GiRİŞ canliliğin tanimi
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Şekil 4
-5. Lizozomun bazı işlevleri 43 4-9 Mitokondriler Mitokondriler (tekil, mitochondrion) iki zarla çevrili, yuvarlak veya terlik şeklinde organellerdir (Şekil 4 -6). İçteki zar, mitokondrinin içinde uzanan tarak şeklindeki kıvrımları, krista ’ları (cristae) yapan çok katlar meydana getirir. Tüp şeklinde olan kıvrımlara borucuk anlamına tubulus denir. Mitokondrilerin kristaları pek çok biyokimyasal t epkimenin meydana geldiği çok geniş bir yüzey alanı sağlar. İçteki zarın kıvrımları elektron taşıma sisteminin enzimlerini; aradaki sıvı kısmı matriks ise mitokondri içine giren maddeleri parçalayacak enzimleri taşır . Kas hücreleri gibi çok enerji kullanan etkin hücreler büyük miktarlarda mitokondriler içerirler. Çünkü hücrenin ihtiyacı olan enerjinin çoğu mitokondrilerde açığa çıkarılır, bu organele çoğunlukla hücrenin enerji santrali denir. Mitokondrilerde veya hücrenin başka yerinde besinlerden enerji açığa çıkarılması işlemine hücresel solunum adı verilir. Faaliyetlerine bağlı olarak, tipik hücreler 300 ile 800 arasında mitokondriler içerirler. Hücre içinde mitokondriler, tek başına veya gruplar halinde yürüyen çoğunlukla hareket halindedirler. Bazen hüc renin en fazla enerjiye gereksinme gösteren noktalarında sürekli olarak toplanırlar. Hücre içinde özel yerlerde de bulunabilirler. Örneğin, kas hücrelerinde, mitokondriler kas hücresinin kasılmasına neden olan lifler üzerinde bulunabilir. Mitokondriler kendi DNA 'larını içerirler ve kendi kendilerini kopyalama yeteneğindedirler. Şekil 4 -6. Mitokondrium Mitokondrinin içerisindeki sıvı ve zar ortamı kimyasal tepkimelerde önemli rol oynar. Hücrenin oksijenli solunum merkezidir. Yakıt maddesi olarak kullanıla n karbonhidratlar, yağlar ve proteinler, mitokondrinin dışında bulunan enzimlerle daha küçük parçalara ayrılır. Yani karbonhidratlar pürivik asit, proteinler amino asit, yağlar yağ asidi şeklinde mitokondriye girerek ortama katılır. Buradaki enzimler, bu molekülleri daha küçük moleküllere parçalar. Bu olayda oksijen etkili rol oynadığından, bu tepkimelere oksidasyon denir. Meydana gelen son ürünler CO 2 ve H 2 O 'dur. Bu arada enerji açığa |