Geometrik optika va fotometriya yupqa linzalarning fokus oraliqlarini

Tajribani bajarish tartibi.

Yig`uvchi linza yordamida ekranda to`rning aniq tasviri hosil qilinadi (D nuqta). Ekran bilan yig`uvchi linza orasiga sochuvchi linza C ni qo`yib (bunda ekrandagi tasvir yo`qoladi yoqi xiralashadi)

CD=-f masofa o`lchanadi. Ekranni linzadan o`zoqlashtirib unda yana to`rning aniq tasviri hosil qilinadi (E nuqta). EC=-d masofani o`lchab (2) formuladan sochuvchi linzaning fokus oralig`i F hisoblanadi. O`lchangan va hisoblangan qiymatlar jadvalga yoziladi.

№=	d	f	F	F`	ΔF

II - usul. Linzaning fokus oralig`ini linzalar sistemasining fokus oralig`iga qarab

aniqlash.

Fokus oralig`i oldingi mashqda aniqlangan yig`uvchi linza bilan fokus oralig`i aniqlanishi kerak bo`lgan sochuvchi linza jipslashtirilib linzalar sistemasi hosil qilinadi. Bunday sistemaning optik kuchi uni tashqil qiluvchi linzalarning optik kuchlari Yig`indisiga teng:

D=D₁+D₂ yoki (5)

bu yerda F₁ -yig`uvchi linzaning, F₂- s ochuvchi linzaning,

F - linzalar sistemasining fokus oraliqlari. Linzalar sistemasining fokus oralig`i F oldingi mashqda tavsiflangan Bessel usulidan foydalanib topiladi. Keyin (5) formuladan sochuvchi linzaning fokus oralig`i F₂ hisobdanadi. O`lchangan va hisoblangan qiymatlar jadvalga yoziladi.

№=	L	l	F	F2		ΔF2	2	∙100%

NAZORAT SAVOLLAR.

1. Yupqa linza formulasini chiqaring.

2. Linzaning fokus oralig`i nimaga bog`liq?

3. d = 2F, d=F, d 2F- hollarda yig`uvchi linzada qanday tasvirlar hosil bo`ladi?

4. Fokus oraliqlarini aniqlashning Bessel usulini tushuntiring, hisoblash formulasini chiqaring.

5. Sochuvchi linza yordamida buyum- tasvirini chizib ko`rsating.

6. Sochuvchi linza uchun fokus oralig`ini aniqlash usullarini tushuntiring.

Adabiyotlar / 1,2, 3,10, 14 /.