144
teshilgan zonada sement qorishmasining bo’lmasligi yoki kovaklarning hosil bo’lishi
bilan bog’liq.
b) Bosimning tiklanishi bo’yicha o’tkazuvchanlikni aniqlash
Ishlatish quduqlari to’xtatilganda undagi bosim tiklana boshlaydi. Bosimning
bunday o’zgarishi quyidagi tenglik yordamida katta aniqlikda hisoblanishi mumkin
2
rC
2,25
Н,
In
4
ππk
q
μ
ΔР
(6.1)
bunda
P
-bosimning o’zgarishi, MPa; q-quduq debiti, sm
3
/s; K-
o’tkazuvchanlik koeffisienti, m
2
/s; h- qatlam qalinligi, sm; t - vaqt, s; r - quduq
radiusi, sm; H - Peyzoo’tkazuvchanlik koeffisienti.
Peyzoo’tkazuvchanlik koeffisienti quyidagi tenglik bilan aniqlanadi
)
β
μ(m
K
H
ж
c
β
, (6.2)
bunda
- suyuqlikning qovushqoqligi; m-g’ovaklilik koeffisienti;
С
-
suyuqlikning siqiluvchanlik koeffisienti;
Ж
- jinsning siqiluvchanlik koeffisienti.
(6.1)
tenglamani
quyidagi
ko’rinishda
yozish
mumkin:
B
A
r
Н
25
,
2
g
kh
π
4
μ
q
3
,
2
gt
kh
π
4
μ
q
3
,
2
Р
Δ
χ
I
I
.
(6.3)
6.3 tenglama tekislikdagi to’g’ri chiziqlar to’plamini bildiradi, ya’ni
α
g
kh
π
4
μ
q
3
,
2
A
I
, (6.4)
bunda
- abstsissa o’qi bilan to’g’ri chiziq hosil qilgan burchak;
2
r
H
25
,
2
g
A
B
I
.
(6.5)
B kattalik to’g’ri chiziqning ordinata o’qini kesishidan hosil bo’lgan bo’lakka
mos keladi.
Quduqda bosimning tiklanishi chuqurlik monometri bilan aniqlanadi, tadqiqotlar
natijasi esa grafikka qo’yiladi, bunda ordinata o’qiga
P
miqdor, abstsissa o’qiga
gt
I
yoziladi.
6.14-rasmda
Jirnovskiy
konidagi
№54
quduqda olib borilgan tadqiqot ishlari natijalari
bo’yicha tuzilgan grafik berilgan. Grafikdagi egri
chiziqning bosh qismi kuchli qiyshaygan, buning
asosiy
sababi
quduq
og’zidagi
jo’mrak
berkitilganda
yuzaga
keladigan
qo’shimcha
jarayonlar ta’sirida bosim vaqt davomida o’zgaradi.
Shu sababli hisoblashlarda grafikdagi to’g’ri
chiziqli uchastka olinadi, egri chiziqning bosh
qismi punktr to’g’ri chizig’i ko’rinishida ordinata
Dostları ilə paylaş: 
