Hayot faoliyati xavfsizligi” kafedrasi «Hayot faoliyati xavfsizligi» fanidan laboratoriya ishini bajarishga doir uslubiy ko'rsatmalar Texnik oliy o’quv yurtlarining

Laboratoriya ishini o’tkazish uchun qo’llaniladigan asbob va uskunalar.

Rasm 2. Sun’iy yoritilishni tadqiq etish uchun tajriba qurilmasi sxemasi

Rasm 1. Lyuksmetr Yu-116 1- fotoelement; 2-galvanometr; 3- yutuvchi o’rnatma K 4- yutuvchi o’rnatma T 5- yutuvchi o’rnatma M

1-shtativ; 2-yoritgich; 3-6-cho’g’lanma chiroq 4-Lyuminessent chiroq; 5-boks; 7-10-fotoelement;8-rangli plastinka 9-olinadigan panel;10- galvanometr

Lyuksmetr Yu-116 ning galvanometri ikkita o’lchov ko’rsatkichidan iborat bo’lib, birinchisi (0-30), ikkinchisi (0-100) lyuksgacha bo’lgan yoritilganlikni o’lchaydi.

Galvanometrda ikkita tugmacha mavjud, chap tugmacha bosilganda (O-3O)gacha o’ng tugmacha bosilganda (0-100) lyuksgacha yoritilganlik o’lchanadi. Yu-116 lyuksmetrning o’lchashdagi yo’l qo’yilishi mumkin bo’lgan xatolik faqat asbobning mili kichiq miqdorda og`ganda eng katta qiymatga ega bo’ladi. TTTu sababli har qaysi shkalada o’lchashning boshlanishida ruxsat etiladigan nuqtalar qo’yilgan bo’lib, bu nuqtalar ( 0-30 ) ko’rsatkichi uchun 20 raqamiga to’g`ri keladi. Juda katta miqdordagi yoritilganlikni o’lchash uchun (100 lk dan ortiq) fotoelementga yorug`likni (M) 10 marta kamaytiruvchi, (R) 100 marta kamaytiruvchi, (T) 1000 marta kamaytiruvchi, yorug`likni yutuvchi maxsus o’rnatmalar o’rnatiladi. Yarim sfera shaklidagi yorug`lik tarqatuvchi K o’rnatma oq plastmassadan yasalgan konussimon moslama bo’lib yorug`lik nurini fotoelementga xatoliklarini bartaraf etish uchun qo’llaniladi. K o’rnatma M, R va T o’rnatmalarning birortasi bilan birlikga qo’llaniladi Agar K va M o’rnatma o’rnatilganda galvanometr ko’rsatkichi Yuga, K va R o’rnatmasi o’rnatilganda 100 ga, K va T o’rnatmasi o’rnatilganda lyuksmetr galvanometrining ko’rsatkichi 1000 ga ko’paytiriladi.