Frezali baraban gorizantal o‘qda aylanib ikki xil harakatda qatnashadi: o‘z o‘qi atrofida V0 tezlik bilan aylanadi (nisbiy harakatda bo‘ladi) va mashini bilan birga Vm tezlik bilan ilgirilanma (ko‘chma) harakat qiladi
Diskdagi har bir pichoq bilan qirqib olinadigan tuproq bo‘lagi tuproq qirindisi deb ataladi. +irindi shakli va o‘lchamlari diskda bir vertikal tekislikda ketma-ket joylashgan (yondosh) ikkita pichoqning xarakat traektoriyasi shakliga hamda barabanning aylanish tomoniga bog‘liq.
rasm.Pichoqlar traektoriyasi.
P
ichoqlarning R radiusli aylanada joylashgan chetki A1 va A2 nuqtalarining harakat traektoriyasini ko‘rib chiqamiz. Pichoqli disk qo‘zg‘almas XU koordinatalar sistemasidajoylashtirilad: koordinatalar boshi (0 nuqta) egat tubida bo‘lib, x o‘qi mashinaning ilgarilanma xarakat tomoniga, u o‘qi esa diskning markazi orqali yug‘orida yo‘naltiriladi.
Disk biror t vaqt ichida t burchakka buriladi bu vaqt ichida disk yoki frezali baraban o‘qi mashina bilan birga Vmt masofaga ko‘chadi, pichoqning chetki A1 nuqtasi esa A vaziyatga keladi. A nuqtasining qo‘zg‘almas x va u koordina o‘qlariga nisbatan o‘rni qo‘yidagi tenglamalar bilan ifodalanadi:
Tenglama A1 nuqtaning absalyut harakat traektoriyasini parametrik shaklida ifodalaydi.
Odatda rotatsion ish organlarining knematik rejimi aylanma V0 va ilgarilanma Vm harakat tezliklarining nisbati bilan tavsiflanadi. Tenglamalar sistemasiga kinematik rejim ko‘rsatkichlarining qiymati V0Vmaylanma harakat tezligi V0R va t rad. Ni qo‘yib chiqamiz:
Bu tenglamalar sistemasining ko‘rsatishicha sikloidaning shakli faqat ning qiymatiga bog‘liq. 1 da qisqa sikloida (sirtmoq bo‘lmaydi) 1 da esa cho‘zinchoq sikloida (troxoida) yasaladi.
Tuproq frezalarida 2...6 qabul qilingan va pichoqlar chetki nuqtalarining absalyut harakati traektoriyasi troxoida bo‘ladi.