A - 8, c Amonyak
|
Akut:
- Solunum yollarında irritasyon akut akciğer ödemi, sekonder bronkopnömoni
- Keratokonjonktivit, iris atrofisi, kornea ve lens bulanıklığı,
- Ciltte yanıklar,
- Sindirim sisteminde yanıklar,
- Larenks ödemi, şok,
- Nervöz bozukluklar, koma,
|
|
15 gün
|
|
- Yapay gübre yapımı
- Üre yapımı ve bunun nitrik asit sentezinde ve bazı sentetik formol üre reçinelerinin yapılmasında kullanılması
- Soğutucu olarak amonyak kullanılması ile yapay buz yapımı,
- Solvay işlemi ile soda yapımı
- Kok ve havagazı fabrikaları, boyacılıkta kazıma maddesi olarak kullanılması,
|
Kronik:
- Astmatiform krizler,
- Psödomembranöz konjonktivit.
|
|
1 yıl
|
|
A - 9 Nikel ve bileşikleri
a) Nikel ve nikel tuzları
|
Akut:
- Mide - barsak kanalında akut zararlar (bulantı, kusma).
|
|
7 gün
|
|
- Alaşım yapımı (bakır, mangan krom, demir ve molibdenle) ve bu alaşımlarla madeni para mutfak ve ev eşyası yapılması,
- Demir ve çelik sanayiinde kullanılan özel çeliklerin (ferronikel) fabrikasyonu, korrozyona dayanıklı çelik dökümü ve bunların tekerlek yapımı v.b. işlerde kullanılması
- Elektrogalvanizasyon (nikelleme)
- Nikel - kadmiyum akümülatörlerin yapımı,
- Kimya sanayiinde katalizatör olarak kullanılması.
|
Kronik:
- Mide barsak belirtileri,
- Dermatozlar (prurit, eritem, cilt ülserleri, ekzama, pigmentasyon).
|
|
1 ay
|
|
b) Nikel karbonil Ni (CO) 4
|
Akut:
1. Dönem:
- Sendeleme, bilinç bozukluğu gibi merkezi sinir sisteminde hafif zarar belirtileri,
- Solunum yolları irritasyonu.
2. Dönem:
- Solunum yolları irritasyonu (retrosternal delici ağrı ve siyanoz ile birlikte),
- Tekrarlayıcı sakral ağrılar,
- Genel durumda bozulma (halsizlik, baş ağrısı, ateş,
sürekli zayıf nabız, hipertermi),
- Akciğer ödemi, subikter ve kalp yetmezliği,
|
|
15 gün
|
|
- Cevherlerinden nikel elde edilmesi,
- Nikel ve bakır ayırma işlemleri,
- Saf nikel elde edilmesi,
- Kimya sanayiinde bazı sentezlerde katalizatör olarak kullanılması.
|
Kronik:
- Nöbet şeklinde astmatiform dispne,
- Nervöz ve psişik bozukluklar,
- Anemi.
- Karaciğer fonksiyon bozukluğu (ikter, kolik),
|
|
6 ay
|
|
(Gerektiğinde ilk günde kanda nikel, ilk iki günde kanda karbon monoksit ve idrarda nikel tayinleri yapılır.)
|
A - 10, a Fosfor ve anorganik fosfor bileşikleri
Beyaz fosfor
|
Akut:
- Mide, barsak kanalı zararları (bulantı, kanlı kusma),
- Merkezi ve preferik sinir sistemi bozuklukları,
- Cilt ve mukozalarda yanık,
|
|
15 gün
|
|
- Fosfor ya da fosfor bileşiklerinin istihsali
- Maden cevherlerinden ve kemiklerden fosfor elde edilmesi,
- Kimya ve ilaç sanayiinde fosforun kullanılması,
- Fosforlu bronz yapımı,
- Fosforlu pestisidlerin yapımı ve kullanılması,
- Donanma fişeği, duman çıkarıcı maddeler, yangın bombası işaret ve aydınlatma fişeklerinin yapımı,
- Beyaz fosfordan kırmızı fosfor elde edilmesi,
|
Kronik :
- Yorgunluk, zayıflama, iştahsızlık, sindirim bozukluğu,
- Deri mukoza ve retina kanamaları,
- Osteonekroz, kemiklerde enfeksiyonlara dirençsizlik (osteomiyelit, periostit, özellikle alt çene kemiğinde),
- Karaciğer ve böbrek parankim zararları.
|
|
1 yıl
|
|
Fosforlu hidrojen (PH3)
|
Akut:
- Baş ağrısı, bulantı, şiddetli suzluk duygusu, kusma ishal,
- Dispne, siyanoz ve sıkıntı ile birlikte göğüs ağrıları,
- Ekstansor kaslarda spazm, ajitasyon, kramplar, delir,
- Akut karaciğer ödemi, koma.
|
|
15 gün
|
|
- Az miktarda fosfor ihtiva etmek ve nemle birlikte olmak koşulu ile Ferrosiliş mangansilis, Kalsiyum, Karbit ve Kalsiyum siyanamid yapımı ve kullanılması,
- Tahıl silolarında ensektisit olarak alüminyum ve çinko fosfitlerin kullanılması,
- Kalsiyum karbitteki safsızsızlıklardan asetilen elde edilmesi ve kullanılması.
|
Diğer anorganik fosfor bileşikleri
(Klorlu fosfor bileşikleri)
|
- Gözlerde, solunum yolları ve ağız mukozasında irritasyon.
|
|
15 gün
|
|
- Özellikle kimya sanayii, grafik sanatlar ve yapay gübre yapımında, fosforik asit ve anorganik fosfor bileşiklerinin kullanılması,
|
Tetra fosfor tri sülfit
|
- Eritem (fosfor eritemi),
- Allerjik pruriginöz dermatoz.
|
|
1 ay
|
|
- Kibrit kutularındaki sürtme (tetrafosfortrisülfit: P4 S3) yüzeyinin yapımı
|
(Radyolojik olarak alt çene kemiği nekrozu saptanır)
A - 10, b Organik fosfor bileşikleri
|
Akut:
- Baş dönmesi nöbetleri, migren, bulantı, iştahsızlık, sıkıntı hissi, ajitasyon, baş ağrısı,
- Görme bozukluğu, salivasyon, miyosis,
- Dispne, bronşlarda hipersekresyon, larenks ve bronş spazmı,
- Bradikardi, hipotansiyon,
- Ekstremitelerde, göz kasların da, dilde kas krampları,
- Şiddetli terleme, bulantı, kusma ve defekasyon ile birlikte sindirim kanalı spazmları,
- Akut akciğer ödemi, solunum felci,
|
|
15 gün
|
|
- Organik fosfor bileşiklerinin yapımı,
- Bu bileşiklerin pestisit olarak kullanılması,
- Böyle maddelerle bulaşmış kapların gündelik hayatta kullanılması,
- Bu maddelerle çalışan laboratuvarlar.
|
(Kanda kolinesteraz aktivitesi tayini yapılır.)
(Dietil paranitrofenil thiosulfat ihtiva eden alkilfosfat zehirlenmelerinde idrarda paranitrofenol tayin edilir.)
|
A - 11, a Kurşun ve kurşun tuzları
|
Akut:
- Sindirim sistemi zararları (karın ağrısı, kusma),
- Karaciğer ve böbrek fonksiyon bozukluğu,
- Nervöz belirtileri (kramplar),
- Şok,
|
|
1 ay
|
|
- Kurşun cevherlerinden ve çinko izabehanelerindeki kurşunlu küller ile kurşunlu piritlerin kavrulmasından geri kalan artıklarından kurşun elde edilmesi, işlenmesi,
- Kurşunlu eski metallerden ve eski kurşunlardan kurşunun geri kazanılması,
- Kurşun, kurşun alışımları ve kurşunlu metallerin izabesi, dökümü, rafine edilmesi, haddelenmesi,
- Çinko izabesi, çinko ve kurşundan külçe dökümü,
- Kurşun bileşiklerinin yapı mı, işlenmesi,
- Elektrikli akümülaör imalat ve tamirleri,
- Kurşun ve kurşun alaşımları ile kaynak, lehim kabehanelerindeki çalışmalar,
- Kurşun ve kurşun alaşımlarından yapılmış bütün maddelerin yapımı dökümü, temizlenmesi,
- Kurşunlu eğe ve zımparalar la, eğeleme ve zımparalama işlemleri,
- Kurşunlu metallerin kor haline getirilmesi, çekme işlemleri, ve kullanılması
- Kurşunlu boya, badana, cila, lak, mürekkep, yapıştırıcı maddeler, koruyucu kalkar, boya maddeleri (kurşun beyazı, çinko beyazı), krom sarısı, krom kırmızısı) ve sikatiflerin (kurşun naftenat) yapımı, hazırlanması, kullanılması,
- Karma, yakma, raspa yapma aşındırma kaynak alevinde kesme, sıcak per-çinle kurşun eski boyaların kazınması,
- Kap kacak ve bazı kiremitlerin yapımı,
- Kurşunlu emaye yapımı, sırlama, seramik eşyanın süslenmesi, işlenmesi, kurşunlu materyall cam ve diğer eşyaların emaye edilmesi,
- Kurşunlu cam kap, bardak yapımı,
- Kurşunlu cam dökümü, karıştırılması (kristal yapımı),
- Kurşunlu elmas tutucular kullanılarak elmas yontulması,
- Matbaalarda dizgi makinelerinin kullanılması (Monotip, linotip gibi).
- Kurşunlu tozlarda kromitografi,
- Bazı sentetik maddelerin yapımında organik kurşun biliviklorür için stabilizatör olarak kurşun stearat).
- İçinde kurşun tozu dumanı veya buharı bulunan işyerlerinde de yapılan işler.
|
Kronik:
1.Emilim dönemi:
- Klinik belirti yoktur,
- İdrarda ve kanda kurşun artmıştır.
- İdrarda koproporfirin ve delta aminolevülinik asit artmıştır,
- Kanda delta aminolevünik asit dehidraz aktivitesi azalmış ve protoporfirin IX artmıştır.
- Basofil noktalı eritrositler artmıştır,
- Hemoglobin azalmıştır,
- Dişetlerinde Burton çizgisi olabilir.
2. Presatürnizm (kritik başlangıç dönemi):
- Halsizlik, ajitasyon, baş ağrısı, baş dönmesi, kas gücünde azalma,
- İştahsızlık, kabızlık,
- Ciltte soluk - gri renk (kurşun kolorit)
- Normo veya hipokrom anemi,
3. Satürnizm (belirli zehirlenme):
- Yukarıdaki bütün belirtiler daha da şiddetlenir,
- Kurşun kolikleri,
- Polinevrit (en çok nervüs radialis felci),
- Ensefalopati (baş ağrısı, kas krampları, menengial irritasyon belirtileri, koma kurşun eklampsisi)
4. Geç hastalık dönemi:
- Kronik azotemik, hipertansif nefrit,
- Kronik ansefolapati
- Kronik mide, barsak bozuklukları, zararları,
- Romatizmal şikayetler kurşun gut’u),
|
|
3 yıl
|
|
(Kanda kurşun miktarı tayini, kurşun zehirlenmesi için en iyi indikatördür. Ayrıca basofil granülasyonlu eritrositlerde artma, idrarda delta aminolevülinik asit, idrarda koproporfirin, idrarda kurşun, kanda delta aminolevülinik asit dehidraz, eritrositlerde protoporfirin IX tayinlerinden yararlanılır. Selatör ilaçlarla yapılan yükleme testi ile idrarda provoke kurşun miktarı tayini daha önce geçirilmiş kurşun zehirlenmelerinin tanısında yardımcı olur.)
|
A - 11, b Organik kurşun bileşikleri
(Kurşun tetraetil, kurşun tetra metil)
|
Akut:
- Hipotermi, hipotansiyon, bradikardi.
- Psikoz (delirium tremens)
|
|
1 ay
|
|
- Kurşun tetraetil ve meil elde edilmesi, bunlarla temas içinde vurunu önleyici olarak bu maddelerin bulunduğu akaryakıtların elde edilmesi,
- Akaryakıt tanklarının temizlenmesi ve onarımı,
- Bu gibi akaryakıtların yanması ile atmosferin kirlenmesi,
- İçine kurşunlu akaryakıt katılmış yapıştırıcı v.b. maddelerin kullanılması,
|
Kronik:
- Psişik bozukluklar hiporeksitabilite,
- Uykusuzluk, miyalji, baş dönmesi, bulanı, kusma, hipotansiyon,
- Tremor, hiperrefleksi,
- Karaciğer ve böbrek zararları.
|
|
3 yıl
|
|
A - 12, a Karbon sülfür
(Kanda ve idrarda kurşun tayini yapılır.)
|
Akut:
- Yüzde kızarma, öfori,
- Halüsinasyon delirleri, karbonsülfür rausch'u bilinç kaybı, solunum felci, koma
|
|
15 gün
|
|
- Karbon sülfür ve türevlerinin (karbon tetraklorür) elde edilmesi,
- Karbon sülfürün çözücü olalarak, özellikle yağların, gutaperka, reçineler ve eterik yağların ekstraksiyonununda ve çözümünde kullanılması
- Viskoz, sentetik, elyaf, selülozik filmler ve selefon yapımı
- Bazı yapıştırıcıların yapımı,
- Karbon sülfür ile kükürtün ekstraksiyonu ve özünmesi bu eriyiklerin kauçuk vulkanizasyonunda ve kibrit fabrikalarında kullanılması,
- Karbon, sülfürlü ilaç ve kozmetiklerin yapımı,
- Karbon sülfür veya karbon sülfürlü maddelerin ensektisit veya parazit öldürücü olarak tarımda ve tahıl silolarında kullanılması.
- Bazı kemirici hayvanları yokedici ilaçların yapımı.
|
Subakut
- Keratokonjonktivit,
- Nöropsişik bozukluklar (baş ağrısı, agressivite, (Seksüel davranış bozuklukları, dikkatte azalma, ajitasyon, depresyon, uykusuzluk),
|
|
1 ay
|
|
Kronik:
- Polinevrit (motoriksensible),
- Retrobulber optik, nevrit, skotom, pupilla bozuklukları.
- Nervüs akustikus zararı,
- Depresyonlar
- Piramidal ve ekstra pramidal sinir zararları,
- Mide, barsak şikayetleri,
- Hiperkolesterinemi, hiperlipoproteinemi,
- Damar sklerozu (öncelikle beyin ve böbreklerde),
- Gonad fonksiyonlarında bozulma,
- Erken ihtiyarlama,
- Koroner seklerozu.
|
|
1 yıl
|
|
(Gerektiğinde idrarda iyodazid testi, gonad hormonlarının tahlili, elektroansefalografi, elektromiyografi, odiyometri yapılır; idrarın Fehling reaktifi ile kahverengi olup olmadığına bakılır.)
|
A - 12, b Kükürtlü hidrojen
|
Akut:
- Baş ağrısı, baş dönmesi,
- Göz ve solunum yolları mukozasında irritasyon,
- Bilinç kaybı, solunum felci
|
|
15 gün
|
|
- Sentetik elyaf sanayii (viskoz ve selofon yapımı),
- Sanayi gazlarının elde edilmesi, (havagazı)
- Klorhidrik asit, sülfürik asit, karbon dioksit kükürtlü boyaların ve diğer kimyasal maddelerin yapımı,
- Şeker rafinerileri,
- Hela ve fosseptık temizlemeleri, boşaltma sırasında ve boşaltmadan sonraki çalışma ve kontroller.
|
Subakut :
- Baş ağrısı, baş dönmesi, uyku bozuklukları, ağızda madeni tad, salivasyon, bulantı, ishal
- Keratokonjonktivit, fotofobi,
Görme bozuklukları göz
kapağı kasları krampları,
- Solunum yollarında irri-tasyon, bronşit, kanlı balgam,
|
|
1 ay
|
|
Kronik (Sulfhidrismus):
- Solunum ve sindirim sisteminde karakteristik olmayan belirtiler,
- Psişik bozukluklar.
|
|
2 ay
|
|
A - 12, c Sülfürik asit
|
Akut:
- Ciltte yanık, nekroz,
- Üst solunum yollarında irritasyon, akut bronşit,
- Konjonktivit, gözde yanık
|
|
15 gün
|
|
- Sülfürik asit üretimi,
- Patlayıcı madde sanayii,
- Sentetik elyaf yapımı,
- Boya ve boya maddeleri yapımı,
- Eterler ve esterlerin üretimi,
- Kurşunlu akümülatör fabrika ve onarım yerleri,
- Minaral ve bitkisel yağ rafineri,
- Selülozdan glukoz elde edilmesi,
- Dericilik ve tabaklık,
- Brom ve iyot üretimi,
- Gaz kurutma işlemleri,
- Uranyum üretimi,
- Sabun sanayiinde yağ asitlerinin geri kazanılması,
- İlaç sanayii,
- Laboratuvarlar.
|
Kronik:
- Ciltte sikatris, keloid,
- Kornea ülserleri, keratit, görme zararları,
- Üst solunum yollarında kronik iltihap, kronik bronşit,
- Dişlerde dekalsifikasyon, çürüme, diş dökülmesi,
|
|
3 ay
|
|
A - 12, d Kükürt dioksit
|
Akut:
- Üst solunum yollarında irritasyon, bronşit, bronkopnömoni, akut akciğer ödemi,
- Konjonktivalarda irritasyon,
- Bulantı, kusma.
|
|
15 gün
|
|
- Sülfürik asit üretiminde ara ürün olarak,
- Kağıt hamuru yapımı, nişasta sülfitler ve thiosulfatların üretimi,
- Şeker elyaf, deri ve tutkalların işlenmesinde beyazlaştırıcı olarak,
- Organik sentezlerde, özellikle karbonsülfür, thiofen, sulfonlar ve sülfonatların üretiminde,
- Şarapçılıkta,
- Pestisid olarak kullanılması,
- Cevherden bakır elde edilmesi ve işlenmesi,
- Buz dolaplarında soğutucu madde olarak,
- Besin maddelerinin dezenfeksiyonu,
- Kok fırınları, petrol rafinerileri, kömür ve fuel-oil yakılan ocaklar, kazanlar.
|
Kronik:
- Ciltte deskuamasyon,
- Kronik bronşit, anfizem, bronşektazi, sağ kalp yetmezliği,
- Koku ve tad duygusunun azalması ve kaybı,
- Parkinsonizm, refleks bozuklukları,
- Dişlerde çürüme ve dökülme.
|
|
3 ay
|
|
(Gerektiğinde idrarda sulfat miktarı tayini yapılır.)
|
A - 13 Talyum ve bileşikleri
|
Akut:
- Susuzluk duygusu, bulantı, kusma, kabızlık
- Taşikardi, stenokardi, hipertansiyon,
- Yüzde, konjonktivalarda, üst solunum yollarında hiperemi,
- Parmaklarda parestezi,
- Ayaklarda ağrı (Burning feet),
- Uykusuzluk,
- Assendan polinevrit,
- Saç dökülmesi, tırnaklarda lunula çizgileri,
- Psişik bozukluklar,
- Korsakow sendromu, bulber paralizi,
- Kafa sinirlerinde nervüs,
- Okülomotorius ve nervüs, optikus, nevrit.
|
|
15 gün
|
|
- Ağır metal cevherlerinden talyum elde edilmesi, geri kazanılması, alaşımlarının ve bileşiklerinin yapımı,
- Talyum veya bileşiklerinin ilaç sanayinde, cam sanayiinde (özellikle optik camlar ve yapay mücevher taşları) kullanılması, boya ve boya maddelerinin, piroteknik maddelerinin yapımı,
- Ensektesit ve fare mücadele ilacı olarak talyum sulfat elde edilmesi ve kullanılması,
- Kızılötesi ışınlara duyarlı foto elektrik hücrelerin yapımı.
|
Kronik:
- Zayıflama, uykusuzluk,
- Stomatit, ana-it gastrit,
- Görme bozuklukları,
- Dikkatte azalma,
- Böbrek zararları (albüminüri, silindirüri, eritrositüri ),
- Saç dökülmesi.
|
|
1 yıl
|
|
(Gerektiğinde idrar, dışkı, saç ve tırnakta talyum tayini yapılır.)
|
Dostları ilə paylaş: |
