110
Oilada bolalarni milliy ruhda tarbiyalashning ahamiyati.
O’zbekiston Respublikasi
Prezidenti Islom Karimovning “O’zbekiston XI asrga intilmoqda” nomli asarida
erkin fuqaro va ozod shaxs haqida so’z yuritib, uni shakllantirishda quyidagi to’rt
jihatga e’tibori qaratish maqsadga muvofiq ekanligi aytiladi: o’z haq huquqini
taniydigan bo’lsin, buning uchun kurashsin; o’z kuchi va imkoniyatlariga
tayanadigan bo’lsin, imkoniyatlarini ishga solib, samarasini ko’ra olsin; atrofida
sodir bo’layotgan voqea hodisalarga mustaqil munosabat bildira olsin; shaxsiy
manfaatlarni mamlakat va xalq manfaati bilan uyg’un holda ko’rib, faoliyat
yuritsin.
Har bir jamiyatning taraqqiyoti millat yoshlarini milliy ruhda tarbiyalash, ularni
milliy qadriyatlarga asoslangan ijtimoiy hayot, turmush tarziga qay darajada
samarali tayyorlanishiga bog’liq. Shu sababli asrlar davomida har bir millat, xalq
o’z milliy qadriyatlari negizida yosh avlod tarbiyasini tashkil etishga oid
qarashlarni shakllantirib kelgan. Milliy yondashuv asosida tarbiya jarayonini
tashkil etish natijasida yoshlar milliy mentalitet xususiyatlarini o’zida namoyon
etuvchi sifatlarga ega bo’lganlar.
Lotin tilidan tarjima qilingan “mentalitet” tushunchasi “aql”, “tafakkur”, “fikrlash
tarzi” degan ma’nolarni anglatadi. “Milliy mentalitet” atamasi milliy ong va
faoliyat xarakterini ifodalovchi tushuncha sanaladi. Shaxsning milliy mentalitet
xususiyatlariga ega bo’lishi uning milliy an’analari, madaniyati va turmush tarzi
negizida kechadi. Avlodlarning milliy mentalitet xususiyatlarini o’zlarida namoyon
eta olishlari ikki tomonlama xarakterga ega, birinchidan, bu hodisa
konservatizmni, ya’ni, milliy xususiyatlarning ajdodlardan avlodlarga hech bir
o’zgarishsiz o’tib borishini hamda milliy an’analarning mustahkam bo’lishini
ta’minlaydi. Ikkinchidan, milliy mentalitetda muayyan darajada bo’lsa-da,
o’zgaruvchanlik ko’zga tashlanadi va u milliy taraqqiyotni ta’minlashga xizmat
qiladi.
Millatning o’zga millatlardan farqlovchi asosiy jihat – bu uning milliyligi
sanaladi.
Mohiyatiga ko’ra “milliylik” tushunchasi “millat” tushunchasi bilan uzviy
bog’liq. Har bir millatning shakllanishi, uzoq tarixga ega bo’lishi bilan bir vaqtda
millatlarning o’zaro farq qiladigan jihatlari bo’ladi. Milliylik, eng avvalo, milliy
ong va milliy g’ururda o’z aksini topadi.
Dostları ilə paylaş: