162 17- 7 Karada Dışsal Gelişim İçsel döllenmeyi dışsal gelişimin izlemesi, kuşlarda, sürüngenlerin çoğunda ve benzer
şekilde çok az bir memelide görülür. Bu hayvanlarda çok büyük miktarda yumurta sarısı
içeren döllenmiş yumurta, koruyucu bir kabukla kuşatılmıştır. Kabuklu yumurta,
embriyoya yeterli
sucul bir çevre sağlayan ıslaklık içindedir. Yumurta kabuğu gerçekten
su geçirmezdir, fakat oksijenin havadan yumurtaya ve karbondioksitin embriyodan
havaya difüzyonuna izin veren yeterli porları vardır. Embriyolardan, açılıncaya kadar
hayatta kalanların yüzdesi kabuklu yumurtalarda kabuksuzlardan daha fazladır. Ancak,
kabuklu yumurta koyanlarda yumurta üretimi, kabuksuz yumurta koyanlardan daha
azdır. Kuş yumurtasının kalsiyum içerikli sert yumurta kabuğu ile sürüngen yumurtasının
derimsi kabuğu embriyo için iyi bir koruma sağlar. Sürüngenler, kuşlardan belirgin olarak
daha çok yumurta koyarlar. Kuş yumurtaları ve yavruları ana
-
baba tarafından özenle
bakılırken, sürüngen yumurtaları çoğunlukla anne tarafından terk edilir. Böylece, hayatta
kalan sürüngen yumurtalarının yüzdesi, hayatta kalan kuş yumurtalarının yüzdesinden
daha azdır.
Tavuk yumurtasının içsel yapısı. Gelişmekte olan bir tavuk embriyosunun dışında
ancak kabuğun içinde kalan dört zar bulunur. Bunlar
ekstraembriyonik zarlar dır
(Şekil
17-2)
ve
birkaç önemli işlevi yerine getirirler.
Şekil 17 - 2. Tavuk Yumurtasının İçsel Yapısı 1.
Koriyon en dıştaki zardır. Kabuğun içini astarlar ve embriyo ve diğer zarları kuşatır.
Koriyon gaz değişimine katkıda bulunur.
embryo
a
mniyon sıvısı
chorion
allantois
hava boşluğu
yumurta
sarısı
yumurta sarısı
kesesi
albumin
kabuk
amnion
