Guruh: silxkm 70-22
Yüklə 0,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Iqtisodiyotning xorijiy integratsiyasida investitsiyaning o’rni va ahamiyati Guruh:SILXKM 70-22 F.I.Sh:Abdujalilov Jahongir Uktamovich Kirish Mavzuning dolzarbligi va asoslanishi.Jahon xo’jaligi rivojining zamonaviy bosqichida sayyoramizning barcha qit'alarida integratsion jarayonlarning turli shakllarini ko'rishimiz mumkin. XX asrning ikkinchi yarmidan boshlab yetakchi industrial mamlakatlarning tez taraqqiy etishi. Shuningdek, xalqaro transport va kommunikatsiya vositalarining takomillashuvi natijasida xalqaro tovar va xizmatlarining yuqori sur'atlarda rivojlanishi yuz berdi. Xalqaro savdo bilan bir qatorda ishlah chiqarisb omillarining (kapital, ishchi kuebi va texnologiyalar) xalqaro harakati ham rivojlanib bordi. Ya’ni, tayyor mahsulot bilan bir qatorda ishlab chiqarisb omillari ham mamlakatlararo ko'cha boshladi. Tovar bahosida oz aksini topgan foyda nafaqat milliy chegara doirasida, balki xorijda ham yaratildi. Bularning barchasi iqtisodiy integratsiyaning vujudga kelishiga zamin yaratdí. lqtisodiy inlegratsiya - mamlakatlar o'zaro iqtisodiy hamkorligining natjasi bo'lib, u xo'jalik mexanizmlarining yaqinlashishiga olib keladi va bu yaqinlashuv davlatlararo bitimlar shaklini oladi hamda tegishli davlatlararo organlar tomonidan tartibga solinadi. Xalqaro iqtisodiy integratsiya bu - milliy xo'jaliklar (davlatlar) o'rtasida ko’p tomonlama o'zaro barqaror aloqalarning rivojlanishi va mehnat taqsimoti negizida yuzaga kelgan mamlakatlarni erkin iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy va madaniy jihatdan birlashuvi bo'lib, ishlah chiqarish tarmoqlarining turli darajada va turli ko’rinishdagi o'zaro aloqadorligini ifoda etadi. Hozirgi kunda integratsion jarayonlar to'g'risida mutaxassislar orasida yagona qarashlar konsepsivasi mayjud emas. Jahon iqlisodiyoti va xalqaro iqtisodiy munosabailar tizimida integratsion jarayonlar asosan ikki darajada (mikro transmilliy korporatsiyalarning tashkil elilishi orqali. makro iqlisodiy siyosatni davlatlararo muvofiqlashtirish siyosati orqali) amalga oshiriladi. Mikro darajadagi integratsion jaravonlar bir-biriga hududiy jihatdan yaqin joylashgan mamlakatlarning xo'jalik yurituvchi subyektlari kapilallarining o'zaro ta'sir doirasi orqali amalga oshiriladi. Ya'ni. ushbu davlatlar o’rtasida integratsion jarayonlar iqlisodiy bitimlar tizimining shakllanishi, kichik shoxobchalar. Sho’ba korxonalar tashkil etilishi orqali yuz beradi. Tashkil topgan korxona va firmalar o’rtasidagi o'zaro iqtisodiy aloqalarning tez rivojlanishi tovar almashish xizmat sohalarini, kapital va ishchi kuchining mamlakatlararo erkin harakatini ta’minlashga. Ijtimoiy-iqtisodiy va ilmiy-texnologik, tashqi iqtisodiy va mudofaa. Moliya va valyuta sohasida yagona sivoysatni o'tkazish zaruriyati tug'iladi. Yagona valyuta moliyaviy fondlar., infratuzilmalar va umumiy davlatlararo boshqaruv organlariga ega bo'lgan iqtisodiy majmualar yaratiladi. Makro d darajali esa intégratsiya davlatlarning iqtisodiy birlashmalarini shakllantirish hamda milliy siyosatlarni muvofiqlashtirish asosida ro'y beradi. Iqiisodiy intcgratsiya asosida bir qator obyektlar omillar aks etadi. Ularning ichida quyidagilar muhim ahamiyat kasb etadi: xo'jalik havotining yanada baynalmilallashuvi: xalqaro mehnat taqsimotining chuqurlashuvi: umumjahon ahamiyatga ega bo’lgan ilmiy-texnika inqilobi ( III): milliy iqtisodiyotlar ochiqlik darajasining kuchayishi va boshqalar. Ushbu obyektiv omillarning barchasi jahon iqtisodiyoti va xalqaro iqtisodi) munosabatlar tizimida bir-birlari bilan chambarchas bog'liq holda o'zaro aloqadorlikda rivojlanib boradi. Baynalmillashuv omili mamlakatlar o'rtasida barqaror iqtisodiy aloqalarning rivojjanishi va takror ishlab chiqarishning milliy xo'jalik doirasidan chetga chiqishi jarayonini aks ettiradi (eng avvalo. xalqaro mehnat taqsimoti asosida). Jahon xo'jalik hayoti baynalmilallashuvining o'sishi va rivojlanishida TMKIarning ta‘sir doirasi kalta. YuNKDAD) ma'lumotiga ko'ra hozirgi kunda jahonda 65 mingdan orliq TMKlar va ularning 850 mingdan ortiq shoxobchalari va sho’ba korxonalari faoliyat ko'rsatib kelmoqda. Yüklə 0,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|