Gülşən Orucova, Nərminə Qaragözova, Rafiq İsmayılov, Zahid Xəlilov

Dil qaydaları. Mətndəki nitq materialı əsasında şagirdlərin dil qaydaları üzrə bilik
və bacarıqları yoxlanılır və inkişaf etdirilir.
31
Çap üçün deyil

---

Dil qaydaları ilə bağlı nəzəri materialdan sonra şagirdlərin həmin qaydaları nə
dərəcədə mənimsədikləri “test”, “doğru, yoxsa yanlış”, “cütləri müəyyən et” tipli
çalışmalar vasitəsilə yoxlanılır. 
Dərslikdə dil qaydaları üzrə nəzəri materiallar “Qaydalar” rubrikasında verilmişdir.
Dil qaydaları üzrə alt-standartlar bölmələr üzrə aşağıdakı şəkildə paylanmışdır. Bu
bölgü nitq vahidlərini sadədən mürəkkəbə doğru öyrənməyə imkan verir: I bölmə –
səs, hərf (fonetika), II bölmə (orfoqrafiya, orfoepiya), III və IV bölmələr – nitq hissələri
(morfologiya), V bölmə – mürəkkəb sözlərin yazılışı (sözün tərkibi, orfoqrafiya), VI
bölmə – söz birləşməsi, cümlə (sintaksis), VII bölmə – cümlə (sintaksis). VIII bölmədəki
dil qaydaları əvvəlki bölmələrdə yerinə yetirilən praktik çalışmalar vasitəsilə müvafiq
ardıcıllıqla təkrar olunur.
İş dəftəri dərslikdə verilən biliklərin tətbiqinə, şagirdlər tərəfindən daha dərindən
mə nim sənilməsinə xidmət edir. İş dəftəri problemin həllinə yönəlmiş çalışmalar üçün
geniş imkanlar açır.
Təqdim edilən iş dəftəri dərslikdəki mövzuları əhatə etməklə yanaşı, tapşırıq
modellərinin rəngarəngliyinə və əyləncəliyinə görə seçilir. Krossvordlar, anaqramlar
və bu kimi başqa tapşırıqlar şagirdə öz işinin real nəticəsini müstəqil  yoxlamağa və
bundan zövq almağa imkan verir.
İş dəftəri strukturuna görə müvafiq dərsliyi təkrar edir. Funksional baxımdan isə o,
şagirdin biliyini daha da dərinləşdirməyə, onu qiymətləndirməyə yönəldilmişdir. Bu,
müəllimin işini son dərəcə asanlaşdırır; şagirdi həm sinifdə, həm də evdə müvafiq
möv zu üzərində işlətmək üçün onun əlində kifayət qədər material olur. Bununla ya -
naşı, müəllim tapşırıqlar vasitəsilə istənilən mövzu üzrə şagirdin biliyini qiymət lən -
dirmək imkanı əldə edir.
Bundan əlavə, iş dəftərində müxtəlif dinləmə materialları yerləşdirilmişdir ki, bu
da şagirdin şifahi nitqinin inkişafında əvəzsiz rol oynayır.
İş dəftərində, ilk növbədə, “Yazı” məzmun xətti ilə bağlı bacarıqların inkişafı və
qiymətləndirmə üçün materiallar verilir. Hər bölmədə əlifbadakı dörd hərfin hüsnxət
normalarına uyğun yazılışını göstərən və şagirdlərin nümunələri təkrar etmələri üçün
boş sətirlər saxlanmış səhifələr vardır.
Hər bölmənin sonunda oxuyub-anlama və dil qaydaları üzrə test tapşırıqları
verilmişdir.