janubdan) va kontinental mintaqa (mamlakat markazi va sharqdan). Mamlakatning 82 foizi hududini, aniqrog‘i 45 mln. gektar maydonini qishloq xo‘jaligi yerlari va o‘rmonzorlar egallaydi. Faqatgina o‘rmonzorlar salmog‘i jihatidan Fransiya Yevropa Ittifoqida Shvesiya va Finlyandiyadan keyingi uchinchi o‘rinda turadi.
Mamlakat aholisi – 62 million kishidan ortiq bo‘lib, bir kv. km ga 105 kishi to‘g‘ri keladi. Aholining teng yarmidan ortiqrog‘i shaharlarda yashaydi. Aholi soni jihatidan Fransiya Yevropada Germaniyadan keyin ikkinchi o‘rinni egallaydi. Mavjud aholining 93 foizini fransuzlar tashkil etadi. Fransiyada tug‘ilish darajasi past taxminan 1000 kishi hisobiga 12 ta chaqaloq to‘g‘ri keladi.
Fransiya – dinga erkinlik bergan davlat. Bu yerda qariyib barcha dinlarga mansub aholi istiqomat qiladi, ya’ni bu yerda katoliklar 81,4 foizni, musulmonlar 6,9 foizni, protestantlar 1,6 foizni, iudistlar 0,4 foizni va boshqa dindagilar 8,1 foizni tashkil etadi.
Fransiyaning salkam 25,6 mln. aholisi faol aholi toifasiga kiradi. Ulardan 19,5 millioni doimiy ishi bilan band bo‘lganlar va 3,1 millioni yoki faol aholining 12,5 foizi ishsizdir. Mamlakatda erkaklar ayollarga qaraganda ko‘proq, ya’ni barcha aholining 53 foizini erkaklar, 47 foizini ayollar tashkil etadi.
Fransiyaning davlat tuzilishi - respublika. Uni davlat prezidenti boshqaradi. Prezident 7 yilga saylanadi. Fransiya respublikasi quyidagi holatda tarkib topgan: mustamlaka yerlar (22 ta chegaradosh va 96 ta ma’muriy terretorial okrug), 4 ta dengizorti ma’muriy territorial okrug (Gvadelupa, Martinika, Gviana, Reyuon), 4 ta dengizorti hudud (Fransuz Polineziyasi, Yangi Kaledoniya oroli, Uolles va Futuna, Janubiy yerlar va Fransiya Antarktidasi), shuningdek, alohida haq-huquqlarga ega hudud (Mayor, Sen-Per Mikelon).
Mamlakatning oliy organi – parlament. U senat va ikki palatali parlamentdan tashkil topgan. 
Fransiya Yevropa Ittifoqi (YEI), Yevratom, G‘arbiy Yevropa ittifoqi va bir necha siyosiy hamda iqtisodiy tashkilotlar a’zosi. 1949 yildan esa NATOga a’zo bo‘lgan.
Fransiya keng taraqqiy etgan industrial – agrar davlat. U ko‘pgina yerosti qazilma boyliklariga ham ega. Ya’ni bu yerdan temir rudasi, toshko‘mir, uran rudasi, boksit va kaliy tuzi ko‘p miqdorda qazib olinadi. Yalpi ichki mahsulot (YAIM) va sanoat mollari ishlab chiqarish jihatidan u dunyoda to‘rtinchi (AQSH, Yaponiya, Germaniyadan keyingi) o‘rinni egallaydi. Chetga mahsulot eksport qilish (asosan mashina va zamonaviy texnologiyalar) bo‘yicha ham to‘rtinchi, qimmatli zahiralarga egaligi bo‘yicha esa uchinchi (AQSH va Yaponiyadan keyingi) o‘rinni band etgan. Shuningdek, Fransiya Yevropada qishloq xo‘jalik mahsulotlarini ishlab chiqarish va chetga eksport qilish borasida birinchi o‘rinda turadi. Bu mahsulotlar kosmosda, aviasozlikda, aloqa va telekommunikatsiya, energetika, informatika, transport taraqqiyoti va meditsina sohasida muhim rol o‘ynaydi. Mamlakat G‘arbiy Yevropadagi integratsiyalashuv jarayonlarida ham faol ishtirok etadi.
Fransiya iqtisodiyoti uchun harakterli jihatlardan biri-yirik monopoliya mahsulotlari ishlab chiqarishdir. Ayni kunda ikkita yirik kompaniya po‘lat eritish va undan mahsulot tayyorlash bo‘yicha 70 foizlik ulushni, elektrli va elektr texnologiya asbob-uskunalari ishlab chiqarish bo‘yicha 50 foizlik ulushni va avtomobil ishlab chiqarish bo‘yicha qariyib 100 foizlik ulushni o‘z qo‘lida ushlab turibdi. Eng monopollashgan ishlab chiqarish harbiy sohadagi sanoat mollaridir. E’tiborlisi, fransuzlarga xos sanoatlashtirishning muhim ko‘rinishi katta-katta ishlab chiqarish ob’ektlarini butunlay hokimlik tarzida egallaganlikdadir. Bunday holatda mamlakatda yuz xil turdagi sanoat ishlab chiqarish turlari 20 ta shunday yirik mulk egalari tasarrufida. Masalan, «Peja-Sitreon» va «Reno» monopolistlarida avtomobil sanoati, «Elf-Akiten» monopolistlarida neft sanoati va «Yunizor-Syansilor» da qora metallurgiya, shuningdek, «Kompaniya jeneral elektrosite» da yadro energetika, «Ron-Pulenka» monopolistlarida esa kimyo sanoati kabilar. Mazkur mamlakat iqtisodiyotining yana bir o‘ziga xosligi gigant, yirik korxonalar hamda kichik o‘rta tadbirkorlik korxonalari kapitallari (mablag‘lari) markazlashgan moliyaviy muassasalarda saqlanmasligidir.

Fransiyaning ichki siyosati XX va XXI asrlarda bir nechta jarayonlardan o'tib kelganligi uchun bog'liq o'larli o'zgarishlar bilan belgilanadi. Quyidagi jarayonlardan ba'zi biri: Iqtisodiy va sotsial qonunchilik: XX asr boshlarida Fransiyada iqtisodiy va sotsial qonunchilikning o'zgarishi ko'rib chiqildi. Bu davrda Fransiya iqtisodiy dasturlash, moliya siyosati, ish haqini himoya qilish, pensiyalar va xavfsizlik sohasida yangi qonunchilik qabul qilgan. XXI asrning boshida ham bu yo'nalishlar davom etmoqda. Ovoz berish tizimi: XX asrning ortalarida Fransiyada ovoz berish tizimida muhim o'zgarishlar amalga oshdi. 1962 yilda Fransiyada ovoz berish tizimini o'zgartirib, direktda prezidentni tanlash imkoniyatini kiritdi. Shu bilan birga parlament va hududlararo tuzilmalarida ham o'zgarishlar amalga oshirildi. XXI asr boshida ham ovoz berish tizimi Fransiyada siyosiy jarayonlarga yo'nalish beradi. Xalqaro munaqishalar: XX va XXI asrlarda Fransiya xalqaro munaqishalarga intensiv tashvishlar qilgan davlatlar bilan munaqishalar olib borayotgan. Masalan, Fransiyada Evropaning integratsiyasi, Xitoy, Afrika va Musulmon mamlakatlarga qarshi siyosiy standartlar, xalqaro inson huquqlari va boshqa munaqishalar o'z o'rnini topgan. Harbiy siyosat: XX asrning boshlarida Fransiyada harbiy siyosatda ham o'zgarishlar bo'lib o'tgan. Masalan, I yurisdiktsiyasi va II jahon urushi daryolarida Fransiyada harbiy qonunchilik, armiya va tashqi siyosatda o'zgarishlar amalga oshirmoqda. XXI asrning boshida ham Fransiya harbiy siyosatda yangi yo'nalishlarga yo'nalib borayotgan. Identitet va migratsiya: XX va XXI asrlarda Fransiyada identitet va migratsiya mavzulari ham muhim ahamiyatga ega bo'lgan. Milliy identitet va Fransiyaliklik mamlakatdagi mazkur muddat davomida o'zgarishlarga uchragan. Migratsiya siyosati va migratsiya qonunchiligi ham mamlakatning ichki siyosatida muhim o'zgarishlar olib borib

Fransiya ichki siyosati o'zida turli politik, iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy va boshqa tashabbuslarni o'z ichiga oladi. Quyida Fransiya ichki siyosati bo'yicha muhim mavzularni ko'rib chiqamiz: Siyosiy tizim: Fransiyada prezidentlik tizim mavjud bo'lib, Prezident, Parlament (Assemblee nationale va Senat) va Hukumat o'rtasidagi taqsimlash, shu jumladan qonunlarni qabul qilish va qaror qabul qilish jarayonlarini boshqarishda muhim rol o'ynaydi. Siyosiy partiyalar va ularning faoliyati, siyosiy rivojlanish va siyosiy g'alaba olish uchun amalga oshirilgan faoliyatlar ham Fransiya ichki siyosati mavzusida muhimdir. Ijtimoiy masalalar: Fransiyada ijtimoiy masalalar, shu jumladan ta'lim, sog'liqni saqlash, jamoat tashkilotlari, ijtimoiy himoya, taqsimlash va integratsiya, uning asosiy muammolari hisoblanadi. Migrantlar, emigrantlar, ko'pchilik va azdavoslik, ijtimoiy qo'llanmalar va imtiyozlar, jamoat tashkilotlarining faoliyati, ijtimoiy maslahatlarga doir qonunlar va qonunchiliklar Fransiya ichki siyosati bo'yicha muhim mavzulardan ba'zi hisoblansalar ham. Iqtisodiy siyosat: Fransiyada iqtisodiy siyosat, moliya siyosati, investitsiya dasturlari, iqtisodiy rivojlanish, sanoat va xizmatlar sohasi, innovatsiya va texnologiyalar, energetika, turizm, ish haqini oshirish, ish haqida muzokaralar, xalqaro savdo va boshqa iqtisodiy masalalar ham ichki siyosatni shakllantiradi. Madaniy siyosat: Fransiya madaniy siyosati, adabiyot, san'at, kinematografiya, madaniy faoliyatlar, madaniy muassasalar va shaxslar, madaniy vazifalar, madaniy qonunchilik va litsenziyalash, tarixiy ob'ektlar va madaniy turizm sohasida ham amalga oshiriladi.
Fransiyaning tashqi siyosati
Fransiya tashqi siyosati XX va XXI asrlarda bir nechta mazkur yo'nalishlarda belgilanganligi uchun bog'liq o'zgarishlar bilan ajralib turadi. Ba'zi muhim yo'nalishlardan ba'zan quyidagilari kuzatilgan: Evropa integratsiyasi: Fransiya Evropa integratsiyasida yo'nalishlarda o'zgarishlar ko'rib chiqmoqda. Masalan, Evropaning Ekonomik Ittifoqi, Shengen shubhasi, euro valyutasidagi ishtirok, migratsiya va qo'shma ko'chish masalalari Fransiya tashqi siyosatida muhim o'rinda o'tib kelmoqda. Xalqaro munaqishalar: Fransiya dunyoda xalqaro munaqishalar, diplomatik aloqalar va muzokaralar yo'nalishida ham faollik ko'rsatadi. Masalan, O'rtacha Sharq Respublikasi (OSR), Birma, Suriya, Mali, Sahro afro'ralaridagi ko'rsatkichlar va boshqa mamlakatlarda o'z tashqi siyosatini amalga oshiradi. Tashqi iqtisodiy aloqalar: Fransiya dunyoning katta iqtisodiy partnerlari bilan hamkorlik qiladi. Masalan, AQSh, Yaponiya, Xitoy, Yevropa Ittifoqi, Afrika va Osiyodagi mamlakatlar bilan iqtisodiy aloqalar olib boradi. Bu aloqalar tarixiy savdo, sanoat, sarmoya, innovatsiyalar, texnik ko'lamli ko'p tomonlama ishbilarmonlikni o'z ichiga oladi. Hamkorlik va jamoatlararo aloqalar: Fransiya tashqi siyosati hamkorlik va jamoatlararo aloqalar yo'nalishida faollik ko'rsatadi. Masalan, Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BMT), Fransuzcha izohli lug'atni saqlash tashkiloti (Francophonie), Yevropa konservatoriyasi va boshqa tashki tashkilotlar bilan hamkorlik qiladi. Xalqaro xavfsizlik: Fransiya tashqi siyosatida xalqaro xavfsizlik masalalari ham katta o'rinda o'tib kelmoqda. Teraktlar, yo'qotishlar, yuridik va yuridik-hujjatli qarshilik, kiber-hujumlar va boshqa xavfsizlik muammolari Fransiyada tashqi siyosatning muhim yo'nalishlaridan biridir.
Fransiya dunyodagi muhim mamlakatlardan biridir va o'zining vazifalari, manzillari va xalqaro munaqishalariga qaror qilish uchun o'zining o'ziga xos tashqi siyosati bor. Bunga misol bilan, quyidagi mavzular Fransiya tashqi siyosatining muhim yo'nalishlaridan ba'zilardir: Evropa hamkorliklari: Fransiya Evropaning yirik davlatlaridan biri hisoblanadi va Evropaning integratsiyasi, birgalikda harakatlari va Evropaning kelajak muvozanatlari bo'yicha qarorlarda qatnashadi. Fransiya, Evropaning o'zaro tashkiloti, masalan, Evropa Ittifoqi (EU) va NATO, bilan hamkorlik qiladi. Xalqaro munaqishalar: Fransiya o'zining xalqaro munaqishalarida o'zining o'ziga xos pozitsiyaga ega. Uning mintaqaviy va global partnyorlari bilan, shuningdek, AQSH, Rossiya, Xitoy, Yaponiya va boshqa mamlakatlar bilan hamkorliklarni oshiradi. Fransiya, o'zining o'ziga xos qo'shimcha yurisdiktsiyaga ega bo'lgan eng ko'p ITT-si (Fransuzcha: zone économique exclusive), yani okeanining iqtisodiy sohalarini boshqarishda ham faol bo'ladi. O'rtacha Sharq hamkorliklari: Fransiya, O'rtacha Sharq hududidagi mamlakatlarda hamkorliklar, diplomatik aloqalar va iqtisodiy tashkilotlar bilan ishlaydi. Masalan, Fransiya, O'rtacha Sharqdagi mamlakatlarning o'zaro uzlaşuvi, Yevropa va O'rtacha Sharq orasidagi ekonomik aloqalar, va qo'shimcha tashkilotlar bilan hamkorlik qiladi. Yevropa va jahon xavfsizligi: Fransiya, yevropalik davlatlar bilan xavfsizlik va mustaqillikni ta'minlash, terrorizm, muloqotlar, o'zaro intiqom va boshqa xavfsizlik muammolariga qarshi kurashishda hamkorlik qiladi. Uning jahon xavfsizligi bilan bog'liq muloqot va diplomatik aloqalari ham ko'p yo'nalishda mavjud.
Fransiya hukumati va diplomatik vazirliklarining rasmiy veb-saytlari: Fransiyadagi hukumati veb-saytlari, fransuz tilida yoki ingliz tilida, xalqaro munaqishalar, xalqaro tashkilotlar bilan hamkorliklar, qabul qilingan qarorlar va boshqa tashqi siyosatga oid ko'p ma'lumotlar taqdim etadi. Xalqaro yangiliklar saytlari: Xalqaro yangiliklar saytlarida Fransiya tashqi siyosati va uning yangiliklari, xalqaro aloqalar, diplomatik kurashlar, tashqi islohotlar, va boshqa xalqaro munaqishalar bilan bog'liq yangiliklarga oid ma'lumotlar topishingiz mumkin. Davlat va mustaqil soha ekspertlarining o'zbekcha yoki inglizcha maqolalari: Fransiya tashqi siyosati haqida o'zbekcha yoki inglizcha nashrlarda joylashgan ekspert maqolalari, o'z fikr-mulohazalarini, o'zgartirishlarini va o'z manbalari asosida tashqi siyosatga oid ko'proq ma'lumotlarni topishingiz mumkin. Tarjimonlar va tashqi siyosat ekspertlarining maqolalari: Xalqaro tarjimonlar va tashqi siyosat ekspertlari o'zbekcha yoki inglizcha maqolalarda Fransiya tashqi siyosatiga oid muhim masalalarni tahlil qilishadi, shuningdek, Fransiya rahbariyati, hukumati, tashqi islohotlar, diplomatik aloqalar, xalqaro munaqishalar, va boshqa muhim mavzular haqida ma'lumotlar beradi. Davlat va mustaqil sohaga oid kitoblar va resurslar: Davlat va mustaqil sohaga oid kitoblar, maqolalar, tadqiqotlar, va resurslar Fransiya tashqi siyosatini tahlil qilgan va o'zining o'ziga xos fikrlarini bildirgan olimlar, akademiklar, va ekspertlar tomonidan tuzilgan bo'lishi mumkin.
2022-yil 27-yanvarda Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining Afgʻoniston boʻyicha Maxsus vakili Ismatulla Irgashev Parij shahrida Fransiya Respublikasi Yevropa masalalari va tashqi ishlar vazirligi Osiyo va Okeaniya departamenti direktori Bertran Lortolari bilan uchrashdi.
Suhbat chogʻida Oʻzbekiston va Fransiyaning afgʻon inqirozini tinch yoʻl bilan hal etish borasidagi saʼy-harakatlari hamda ushbu mamlakatga gumanitar yordam koʻrsatish masalalari muhokama qilindi. B.Lortolari Fransiya va Yevropa Ittifoqiga aʼzo boshqa davlatlar fuqarolarini Afgʻonistondan evakuatsiya qilishda Oʻzbekiston tomonidan koʻrsatilgan yordamni yuqori baholadi hamda Afgʻonistonda tinchlik va barqarorlikni mustahkamlash yoʻlida Oʻzbekiston tomoni bilan faol hamkorlikni davom ettirishga tayyorligini bildirdi. Tomonlar, shuningdek, afgʻon muammosi boʻyicha xalqaro hamjamiyatning yaxlit pozitsiyasini ishlab chiqish zarurligini taʼkidladilar. Fransiya tomoni Oʻzbekistonning Termiz shahrida BMT shafeligida afgʻon xalqiga insonparvarlik yordam koʻrsatish boʻyicha xalqaro xab tashkil etish tashabbusini qoʻllab-quvvatladi. Bundan keyin ham Afgʻoniston masalasi boʻyicha maslahatlashuvlarni davom ettirish boʻyicha kelishuvga erishildi, deb xabar beradi Tashqi ishlar vazirligi matbuot xizmati.
Bir yildan buyon Ukraina, uning xalqi, uning prezidenti Rossiya hujumiga qarshi ulkan jasorat bilan kurashib kelmoqda. Fransiya Respublikasi prezidenti Emmanuel Makron 8-fevral kuni prezident Zelenskiyning Parijga tashrifi chog‘ida uni Faxriy legion ordenining eng yuqori nishoni bilan taqdirlash orqali ukrainaliklarning bu ulkan jasorati uchun Fransiyaning hayratini bildirdi. Kecha kechqurun Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi Ukrainadagi bu urush uchun yagona javobgar bo‘lgan Rossiyaning xalqaro izolyatsiyasini tasdiqlovchi rezolyutsiyani ko‘p sonli ovoz bilan ma’qulladi. Mazkur rezolyutsiyaga ovoz berish juda muhim hisoblanadi, chunki Rossiyaning Ukrainaga mutlaqo asossiz bostirib kirishi Birlashgan Millatlar Tashkiloti Nizomini buzadi. Bu nafaqat Yevropadagi urush, balki butun dunyoni tashvishga soladigan urushdir. Agar biz g‘ayriqonuniy kuch ishlatishni oddiy holdek qabul qilsak, davlatlarning hududiy yaxlitligi va suverenitetini hurmat qilmasak, bu holda barqaror xalqaro tartib va mustahkam tinchlik bo‘lmaydi, hamda hech bir davlatda xavfsizlik ta’minlanmaydi. Fransiya so‘nggi bir yil davomida Ukrainani qo‘llab-quvvatlovchi birinchi davlatlardan bo‘ldi. U insonparvarlik, huquqiy, iqtisodiy va harbiy yordam ko’rsatib kelmoqda, hamda 100 000 dan ortiq ukrainalik qochqinlarni qabul qildi. Shuningdek, u Ukraina bilan 13-dekabr kuni Parij konferensiyasini tashkil qildi va bu Ukrainaga xalqaro yordamni muvofiqlashtirish uchun Parij mexanizmini ishga tushirishga imkon berdi. Barcha qit‘alarning davlatlari, shuningdek, ko‘plab fransuz kompaniyalari bu jarayonda ishtirok etdi, bu esa, xususan, Ukrainani qayta tiklash bo’yicha YeTTB bilan kafolatlar beruvchi shartnomalarni imzolash imkoniyatini berdi. Fransiya Yevropa, Atlantika va yaqinlikdagi hamkorlari bilan faoliyat ko‘rsatmoqda. Yevropa sanksiyalari, xususan, Rossiyaning harbiy salohiyatini pasaytirishga qaratilgan bo‘lib, bu bilan Yevropa Ukrainaga katta yordam bermoqda. Fransiya Ukrainani g‘alaba, tinchlik va Yevropa tomon so‘zsiz va qat’iy qo‘llab-quvvatlaydi.