GiRİŞ canliliğin tanimi
yanında, ancak ona bağlı olmayan bir yumurta kanalı
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- AYBAŞI DÖNGÜSÜ
|
167
yanında, ancak ona bağlı olmayan bir yumurta kanalı ya da fallopian boru vardır. Yumurta kanalı huni şeklinde çıkışı olan bir borudur. Yumurta kanalını astarlayan kirpikli hücreler, salıverilen yumurtayı bu boruda yürüten bir akış yaratırlar. Yumurta , yumurta kanalından, kalın çeperli, kaslı, armut şeklindeki organ döl yatağı na geçer. Yumurta kanalında sperm olursa, yumurta döllenebilir. Yumurta döllenirse, gelişmesini döl yatağında tamamlar. Döl yatağının dar boynuna serviks denir. Serviks, vücudun dışına götüren dölyolu , ya da doğum kanalı na açılır. Doğumda, çocuk anne vücudunu bu geçitten terk eder. İnsan dişisinde, urethra kendi dış çıkışına sahiptir ve üreme sisteminden tamamen ayrıdır. AYBAŞI DÖNGÜSÜ İnsan dişisinde, yaklaşık her 28 günde bir, yumurtalıkların birinden bir olgun yumurta gelişir ve serbest bırakılır. Bu anda, dölyatağının çeperi bir gelişme geçirir ve döllenmiş bir yumurtanın gelişimini kabul etmeye hazırlanır. Yumurta döllenmezse, dölyatağı çeperinin yeni oluşmuş kısmı parçalanır ve bu materyal, döllenmemiş yumurta ile birlikte, vücuttan atılır. Diğer bir yumurtanın olgunlaşması ve döl yatağı çeperi oluşumu ile bu döngü yeniden başlar. Bu seyir aybaşı döngüsü olarak bilinir. Bu döngü sırasında meydana gelen değişiklikler hipotalamus, hipofiz ve yumurtalık tarafından üretilen hormonların karşılıklı etkileşimini kapsar. Aybaşı döngüsü, insan dişilerinde çoğunlukla 10 ile 14 yaşları arasında bir zamanda meydana gelen ergenlikte başlar. Bu döngü hamilelikte geçici olarak kesilir. Orta yaşta, çoğunlukla 45 ile 50 yaşları arasında sürekli kesilir. Aybaşı döngüsünün sürekli kesilmesine menopoz denir. İnsanlar ve diğer primatlar (kuyruksuz maymunlar, maymunlar) aybaşı döngüsüne sahip yegane memelilerdir. Diğer memelilerin bir kızışma dönemleri vardır. Bu döngü, dişinin eşey organlarındaki devirsel değişikliklerle belli edilir ve çitleşmeye zorl ar, ancak bu döngü sonunda çok az veya hiç kanama olmaz. Bu döngünün çoğunda, dişi doğurgan değildir ve çiftleşmez. Çiftleşme kızışma dönemlerinin sadece kısa bir döneminde, dişi doğurgan olduğunda, yani döl yatağı ve eşlik eden yapıların büyüyüp gebeliğe hazırlandığı zaman meydana gelir. Yumurtlama, türe bağlı olarak, doğurgan dönemde veya çiftleşmeden sonra kendiliğinden meydana gelir. Doğurgan dönemde, dişiye “azgın” denir. Çiftleşme meydana gelmezse, eşey organları normal durumlarına geriler. Tilkiler, kır kurtları ve kurtların yılda bir, kedi ve köpeklerin yılda iki kızışma dönemleri vardır Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|