Himoyaga ruxsat beriladi

8-chizma 
 
6 kishidan iborat bo`lgan kichik 
guruh 6 daqiqa ichida kichik 
muammo 
va 
umuman 
asosiy 
muammoni 
yechimini 
topishga 
yordam 
beruvchi 
muammoli 
savollarga aniq javoblar topishga 
harakat qiladilar. Har bir ishtirokchi 
alohida qog‘oz varag‘iga o`zining 
javoblarini yozadi. 
Guruh ishlari natijasining taqdimoti va muhokamasi o`tkaziladi, 
taklif qilingan kichik muammo hamda asosiy muammo bo`yicha 
aniq, strukturaga solingan, ratsionalyechimlar ishlab chiqiladi va 
taklif qilinadi. 
Kichik 
guruhlarda 
tayyorlangan 
javoblar muhokama qilinadi: noto`g‘ri 
fikrlar 
olib 
tashlanadi, 
mujmal 
fikrlarga aniqlik kiritiladi, asosiylari 
tanlab 
olinadi. 
Tanlab 
olingan 
javoblarni 
tizimlashtirish 
uchun 
ma`lum xususiyatlar aniqlanadi va shu 
asosda kichik muammo hamda asosiy 
muammo bo`yicha yechimlar guruh-
lashtiriladi. 
6-6 texnikasi qo`yilgan muammo 
yuzasidan 
jamoaviy
shakllantirilgan, 
taklif 
qilingan 
yechimlar variantlarning eng 
sarasini tanlab olish va baholash, 
so`ngra 
ularni 
umumiy 
xususiyatlariga 
qarab 
quyidagi 
algoritm bo`yicha guruhlashtirish 
imkonini beradi. 

---

68
XULOSA VA TAKLIFLAR 
Ko`pgina hollarda «investitsiya» tushunchasi iqtisodiy va boshqa faoliyat 
ob`ektlariga kiritiladigan moddiy va nomoddiy ne`matlar hamda ularga doir 
huquqlar tarzida ta`riflanadi. Investitsiya deganda barcha turdagi milliy va 
intelektual boyliklar tushunilib, ular tadbirkorlik faoliyati ob`ektlariga yo`naltirilib 
daromad keltirishi yoki biror-bir ijobiy samaraga erishishi zarur. Investitsiya 
kiritishdan asosiy maqsad daromad olish va ijobiy ijtimoiy samaraga erishishdir. 
Yalpi investitsiyalar va amortizatsiya o`rtasidagi nisbatga qarab iqtisodiyotning 
ahvoli qanday ekanligini, ya`ni yuksalish, yo turg`unlik yoki pasayish davrini 
boshidan kechirayotganligini aniqlash mumkin. Agarda, yalpi investitsiyalar 
amortizatsiyadan ortiq, ya`ni sof investitsiya yuqori bo`lsa, iqtisodiyot yuksalishda 
bo`ladi, chunki uning ishlab chiqarish quvvatlari o`sadi. 
Maqsadiga ko`ra, xorijiy investitsiyalar bevosita va portfel‘ investitsiyalarga 
bo‘linadi. Bevosita investitsiyalar – bu kapitalni to‘g`ridan-to‘g`ri eksporti bo`lib, 
investitsiya kirituvchiga shu korxona ustidan nazorat qilish huquqini beradi. Bunda 
korxona asosiy kompaniyaning xorijdagi shahobchasiga aylanadi. Bevosita xorijiy 
investitsiya(BXI)lar asosan xususiy tadbirkorlik kapitali shaklida bo‘ladi. 
2013 yilning yanvar-dekabrida respublikada asosiy kapitalga kiritilgan 
investitsiyalarning umumiy miqdori milliy valyutada 27557,3 mlrd. so‘mni yoki 
AQSh dollaridagi ekvivalent hajmda 13,2 milliard AQSh dollarini tashkil etdi. Bu 
2012 yilning yanvar-dekabriga nisbatan 11,3% ga ko‘p degani. 2012-yilda esa bu 
ko‘rsatkich milliy valyutada 22067,0 mlrd. so‘mga yoki 11,7 mlrd AQSH dollariga 
teng bo‘lib, u 2011 yilga nisbatan 11,6% ga o‘sgan. 
―O‗zbekiston 2013‖ almanaxi ma‘lumotlariga ko‗ra, ushbu investitsiya 
resurslari asosan sanoat (34,5%), uy-joy qurilishi (21,9%) va transport (15,5%) 
sohasiga yo‗naltirildi. 
Mamlakatimizda Tiklanish va taraqqiyot jamg‘armasining tashkil etilgani chet 
el investistiyalarini jalb etishda ko‘p jihatdan muhim ahamiyat kasb etmoqda, desak, 
hech qanday mubolag‘a bo‘lmaydi. Jamg‘armaning asosiy vazifasi iqtisodiyotning 
yetakchi tarmoqlari va yo‘l-kommunikastiya sohasidagi strategik muhim investistiya 

---

69
loyihalarini xorijiy sheriklar bilan hamkorlikda moliyalashda faol ishtirok etishdan 
iborat. 
Mamlakatimiz iqtisodiyotiga davlat investitsiya dasturi doirasida jalb 
qilinayotgan xalqaro sarmoyalarning asosiy qismi Xitoy, Rossiya, Janubiy Koreya 
hamda Niderlandiya davlatlari tashkil etmoqda. Xitoy davlati jami jalb qilingan 
xalqaro sarmoyalarning 35.66% ni tashkil qilayotgani va bu borada mamlaktimiz 
ushbu davlat bilan yuqori darajada hamkorlik ishlari olib borayotganini ko‘rish 
mumkin. Bundan tashqari, xalqaro sarmoyaning Rossiyaga 26.79%, Janubiy 
Koreyaga 19.50% hisobida to‘g‘ri kelayotganini takidlash lozim. 
IFC va BDAFIs tashkilotlari bilan o‘rnatilgan mustahkam aloqalar natijasida 
O‘zbekiston Respublikasiga kiritilayotgan investitsiyalar hajmi yildan-yil ortib 
borayapti. Oxirgi besh yil ichida beg‘araz moddiy va texnik yordam hajmining 
o‘sish surati o‘rtacha 8,2% ni tashkil etdi. Bu ko‘rsatkich 2013 yilda 7,6% ni tashkil 
etib, 186 mln. USDga yetdi.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar mahkamasining 29.03.2013 yildagi №90 
sonli qaroriga muvofiq hozirda IFC va BDAFIs tashkilotlari bilan hamkorlikda 
amalga oshirilishi ko‘zda tutilayotga jami 285 600 000 USDga teng bo‘lgan ta‘lim, 
sog‘liqni saqlash, qishloq xo‘jaligi va suv resurslaridan foydalanish, ichimlik suvi 
muammolari, energotejamlilik, atrof muhitni himoyalash, kichik va o‘rta biznessni 
qo‘llab quvatlash va boshqa masalalarni o‘rganib chiqmoqda.
Shuningdek, 2013-2017 yillarda Xitoy Xalq Respublikasi bilan birgalikda jami 
qiymati 271 300 000 USD ga teng bo‘lgan 35 loyihani, Yaponiya Respublikasi bilan 
57 400 000 USD ga teng bo‘lgan 14 ta va Korea Respublikasi bilan 22 500 000 
USD gat eng bo‘lgan 9 ta loyihani amalga oshirish masalasi o‘rganib chiqilmoqda. 
Bundan tashqari, IFC va BDSFIs tashkilotlari bilaning mamlakatimiz 
iqtisodiyotiga ajratayotgan uzoq muddatli imtiyozli kreditlar miqdori ortib 
bormoqda. 2013-yilda 2‘960 mln. USD ga teng bo‘lgan 23 ta moliyaviy bitim 
imzolangan, bu o‘tgan yilga nisbatan 214,5% ga teng. 
Mavzuni o‘rganib chiqib, mamlakatimiz investitsiya salohiyatini yanada 
oshirish uchun quyidagi takliflarni kiritaman: 

---

70
- 
Aholining o‘rta va quyi qatlamlarini ish bilan ta‘minlash maqsadida, 
investitsiyalar oqimini hududlar bo‘yicha aholi soniga qarab proporsional 
taqsimlash;