Geo graf iya

m u tla q n a m lik
d ey ilad i. A gar havo o ‘zida 
m avjud b o ‘lgan suv bug‘idan ortiqcha namni sig‘dira olmasa, u 
namga
t o ‘yingan havo
deyiladi.
Siz radio va telev izo rd an ob-havo x a b arid a havoning nam ligi 
70 
%
yoki 80 
%
deganini ko‘p m arta eshitgansiz. B uning m a’nosi 
nima? M asalan, harorat +30 °C b o ‘lganda havoda 15 g, y a ’ni havo 
o‘zida sig‘dirishi m um kin bo‘lgan suv bug‘ining yarm i mavjud. Bunda 
havoning nisbiy namligi 50 % deyiladi. Namga to‘yingan havoda nisbiy 
nam lik 100 % bo‘ladi. Meteorologik stansiyalarda havo namligi maxsus 
gigrom etr
asbobi yordam ida o‘lchanadi.
B ulut. Iliq havo sovisa, u namga to‘yinib, ortiqcha suv bug‘lari juda 
m ayda suv tom chilariga aylanadi. Bulutlar ham tum anga o‘xshab hosil 
bo‘ladi. Havo yer yuzida isib, yuqori ko‘tariladi. Yuqorida issiq havo 
soviganda bug‘ m ayda suv tom chilariga aylanib, bulutni hosil qiladi. 
Agar yuqorida harorat 0 °C dan past bo‘lsa, bulut m uz zarrachalaridan 
iborat bo‘ladi. Bulutlarning, asosan, uch tu ri bo‘ladi: 
to ‘p - to ‘p, qat-qat
84 
v a
patsim on
(58-rasm).
Isigan havo yer yuzasidan yuqoriga tez k o ‘tarilayotganda to ‘p- 
to ‘p bulut hosil b o ‘ladi. Tag qismi qorayadi va hozir yom g‘ir y o g ‘ib 
yuboradigandek tuyuladi. Bunday bulut yom g‘irli 
t o ‘p - to ‘p bulut
deyi­
ladi. To‘p -to ‘p bulutlar m am lakatim iz osm onida bahor va yoz boshida 
k o ‘p b o ‘ladi. Bunday bulutlardan qattiq yom g‘ir, ja la quyadi. Havoni
edurtm_uz

---

b a ’zan qatlam li bir tekis bulut qoplaydi. B ular 
qat-qat bulutlardir.
Quyoshli kunlarda ju d a balandda b a ’zan oq tolalarga o ‘xshagan yupqa 
bulutlarni k o ‘rish mumkin. U larning soyasi ham b o ‘lmaydi. Bunday 
bulutlar