Grammarway 1 kitobining o’zbekcha
Yüklə 1,28 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Masalan
|
Istisno: cliff-cliffs, roof-roofs, giraffe-giraffes
Ingliz tilida shunday otlar ham borki, ularning ko‘plik shak- li qo‘shimcha bilan emas, balki so‘z o‘zagining o‘zgarishi orqali yuzaga keladi. Ko‘plik yasashning bunday usuli noto‘g‘ri ko‘plik shakli deyiladi, chunki bunday shakl umumiy qoi- dalarning birortasiga mos kelmaydi. Ular quyidagilar:
Birlik va ko‘plik shakli bir xil bo‘lgan ba‘zi otlar: Sheep-qo‘y; sheep-qo‘ylar Ten sheep are in the field fish-baliq; fish-baliqlar fruit-meva; fruit-mevalar deer-bug‘u; deer-bug‘ular offspring-kelajak avlod offspring-kelajak avlodlar Bundan tashqari ingliz tiliga boshqa tillardan o‘zlashgan ba‘zi so‘zlarning ko‘plik shakllari quyidagi tarzda yasaladi:
ESLATMA! Sifat+ot shaklidagi so‘z birikmalaridan oldin ikki va undan ortiq son kelsa, ot doim ko‘plik shaklda bo‘ladi. Masalan:A nice dress – two nice dresses A good child – ten good children A long foot – four long feet 8 Sanalmaydigan otlar - Uncountable nouns
QOIDA! Sanalmaydigan otlardan oldin a va an artikli ish- latilmaydi. Uning o‘rniga some-ozgina so‘zi ishlatiladi. A va an bitta, qandaydir bitta ma’nosini bildirib faqat sanaladi- gan(ko‘plikka aylantirsa bo‘ladigan) birlikdagi otlarga ish- latiladi. Some so‘zidan keyin sanaladigan ot kelsa u doim ko‘plikda bo‘ladi. Masalan A book - some books An apple - some apples Some water, some money, some chocolate, some tea
QOIDA! Sanalmaydigan otlar idishlari bilan yoki ularni ma‘lum bir qismini bildiruvchi so‘zlar orqali ifodalanishi mum- kin. Bunday hollarda idishlar va qismni bildirivchi so‘zlarni ko‘plikka aylantirish mumkin. two jars of jam two bottles of water ten pieces of bread two slices of cheese 10 Birlik Ko‘plik I Men - 1.We Biz Gapiruvchi You-siz - 2.You Sizlar Tinglovchi U - 3.They Ular Kuzatuvchi Kishilik olmoshlari gapda ega vazifasida kelib ot so‘z turku- mi o‘rnida ishlatilinadi. Erkak kishi yoki o‘g‘il bola uchun he omoshi ishlatiladi. Masalanboy = he man = he Huddi shu kabi ayol va qizlarga birlikda she olmoshi ishlatiladi. Masalangirl = she woman = she my mother = she our daughter = she Narsa va hayvonlarga esa it so‘zi ishlatiladi apple = it elephant = it pen = it bird = it ball = it bee = it MasalanPhone (telefon) = it cow (sigir) = it Ko‘plikdagi otlar ya’ni odamlar, narsalar, hayvonlar uchun they so‘zi ishlatiladi. Masalanman and woman = they bananas = they Shuni alohida ta‘kidlab o‘tish joizki, o‘rganuvchilar mash- lar bajarish mobaynida 1-shaxs ko‘plik- we va 2-shaxs ko‘plik - you o‘rnida ishlatiladigan so‘zlarni uchratishganida shaxsini aniqlashga qiynalishadi. Shuning uchun men quyidagi misollarni berib o‘tish foydali bo’ladi deb hisobladim. You and I = we Ann and you = you Siz va men = Biz Ann va siz = sizlar I and Tom = we You and Anvar = you Men va Tom = Biz Siz va Anvar = Sizlar 12 To be fe‘li «bo‘lmoq» degan lug‘aviy ma‘noga ega bo‘lib, yordamchi fe‘ldir. Bu fe‘lning yordamchi fe‘l bo‘lishiga sabab uning ish-harakatni ifodalamasligidir. To be fe‘lining hozirgi zamon shaklining muqobili o‘zbek tilida mavjud emas. Uning gapdagi asosiy vazifasi egani ot-kesim bilan bog‘lash bo‘lib, u hozirgi zamonda quyidagicha tuslanadi va o‘zbek tilidagi shaxs-son qo‘shimchalariga tahminan mos keladi: I am… - Men …man. am man. I are at home. – Sen uyda san. You are… - Sen … san. You He/She/it is … - U … dir He is a teacher. U o‘qituvch dir. We are… - Biz … miz. are good.. – Siz yaxshi siz. We are eleven. – Biz o‘n bitta miz. You are…- Siz …sizlar. You are here. – Ular bu yerda (dir)lar. They are… - Ular …dirlar. They
I am a doctor –Men shifokorman I am not a doctor – Men shifokor emasman Am I a doctor? – Men shifokormanmi? Yes, I am No, I am not 14 Unit 3.1 Noaniq va aniq artikl A, an, the Noaniq artikl 2 ta- a va an bo‘lib bitta degan ma’noni bildiradi. A artikli undosh tovush bilan (harf bilan emas) boshlanadigan otga, an artikli esa faqat unli tovush bilan boshlanadigan otga ishlatiladi. MasalanA pen –bitta ruchka an apple-bitta olma A dog-bitta it an ant-bitta chumoli A university-bitta universitet an hour-bir soat (muddat) QOIDA! Sanalmaydigan otlardan oldin a va an artikli ishla- tilmaydi. Uning o‘rniga some-ozgina so‘zi ishlatiladi. A va an bitta, qandaydir bitta ma’nosini bildirib faqat sanaladi- gan(ko‘plikka aylantirsa bo‘ladigan) birlikdagi otlarga ish- latiladi. Some so‘zidan keyin sanaladigan ot kelsa u doim ko‘plikda bo‘ladi. MasalanA book - some books An apple - some apples Some water, some money, some chocolate, some tea Aniq artikl The The - bu, shu va haligi, boyagi ma’nolarini bildiradi va ham sanaladigan ham sanalm aydigan, birlik va ko‘plikdagi otlar oldidan ishlatilishi mumkin. Aniq artikl - the ning ishlatilishi Ikkinchi gapda birinchi gap- da aytgan ot haqida so‘z borsa. Masalan I can see a car. The car is red. Dunyoda tanho va antiqa narsalar nomi oldidan. MasalanThe sky-osmon The sun-quyosh The moon-oy The earth-yer The Taj Mahal-Toj Mahal The Parthenon - ibodatxona nomi Dengiz, daryo va okean nomlari, tog‘ tizmalari, cho‘llar, orollar guruhi nom- lari oldidan The Nile-Nil dengizi The Mediterranean-O‘rta yer dengizi The Pacific-Tinch okeani, The Atlantic-Atlantika okeani The Alps-Alp tog‘lari, The Pamirs-Pomir tog‘lari but Alp not X Alp The Sahara-Sahroi kabir cho‘li The Bahamas-Bahama orol- lari Ikki yoki undan ortiq so‘zdan tashkil topgan dav- lat nomlari oldidan The RU=The republic of Uzbekistan The USA-AQSH, lekin the Ukraine-Ukraina davlati istisno Yüklə 1,28 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||