Gidravlikaning o’rganish sohasi va tarixi suyuqliklarning modellari haqida

Misollar.
1-misol
A idishning (suv bilan to’ldirilgan) yon devoriga p’ezometrik B nay o’rnatilgan. Agar R bosim taьsirida naydagi suv h=1.5 m balandlikka ko’tarilgan bo’lsa, idishdagi suyuqlikning erkin yuzasining mutloq (absolyut) bosimini aniqlang.



Yechilishi:
Idishdagi suyuqlikning erkin yuzasi bosimi p’ezometrni a kesishishidagi bosimga tenglanadi va gidrostatikani asosiy tenglamasi bo’yicha aniqlanadi:
p=p₀+γh
Bu yerdan erkin yuza bosimi atmosfera bosimiga tengliginihisobga olganda, ya’ni P₀=p_atm=1kg/m², suvning solishtirma og’irligi u=1000 kg/m³, h=1.5, m=150 sm bo’lganda idishdagi suyuqlikning erkin yuzasidagi absolyut bosimni topamiz:

p=1+0.001 ^.150=1.15 ata (kg/ sm² )

Javob: P=1.15 atm (kg/ sm² )


2-misol
Kerosinni bir joydan ikkinchi joyga nasos yordamida ko’chirganda gorizontal quvurdagi 1-2 kesishuvga differensial simob manometri nayi biriktirilgan. Agar manometrning ikkala tirsagi sathining farqi h=20 sm, kerosin solishtirma og’irligi γ₁=0.00083kg/sm³, simob solishtirma og’irligi γ_sm =0.0136kg/sm³ bo’lganda ko’rsatilgan kesishishlardagi bosim farqini aniqlang.


Yechilishi:
Differensial manometrlar idishdagi bosimni emas, bir idishdagi suyuqlikni ikki nuktasini yoki ikki xil idishdagi bosim farqini o’lchashda ishlatiladi. A va B idishga berkitilgan differensial manometr yuqoridagi rasmda ko’rsatilgan.Bu yerda chap tirsakdagi simob yuzasi sathi P bosimi uchun:

p=p_a+γ₁h₁=p_b+γ₁h₂+γ_sm ^.h ni olamiz.

p_a-p_b=γ₁(h₂-h₁)+ γ_smh
yoki h₂-h₁=-h
p_a-p_b=(γ_sm-γ₁)h

Shunday qilib, bosim ayirmasi differensial manometrni ikki tirsagidagi sath ayirmasi bilan aniqlanadi. qidirilayotgan bosim ayirmasi

p₁-p₂=(γ_sm-γ₁)h=(0.0136-0.00083)^.20=0.255atm ( )