Guruh: silxkm 70-22

Mavzuga doir tahlillar 
Jahon Banki
— Xalqaro Moliya Instituti hisoblanib, rivojlanayotgan 
mamlakatlarga 
sarmoyalar 
kirgazish, 
kreditlar 
taqdim 
etish 
bilan 
shugʻullanadi. 
Jahon banki
— xalqaro moliya muassasasi. Tarkibiga BMTning 
ixtisoslashgan muassasasi maqomiga ega bulgan 3 mustaqil xalqaro moliya instituti 
(Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki, Xalqaro moliya korporatsiyasi 
hamda Xalqaro taraqqiyot uyushmasi) kiradi. Baʼzi adabiyotlarda Xalqaro tiklanish 
va taraqqiyot banki norasmiy holda Jahon banki deb ham norasmiy holda Jahon 
banki 
deb 
ham 
yuritiladi.
Jahon banki dunyodagi kapital, qimmatbaho qogʻozlar bozorlarining asosiy 
mablagʻ 
oluvchisi 
hisoblanadi. 
Bundan 
tashqari, 
bank 
bir 
qator 
mamlakatlardan obligatsiya, zayom sotish orqali togʻridan-togʻri qarz oladi, 
yigʻilgan mablagʻlar qoloq mamlakatlarning taraqqiyoti yoʻlida ishlatiladi va ularga 
imkoniyati darajasidagi past foizlar hisobida beriladi. 
Jahon banki kredit olish, uni qaytara olish darajasida boʻlgan mamlakatlar uchun 
mablagʻlarni mujassamlaydi. Ammo, boy mamlakatlarga yoki alohida shaxslarga 
jahon banki tomonidan kredit berilmaydi. 

---

Rivojlanayotgan mamlakatlarda aholining jon boshiga yalpi mahsulot $1200 
atrofida boʻlgan taqdirda ular Xalqaro tiklanish va taraqqiyot bankidan kredit olish 
imkoniyatiga ega boʻladilar. Bu kreditlar 12-15 yil ichida qoplanishi lozim. Ikkinchi 
tomondan, 
Xalqaro taraqqiyot assotsiatsiyasini (XTA)
kreditlarni qoloqroq 
mamlakatlarga, yaʼni ulardagi yalpi milliy mahsulot jon boshiga 800 dan kam 
boʻlgan mamlakatlarga beradi (asosan XTA tomonodan berilayotgan kreditlarning 
80 %ini hozirgi vaqtda aholi jon boshiga $ 700 dan kam boʻlgan mamlakatlar oladi). 
Bu kreditlar boʻyicha foizlar olinmasdan, koʻpgina hollarda ular 35-40 yillar 
oraligʻida toʻlash sharti bilan beriladi. 
Jahon banki oʻz faoliyatini rivojlanayotgan va qoloq mamlakatlarga texnik 
loyihalarni, iqtisodiy dasturlarni moliyalashtirish jihatdan yordam berish orqali bu 
mamlakatlarning iqtisodiy salohiyatini oshirishga yordam beradi. Bu vazifalar 
bankining asosiy uzoq muddatli vazifasi hisoblanadi.