10.
1-Rasm.
Tarmoq operatsion tizimining strukturasi.
Alohida mashinaning tarmoq operatsion tizimida bir
qancha qismlarni ajratish
mumkin (10.1-rasm.):
*
Kompyuterning lokal resurslarini boshqarish vositalari: jarayonlar
o`rtasidagi operativ xotirani taqsimlash funktsiyalari, jarayonlarni
rejalashtirish va dispetcherizatsiyalash, multiprotsessor mashinalarida
protsessorlarni
boshqarish, periferiya qurilmalarini boshqarish va
lokal
operatsion
tizimi
resurslarini
boshqarishning
boshqa
funktsiyalari.
*
Shaxsiy resurslar va hizmatlarni umumiy foydalanishga taqdim etish
vositalari - operatsion tizimning server qismi (server).Bu vositalar
fayllar va yozuvlarni birgalikda ishlashida kerak bo`ladigan
himoyasini, tarmoq resurslari ismlarini ma’lumotnomasini olib
borishni, shaxsiy fayl tizimi va ma’lumotlar
bazasiga masofadan
ruhsat
berish
so`rovlarini
qayta
ishlashni,
masofadagi
foydalanuvchilarni o`zining periferiya qurilmalariga so`rovlari
navbatini boshqarishni ta’minlaydi.
*
Masofadagi resurs va hizmatlarga bo`lgan ruxsat so`rovlari vositasi
va ularni ishlatish – OT ning klient qismidir (redaktor). Bu qism
aniqlanishni va ilovalardan va foydalanuvchilardan so`rovlar
tarmog`idagi uzoqlashtirilgan resurslarga qayta yo`naltirishni
bajaradi, shu bilan birga so`rov lokal formadagi ilovalardan tushadi,
lekin tarmoqqa server talablariga to`g`ri
keladigan boshqa formada
uzatiladi.Klient qism yana server javoblarini qabul qilish va ularni
lokal formatga o`tkazishni ham amalga oshiradi, shuning uchun
ilovada lokal va uzoqlashgan so`rovlarni bajarishni farqi yo`q.
*
OT ning kommunikatsion vositalari yordamida tarmoqda ma’lumot
almashinishi ro`y beradi. Bu qism ma’lumotlarni adresatsiyasi va
buferizatsiyasini, tarmoqda ma’lumot
uzatish marshrutini tanlash,
uzatish ishonchliligi kabilarni ta’minlaydi, ya’ni ma’lumotlarni
o`tkazib qo`yish vositasi hisoblanadi.
Biror konkret kompyuterga qo`yilgan funktsiyaga qarab uning operatsion
tizimida yo klient qismi yo server qismi yo`q bo`lishi mumkin.
10.2 – rasmda tarmoq komponentlarini o`zaro aloqasi ko`rsatilgan. Bu
yerda kompyuter 1 “sof” klient vazifasini, kompyuter 2 esa “sof” server
vazifasini bajaradi, mos ravishda birinchi mashinada server qismi ikkinchi
mashinada klient qismi yo`qdir. Rasmda klient qismining redirektor
kom`onentasi alohida ko`rsatilgan. Xuddi shu redirektor ilovalardan
kelayotgan hamma so`rovlarni ushlab oladi va ularni tahlil qiladi. Agar
berilgan kompyuter resursiga so`rov jo`natilagn bo`lsa,
unda u lokal OT ning
taaluqli osttizimiga qayta adreslanadi, agarda bu so`rov uzoqlashtirilgan
resursga bo`lsa, unda u tarmoqqa qayta yo`naltiriladi. Bunda klient qism lokal
formadan tarmoq formatiga o`tuvchi so`rov yaratadi va uni ko`rsatilgan
serverga ma’lumotlar yetkazilishiga javob beruvchi transport osttizimiga
beradi. Kompyuter 2 OTning server qismi so`rovni qabul qiladi, qayta ko`radi
va uni o`zining lokal OT sini bajarish uchun berib yuboradi.
Natija olingan
keyin, server transport osttizimiga murojaat qiladi va so`rov bergan klientga
javobni yuboradi. Klient qism natijani kerakli formatga o`tkazadi va uni so`rov
jo`natgan dasturga qayta adreslaydi.
Dostları ilə paylaş: