Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev
Yüklə 3,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- JK 17-moddasi 2- va 3- qismida
|
JK 17-moddasi 3-qismi
ijtimoiy xavfli qilmish sodir etgunga qadar 14 yoshga to‘lgan shaxsni jinoiy javobgarlikka tortish mumkin bo‘lgan jinoyatlarning aniq chegarasini o‘rnatgan. Shaxs jinoiy javobgarlikka tortiladigan yosh haqidagi umumiy qoidalardan istisno, ya’ni 13 yoshdan 16 yoshgacha shaxslar jinoyat subyekti bo‘lishi mumkin bo‘lgan jinoyat tarkibi shunday zaruratdan kelib chiqqanki, berilgan jinoyat tarkiblari ijtimoiy xavfi yuqori bo‘lgan jinoyatlarni tavsiflaydi. Ular og‘irlashtiruvchi holatlarni nazarda tutadigan, kvalifikatsiya qilinadigan yoki alohida kvalifikatsiya qilinadigan jinoyat tarkiblarini o‘z ichiga oladi. Bundan tashqari, JK 17-moddasi 2- va 3- qismida sanab o‘tilgan jinoyatlar ikki obyektga tajovuz qiluvchi murakkab tarkibli jinoyatlar hisoblanadi yoki tajovuzni amalga oshirish aybning murakkab shaklini tashkil etuvchi qandaydir ijtimoiy xavfli oqibatlar keltirib chiqaradi yoki bu obyektlarga tajovuz boshqa mustaqil jinoyatni sodir etish orqali amalga oshiriladi. Masalan, o‘smir 15 yoshida ommaviy tartibsizliklarda (JK 244-moddasi) ishtirok etsa, uni bu norma orqali javobgarlikka tortish mumkin emas, chunki bu jinoyat uchun javobgarlik 16 yoshdan vujudga keladi. Shu bilan birgalikda, ommaviy tartibsizliklar Jinoyat kodeksining boshqa moddalarida ko‘rsatilgan shaxsga qarshi zo‘ravonlik harakatlari, bosqinchilik, o‘t qo‘yish, mulkka zarar yetkazish yoki yo‘q qilish hamda boshqa harakatlar bilan kuzatiladi hamda ular uchun javobgarlik 14 yoshdan belgilangan. Bundan kelib chiqadiki, o‘smir qanday faktik harakatlar sodir etganidan qat’i nazar, uning harakatlari shu normalar orqali kvalifikatsiya qilinishi kerak. Ko‘rsatib o‘tilgan yoshning minimal chegarasi (13 va 14 yosh) qonun chiqaruvchi tomonidan, jinoyat qonunida belgilangan yoshga yetguniga qadar, shaxs JK bilan taqiqlangan u yoki bu qilmishining ijtimoiy xavfli ekanligini anglashi, o‘z irodasini, o‘z jinoiy xatti-harakatlarini sodir etishning birinchi damlaridayoq nazorat qilish qobiliyatiga ega bo‘lishidan dalolat beruvchi shaxsning psixologik va ijtimoiy rivojlanish 237 xususiyatlarini, shuningdek, kriminologik mezonlarini 1 hisobga olgan holda o‘rnatiladi. Ba’zi hollarda esa shaxs jinoiy javobgarlikka faqat voyaga yetganidagina tortiladi 2 . Jumladan, Yüklə 3,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|