Giriş. Elektron qurğularının təsnifatı. Elektronika

1. Ardıcıl prinsipli reqistrlər. Praktikada belə prinsiplə işləyən reqistr sxemlərinə 
sürüşdürücü reqistr sxemləri də deyilir. Ona görə ki, bu halda reqistrə yazılacaq ədədin 
kodu reqistrə ardıcıl olaraq kodun ən kiçik mərtəbəsindən başlayaraq yazılır və hər bir 
mərtəbəyə uyğun bir takt siqnalı verilir. Ümumi şəkildə ardıcıl prinsipli reqistr sxemini 
aşağıdakı kimi təsvir etmək olar.  
Bu üsulla informasiyanı (ədəd kodunu) reqistrə yazdıqda reqistrin sonuncu 1-ci 
mərtəbədən başlayaraq əvvəlcə kodun ən kiçik mərtəbəsi (A
0
) ardıcıl olaraq C takt siqnalı 
verməklə reqistrin P
m
-ci mərtəbəsində yazılır. Növbəti sinxroimpuls və ona uyğun ədədin 
2-ci mərtəbəsi A
1 
reqistrə verildikdə P
m
-də yazılmış olan ədədin birinci mərtəbəsi, yəni A
0
P
m-1
-ə sürüşdürülür və P
m
mərtəbəsində A
1
yazılır. Beləliklə, m mərtəbəli reqistrə m 
mərtəbəli ədədin yazılması üçün m ədəd sinxrotakt impulsu vermək lazımdır. m-ci takt 

---

impulsu verildikdə ədədin ən böyük mərtəbəsi ardıcıl olaraq P
m
mərtəbədə yazılır. Onun 
ən kiçik mərtəbəsi isə (A
0
) Q
0
çıxışından ardıcıl oxunur. m- mərtəbəli ədədin oxunması 
üçün ardıcıl olaraq hər ədəd mərtəbəsinə uyğun m ədəd sinxroimpuls verilir və hər 
sinxroimpulsdan sonra Q
0
çıxışından növbəti sinxroimpulsa uyğun ədəd mərtəbəsi oxunur. 
Nəhayət, m ədəd sinxroimpulsdan sonra reqistrdə yazılmış bütün mərtəbələr ardıcıl oxunur 
və reqistr təmizlənmiş olur. 
2-ci üsul paralel prinsipli reqistrlərdir. Bu reqistr sxemlərində yazılacaq ədədin 
kodu paralel olaraq reqistrin uyğun girişlərinə verilir və bu halda yalnız bir ədəd takt 
sinxrosiqnalı vermək tələb olunur. 
Bu halda reqistrə paralel yazılan ədədin kodu reqistrdən paralel olaraq oxu-nur. Belə 
reqistrlərə yaddaşlı reqistrlər də deyilir.