Giponimiya Giponimiya (yunoncha . hipo — ostida, pastda + onoma — nom) deganda leksemalar órtasidaǵı poǵonali munasabatlar tushuniladi. Buni piramida shaklida tasavvur qilish mumkin: onıń eng pastida keng túsinik yotadi, onıń ustiga joylashadigan túsiniklar bir-biriga nisbatan torayib boraveradi; yoki buni matryoshka óyinchoǵi misolida ham tushuntirsa boladı.
Giponimik munosabatlarda giponim hám giperonim túsiniklari mavjud.
Giponim — qism mohiyatiniń butun mohiyatiga bolǵan munosabatini ifodalaydigan túsinikdir, ya’ni kengroq túsinik tarkibiga kiradigan torroq túsinik ifodasidir. Mısalı: kóylak túsiniksi kiyim túsiniksi tarkibiga, sigir túsiniksi hayvon túsiniksi tarkibiga kiradi. Bunda kóylak hám sigir sózlari giponim hisoblanadi.
Giperonim (giper — orttirma -) — ulıwmalik, túr, narsalar, xususiyatlar, belgiler sinfi kabi túsinikni ifodalaydigan sózdir. Mısalı, yuqoridaǵı vaziyatda hayvon hám kiyim sózlari giponim hisoblanadi.
7 А.А.Реформатский. Введение в языковедение. М., 1967, стр. 360.
8 Qarang: T.Tog‘ayev va boshq. O‘zbek tilining kirill va lotin alifbolaridagi imlo lug‘ati. – T.: Sharq, 2004. – 31-48-betlar.
9 H.A.Jamolxonov. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. 2-qism. –T., 2004, 3-4-betlar.
10 Ne’matov H. Rasulov R. “O`zbek tili system leksikologiyasi asoslari”. T., “O`qituvchi”, 1995, 37-bet
11Yozuvda leksemalardan keyin chiziqcha qo`yishni prof. Sh. Rahmatullayev taklif qilgan: Sh. Rahmatullayev. Hozirgi adabiy o`zbek tili. T., 2006, 22-bet.
12Ne’matov H. Rasulov R. “O`zbek tili system leksikologiyasi asoslari”. T., “O`qituvchi”, 1995, 55-bet
13 H.A.Jamolxonov. Hozirgi o`zbek adabiy tili. 2-qism. –T., 2004, 10-bet.
14 О.С.Ахманова. Словарь лингвистических терминов. М., 1969, стр. 203
15 Sh. Rahmatullayev. Hozirgi adabiy o`zbek tili. T., 2006, 53-bet.
16 O`zbek tilining izohli lug`ati. “O`zbekiston milliy ensiklopediyasi” Davlat ilmiy nashriyoti. –T., 2006, 427-bet.
17 O`zbek tilining izohli lug`ati. “O`zbekiston milliy ensiklopediyasi” Davlat ilmiy nashriyoti.3-jild, –T., 2007, 187-189-betlar.
18 Sh. Rahmatullayev. Hozirgi adabiy o`zbek tili. T., 2006, 63-bet. H.A.Jamolxonov. Hozirgi o`zbek adabiy tili. 2-qism. –T., 2004, 26-bet. M.Mirtojiyev. O`zbek tilida polisemiya. T., 1975, 112-bet.
19 Sh.Rahmatullayev. O`zbek tilining qisqa etimologik lug`ati. T., 1999, 99-bet.
20 Sh.Rahmatullayev. O`zbek tilining qisqa etimologik lug`ati. T., 1999, 20-bet.
21 Sh. Rahmatullayev. O`zbek tili omonimlarining izohli lug`ati. T., “O`qituvchi”, 1984, 49-50-betlar.