Fransiyada markazlashgan davlatning tashkil topishi


Bolqon yarimorolidagi istilolar



Yüklə 87,47 Kb.
səhifə12/19
tarix20.11.2023
ölçüsü87,47 Kb.
#166097
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   19
Fransiyada markazlashgan davlatning tashkil topishi (1)

Bolqon yarimorolidagi istilolar. Usmonlilar istilosiga qadar Bolqon yarimorolida: Vizantiya, Serbiya, Bolgariya, Bosniya kabi yirik davlatlar mavjud edi. Ammo siyosiy tarqoqlik va ichki ziddiyatlar bu davlatlarni turklar istilosiga qarshi birlashuviga imkon bermadi.
Bolqondagi dastlabki bosqinlar XIV asr o‘rtalarida bo‘lgan. Turklar uning asosiy qismini keying o‘ttiz yil davomida egallaydilar. Turk sultoni Boyazid (1389–1402) bu janglarda o‘zining tezkor g‘alabalari bilan shuhrat qozonib – Yildirim (yashinday tez, shiddatli) nomini oladi. Sultonning Konstantinopolni qamal qilishi Yevropani sarosimaga solib qo‘yadi.
Ayni paytda Amir Temurning Boyazidga qarshi Kichik Osiyo yurishi boshlanadi. 1402-yilning yozida Anqara yaqinidagi jangda sohibqiron qo‘shinlari Boyazid lashkarini yengadi. Bu voqea turklar tomonidan Konstantinopolning olinishiga yo‘l qo‘ymay, Vizantiyaning yana 50 yil yashashiga imkon yaratadi.
Konstantinopolning qulashi. Usmonlilar sultoni Mexmet II yuz minglik qo‘shini bilan Konstantinopolni qamal qiladi. 1453-yilning mayida Konstantinopol turklar tomonidan olinadi. Vizantiyaning so‘nggi imperatori jangda halok bo‘ladi. Usmonlilar shaharni Istanbul deb nomlab, unga o‘z poytaxtlarini ko‘chiradi. Yevropa va Osiyoni bog‘lab turgan savdo yo‘llari ustidan nazorat Vizantiya poytaxti olinishi bilan turklar qo‘liga o‘tadi. Keng istilochilik yurishlari Usmonlilar imperiyasining tashkil topishi bilan yakunlanadi.
Usmonli turklar g‘alabalarining omillari. Usmonli turklar qudrati yaxshi tashkil etilgan otliq va piyoda qo‘shin, lashkarboshilik xususiyatlariga ega sultonlar, hukmdorga sadoqatli yanicharlar piyoda qo‘shinining mavjudligida edi.
Usmonlilar otliq qo‘shinni kuchaytirishga alohida e’tibor qaratganlar. Qo‘shinning har bir suvoriysiga yetarlicha daromad keltiradigan yer-mulk – tumori berilgan. Bu yerlar faqat turklarga va harbiylarga xizmatda bo‘lgan paytida taqdim etilgan. Natijada otliq qo‘shin soni 150 ming
suvoriygacha yetgan.
Sulton Yevropadagi eng yaxshi piyoda qo‘shinga ham ega edi. XIV asrning o‘rtalaridan asirga olingan sog‘lom va baquvvat xristian bolalaridan sultonning shaxsiy gvardiyasi jangchilari tashkil etilgan. Yillar o‘tib bolalar o‘z tilini va dinini unutib, sultonning sodiq yanicharlariga aylangan. Usmonli turklar sultoni jangga hamisha o‘zining sodiq yanicharlari bilan kirgan. Oilasi, boyligi, mol-mulki bo‘lmagan yanicharlar sulton uchun jonini ham ayamagan. Ular janglardagi g‘alabalarga katta hissa qo‘shganlar. Turk
qo‘shiniga shuhrat keltirgan lashkarboshi va jangchilarning
ko‘pchiligi yanicharlar orasidan chiqqan.

Yüklə 87,47 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   19




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin