Geologiyasi

6.13 rasm. Qatlamni oshish darajasiga 
ko’ra nomukammal bo’lgan quduqqa 
kirib kelayotgan neft oqimiga bo’lgan 
qo’shimsha 
qarshilikni 
hisobga 
oluvshi 
S
2

tuzatish 
koeffisientini 
aniqlash grafigi
(A.M.Agadjanov va b.,
1958)
6.12-rasm. Qatlamni oshish 
sifatiga ko’ra nomukammal 
bo’lgan quduqqa kirib kelayotgan 
neft oqimiga bo’lgan qo’shimsha 
qarshilikni hisobga oluvshi S
1

tuzatish koeffisientini aniqlash 
grafigi
(A.M.Agadjanov va b.,
1958) 1 – a=0,03; 2 – a=0,04; 3 –
a=0,05; 4 – a=0,06; 5 – a=0,07; 6 –
a=0,08; 7 – a=0,09

---

---

144
teshilgan zonada sement qorishmasining bo’lmasligi yoki kovaklarning hosil bo’lishi

bilan bog’liq.
b) Bosimning tiklanishi bo’yicha o’tkazuvchanlikni aniqlash 
Ishlatish quduqlari to’xtatilganda undagi bosim tiklana boshlaydi. Bosimning
bunday o’zgarishi quyidagi tenglik yordamida katta aniqlikda hisoblanishi mumkin
2
rC
2,25
Н,
In
4
ππk
q
μ
ΔР

(6.1)
bunda 

P


-bosimning o’zgarishi, MPa; q-quduq debiti, sm
3
/s; K-
o’tkazuvchanlik koeffisienti, m
2
/s; h- qatlam qalinligi, sm; t - vaqt, s; r - quduq
radiusi, sm; H - Peyzoo’tkazuvchanlik koeffisienti.
Peyzoo’tkazuvchanlik koeffisienti quyidagi tenglik bilan aniqlanadi
)
β
μ(m
K
H
ж
c


β
, (6.2)
bunda

- suyuqlikning qovushqoqligi; m-g’ovaklilik koeffisienti;
С

-
suyuqlikning siqiluvchanlik koeffisienti;
Ж

- jinsning siqiluvchanlik koeffisienti.
(6.1)
tenglamani
quyidagi
ko’rinishda
yozish
mumkin:
B
A
r
Н
25
,
2
g
kh
π
4
μ
q
3
,
2
gt
kh
π
4
μ
q
3
,
2
Р
Δ
χ




I
I
.
(6.3)
6.3 tenglama tekislikdagi to’g’ri chiziqlar to’plamini bildiradi, ya’ni

α
g

kh
π
4
μ
q
3
,
2
A
I


, (6.4)
bunda

- abstsissa o’qi bilan to’g’ri chiziq hosil qilgan burchak;
2
r
H
25
,
2
g
A
B
I

.
(6.5)
B kattalik to’g’ri chiziqning ordinata o’qini kesishidan hosil bo’lgan bo’lakka
mos keladi.
Quduqda bosimning tiklanishi chuqurlik monometri bilan aniqlanadi, tadqiqotlar
natijasi esa grafikka qo’yiladi, bunda ordinata o’qiga
P

miqdor, abstsissa o’qiga
gt
I
yoziladi.
6.14-rasmda
Jirnovskiy
konidagi
№54
quduqda olib borilgan tadqiqot ishlari natijalari
bo’yicha tuzilgan grafik berilgan. Grafikdagi egri
chiziqning bosh qismi kuchli qiyshaygan, buning
asosiy
sababi
quduq
og’zidagi
jo’mrak
berkitilganda
yuzaga
keladigan
qo’shimcha
jarayonlar ta’sirida bosim vaqt davomida o’zgaradi.
Shu sababli hisoblashlarda grafikdagi to’g’ri
chiziqli uchastka olinadi, egri chiziqning bosh
qismi punktr to’g’ri chizig’i ko’rinishida ordinata