Guliston davlat universiteti tarix kafedrasi alibekov umurzoq. Mamatov sharofiddin

Topshiriq. Quyidagi fikrlarni ularning mualliflari bilan juftlang va belgilangan joyga yozing:

№	Fikrlar						Fikrlarning mualliflari
1.	―Teatr – bu ibratxonadur‖					A	Alisher Navoiy
2.	«Har bir millatning dunyoda borlig’ini ko’rsatadurgan oyinai hayoti til va adabiyotidur.».					B	Mahmudxo’ja Behbudiy
3.	«Diling Ollohda, qo’ling mehnatda bo’lsin»					V	Abdulla Avloniy
4.	«Tilga e’tiborsiz – elga e’tiborsiz»					G	Islom Karimov
5.	«Temur baland bo’yli, tik qomatli, keng peshonali, kallasi katta, bag’oyat kuchli va salobatli,… haqgo’y kishi edi»					D	Bahouddin Naqshband
6.	«Sohibqiron bobomiz qo’lida nayza emas, otning jilovini tutib turgani ma’qul‖					E	Amir Temur
7.	«Tajribamda ko’rilgankim, azmi qat’iy, tadbirkor, hushyor, mard va shijoatli bir kishi mingta tadbirsiz, loqayd kishidan yaxshiroqdir»					J	Ibn Arabshoh

1. 
   Topshiriq. Quyidagi fikrlarni ularning mualliflari bilan juftlang va belgilangan joyga yozing:
   

№	Fikrlar		Fikrlarning mualliflari
1.	―Teatr – bu ibratxonadur‖	A	Alisher Navoiy
2.	«Har bir millatning dunyoda borlig’ini ko’rsatadurgan oyinai hayoti til va adabiyotidur.».	B	Mahmudxo’ja Behbudiy
3.	«Diling Ollohda, qo’ling mehnatda bo’lsin»	V	Abdulla Avloniy
4.	«Tilga e’tiborsiz – elga e’tiborsiz»	G	Islom Karimov

5.	«Temur baland bo’yli, tik qomatli, keng peshonali, kallasi katta, bag’oyat kuchli va salobatli,… haqgo’y kishi edi»					D	Bahouddin Naqshband
6.	«Sohibqiron bobomiz qo’lida nayza emas, otning jilovini tutib turgani ma’qul‖					E	Amir Temur
7.	«Tajribamda ko’rilgankim, azmi qat’iy, tadbirkor, hushyor, mard va shijoatli bir kishi mingta tadbirsiz, loqayd kishidan yaxshiroqdir»					J	Ibn Arabshoh
	1-B	2V	3-D	4-A	5-J			6-G	7-E

1.	«Din va millatning hujjati»	A	Imom Buxoriy
2.	«Musulmonlarning e’tiqodini tuzatuvchi»	B	Bahouddin Naqshband
3.	«Muhaddislar sultoni»	V	BurhoniddinMarg’inoniy
4.	«Bahouddini Balogardon»	G	Imom Moturidiy
5.	«Ustodi avval»	D	Mahatma Gandi
6.	―Buyuk qalb egasi‖	E	Ozod Sharafiddinov
7.	Ma’naviy jasorat sohibi	J	Platon

1. 
   Sanalarni sodir bo’lgan voqealar bilan juftlang:
   

№	Sanalar		Voqealar
1.	2001	A	«Alpomish» dostoni ham millatchilik ruhidagi asar sifatida qoralanib, qatag’onga uchragan edi.
2.	1998 yil	B	Mamlakatimizda «Oila yili» deb e’lon qilindi
3.	2007 yilda	V	O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilindi
4.	milodiy 870 yili	G	O’zbek tili davlat tili deb e’lon qilindi.
5.	o’tgan asrning 50-yillari	D	AYSESKO tomonidan Toshkent shahrining yilda Islom madaniyati poytaxti deb e’lon qilingani
6.	1992 yil	E	Yurtimizda Qatag’on qurbonlarini yod etish kuni nishonlanadigan bo’ldi
7.	1989 yil	J	Ma’rifatparvar ziyolilarimizning sa’y-harakatlari bilan lotin yozuvi asosidagi o’zbek alifbosi ishlab chiqildi va joriy etildi.
8.	1929 yilda	Z	Sobiq SSSR hududida mudhish ommaviy siyosiy qatag’onlar bo’ldi.
9.	1993 yil	I	Tariximizdagi yana bir mumtoz siymo - Imom Moturidiy tavallud topgan.
10.	1937-1953 yillarda	K	Yurtimizda «Lotin yozuviga asoslangan o’zbek alifbosini joriy etish to’g’risida»gi qonun qabul qilindi

10-topshiriq.
Quyidagi jumlalardagi xatolikni toping:

2. 
   «Avesto»ning tub ma’no-mohiyatini belgilab beradigan tamoyil «Ezgu fikr, ezgu mulohaza, ezgu so’z».
   
3. 
   YuNESKO tomonidan 2007 yilda Toshkent shahrining Islom madaniyati poytaxti deb e’lon qilingan.
   
4. 
   Imom Buxoriy «Musulmonlarning e’tiqodini tuzatuvchi» degan yuksak sharafga sazovor bo’lgan.
   
5. 
   Amerikalik fan tarixchisi Sarton XI asrni «Farg’oniy asri» deb ta’riflaydi.
   
6. 
   Mirzo Ulug’bekka Moskva, Tokio va Boku shaharlarida muhtasham haykallar o’rnatilgan.
   

10-topshiriq javoblari

1. 
   «Avesto»ning tub ma’no-mohiyatini belgilab beradigan tamoyil «Ezgu fikr, ezgu so’z, ezgu amal».
   
2. 
   AYSESKO tomonidan 2007 yilda Toshkent shahrining Islom madaniyati poytaxti deb e’lon qilingan.
   
3. 
   Imom Buxoriy «muhaddislar sultoni» degan yuksak sharafga sazovor bo’lgan, Imom Moturidiy
   
4. 
   Islom olamida «Musulmonlarning e’tiqodini
   
5. 
   ―Tuzatuvchi» degan nomga sazovor bo’lgan.
   
6. 
   Amerikalik fan tarixchisi Sarton XI asrni «Beruniy asri» deb ta’riflaydi.
   
7. 
   Alisher Navoiyga Moskva, Tokio va Boku shaharlarida muhtasham haykallar o’rnatilgan, Mirzo Ulug’bekka haykal Litvada qo’yilgan.
   

TEST TOPSHIRIQLARIGA TAYYORLANISH VA ISHLASH BO’YICHA TAVSIYALAR
(XULOSA O`RNIDA)
Tarix fanidan tesт topshiriqlariga tayyorlanuvchi o’quvchi avvalam bor ona tili qonun-qoidalaridan xabardor bo’lmog’i zarur. Tarix fani darsliklarini grammatik qonuniyatlar asosida o’rganishi, imloviy qonunitlarni bilishi, har bir so’z boshi(abzats)da tugallangan fikrni anglab olmog’i kerak.
Tarix fani darslikapridagi geografik bilimlarga e’tibor berilmog’i zarur. Chunonchi jahon siyosiy xaritasini bilish yohud tabiiy xaritani bilish, tarixiy jarayonlar taraqqiysi bilan uzviy qiyoslab borish bilim poydevorlaridan biridir.
Tarixi fanidan testlarga tayyorlanuvchi o’quvchi tarixiy xronologik qiyosiy testlarga tayyorgarlik jarayonida matematika qonun-qoidalaridan xabardor bo’lmog’i, hisob amallarini zukko bajaradigan bo’lmog’liklari zarur.
Zero pedogogik-psixologik tamoyillarga ko’ra zukko xotirani asosida ko’plab she’rlarni yoddan bilish, matematikadan ko’plab amallarni ishlash, shaxmat o’yinini shug’ullanish turadi.
Tarix darsliklarini o'zlashtirish davomida quyidagilarga etibor qaratish tavsiya etiladi:
mavzuni o'qishdan oldin diqqatni bir joyga jamlash lozim;
berilgan mavzudagi davlatni joylashgan o'rnini xaritadan tekshirib, joylashgan o'rni va qo'shni davlatlari haqidagi tasavvurga ega bo'lish zarur;
oldingi darsliklarda berilgan mazkur mavzuga taalluqli bo'lgan voqea va xodisalarni esga olish lozim;
o'rganilayotgan mavzuda urg'u berilayotgan voqea va xodisalarga alohida e`tibor qaratish, shuningdek, ularni ketma-ketlik asosida cho'ntak daftarchaga qayd etish lozim;
voqea va xodisalar yuz bergan sanalarni yodda qoldirish uchun boshqa mavzular (boshqa davlatlarda ro'y bergan voqealar)dagi sanalar bilan taqqoslab borish lozim;
Test topshiriqlarini javoblarsiz bajarishga, kitobni hamohang o'qib test javoblarini tekshirib borish tavsiya etiladi.
Tarix fanidan test topshiriqlarini bajarish jarayonida quyidagilarga e`tibor qaratilish lozim:

1. 
   Dastlab test topshirig`ining savolini diqqat bilan o`qing. Unda aynan nima so`ralgan? Shuni aniqlab oling.
   
2. 
   Test topshirig`ining muqobil javob variantlarini shoshmasdan oxirigacha o`qib chiqing va tushunib oling.
   
3. 
   To`g`ri deb hisoblagan javob variantingizni har jihatdan asoslang.
   
4. 
   To`g`ri va noto`g`ri javoblarni bir-biriga taqqoslang. Nima uchun noto`g`ri, nima uchun to`g`ri ekanligini isbotlang.
   
5. 
   Noto`g`ri javob variantlarini chiqarib tashlang. Bunda olgan bilimlaringizga tayanib ish tuting. Shunda fikringiz yana bir bor o`z isbotini topadi.
   
6. 
   Test topshiriqlarini bir-biriga taqqoslash orqali ham to`g`ri javobni topishga harakat qiling. Bu usul ham sizga qo`l kelishi mumkin.
   
7. 
   Test topshiriqlarida keltirilgan to`g`ri ma`lumotlarga diqqatingizni jalb eting. Berilgan axborotiarni o'zlashtiring. Bu sizning bilimingizni oshiradi.
   
8. 
   Test topshiriqlarini bajarishda darslik va qo`llanmalardan unumli foydalaning. Bunda test savolida so`ralgan ma'lumotni topish uchun boshqa ma'lumotlarni ham o`qishga to`g`ri keladi. Bu esa bilimingizni oshiribgina qolmay, sizni sinchkovlikka ham o`rgatadi.
   
9. 
   O`zingizni sinash maqsadingiz bo`lsa, test topshiriqlaridan ma'lum miqdorini mustaqil bajaring va javoblaringizni aniq manbalardan tekshiring. Bu o`zingizga bo`lgan ishonchni orttiradi.
   
10. 
    Shuni doimo yodda tutingki, barcha topshiriqlar olingan bilim asosida hai etiladi! Shu bois, test topshiriqlarini bajarishdan oldin o`sha mavzu yoki soha bo`yicha chuqurroq bilim olishga harakat qiling!
    

Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   Repetitor. –T., Tarix fanidan testlar to`plami. I qism. Turg`un Zamonov. So`zbohsi. ―ART FLEX‖-2013.
   
2. 
   Repetitor. Tarix savol-javoblar to`plami. II qism. Akbar Zamonov. So`zbohsi. –T., ―Akadem nashr‖. 2013.
   
3. 
   Temirov R. O`zbekiston tarixi. –T. 2010.
   
4. 
   Safo Matchonov, Sharifjon Sariyev. Adabiyot fanidan mavzuli test topshiriqlari to`plami. -T. ―Sharq‖. 2011.
   
5. 
   Hamzayev Madrim. Ona tili mavzuli test topshiriqlari to`plami. -T.
   

―Sharq‖. 2012.

6. 
   Axборотнома IX. ЎзРВМ ҳузуридаги Давлат тест маркази.-T. 2001.
   
7. 
   Farxod Sultonov. Qadimgi dunyo tarixi fanidan mavzuli test topshiriqlari to`plami. -T. ―Sharq‖. 2011.
   

Mundarija

Kirish 3
Test tuzilishiga qo’yiladigan talablar… 6
Tarixdan yil hisobiga doir testlar uslubiyati… 8
Ko’p variantli test tizimi tuzilishi uslubiyati… 11
Test topshiriqlari shakllari 17
Oily o`quv yurtlari talabalari uchun test topshiriqlari turlari 28
Malaka oshirish tinglovchilari uchun… 43
Test topshiriqlariga tayyorlanish va ishlash bo’yicha tavsiyalar. (Xulosa o`rnida)… 48
Foydalanilgan adabiyotlar… 50




Mualliflar xaqida.
Alibekov Umurzoq 1962 yilda Xo`jand shahrida tug`ilgan. 1985 yilda Samarqand davlat universitetining tarix fakultetini tamomlagan. 1985 yildan GulDUda elshunoslik muammolari bilan shug`ullanib kelmoqda. Mavzuga doir ilmiy maqolalari respublika va xorijiy ilmiy-nazariy anjumanlar to`plamlarida, ilmiy jurnallarda chop etilgan.
Guliston dalat universiteti, «Tарих» kafedrasi tadqiqotchisi. Guliston shahar, 4 mavze, GulDU Ijtimoiy-iqtisodiy fakultet binisi, 301- xona.
Telefon (mobil): [phone]


Hammualif :
Mamatov Sharofiddin 1969 yilda tugilgan. 1996 yilda Toshkent davlat universitetining tarix fakultetini tamomlagan. 2005 yildan GulDUda “O`zbekisto tarixi” muammolari bilan shug`ullanib kelmoqda. Mavzuga doir ilmiy maqolalari respublika va xorijiy ilmiy-nazariy anjumanlar to`plamlarida chop etilgan.
Guliston dalat universiteti, «Tарих» kafedrasi tadqiqotchisi. Guliston shahar, 4 mavze, GulDU Ijtimoiy-iqtisodiy fakultet binisi, 301- xona.
Telefon (mobil): [phone]