Hozirgi globallashuv jarayonida bozor iqtisodiyotining muammolari va yechimlari Norbek Sayfiddin o’g’li

www.pedagoglar.uz 
46-son 2–to’plam Iyul 2023
Sahifa: 59 
texnologiyalarga xususiy sarmoya kiritishni cheklovchi to‘siqlarni, shuningdek, 
bozor mexanizmlari o‘z-o‘zidan yengib bo‘lmaydigan qiyinchiliklarni bartaraf 
etishdan iborat. 
Davlat tomonidan tartibga solish funktsiyalarini bajarish iqtisodiy 
rivojlanishning butun yo'nalishiga sezilarli ta'sir ko'rsatadi va bozor iqtisodiyotining 
xarakterini o'zgartiradi. Aynan har bir tarixiy bosqich va iqtisodiy holat uchun ikkita 
boshlang'ichning ma'lum nisbatda birikishi uning ob'ektiv va sub'ektiv omillarning 
o'zaro ta'siri bo'lgan evolyutsiyaning umumiy jarayonida muhim o'ziga xosligini 
belgilab berdi. Bugungi kunda bozor jarayonlari birlamchi bo'lib qolsa-da, ular 
davlat faoliyatining sezilarli ta'siri ostida rivojlanadi, bu esa xo'jalik sub'ektlari 
manfaatlari muvozanatini ta'minlaydi
3
. Globallashuvning navbatdagi muammosi 
jahon moliya bozorlarining faoliyatidir. Kapital va moliya sektori harakatining 
liberallashuvi bilan birga olib borilayotgan ushbu jarayonlar tizimli risklarning 
kamayishiga olib keladi, ammo institutlar va bozorlar o'rtasidagi turli xil moliyaviy 
va savdo munosabatlari individual risklarni xalqaro darajaga qayta taqsimlash 
imkonini beradi. Moliyaviy globallashuv jahon bozorining umumiy beqarorligini 
kuchaytiradi, mamlakatning iqtisodiy xavfsizligi va makroiqtisodiy barqarorligiga 
tahdidlarning rivojlanish ehtimolini oshiradi. 
Xulosa qilib shuni ta'kidlaymizki, davlatning raqobatbardoshligi uning 
xalqaro munosabatlar tizimida milliy iqtisodiyot uchun qulay pozitsiyalarni 
ta'minlash, iqtisodiy o'sish sur'atlarini oshirish, aholi bandligi va real daromadlarini 
oshirish qobiliyati bilan belgilanadi. O’zbekiston qtisodiyotini makroiqtisodiy 
tartibga solish yo'nalishlarini amalga oshirish globallashuv tendentsiyalarining 
milliy iqtisodiy salohiyatni ochishga ta'sirini hisobga olmasdan mumkin emas. 
Tabiiy, insoniy, moliyaviy salohiyat xorijiy davlatlar, hududlar, tashkilotlar, 
korxonalar bilan integratsiya jarayonlari va hamkorlikda faol ishtirok etadi [10]. 
Globallashuv 
jarayonlarining 
chuqurlashuvi 
jahon 
xo‘jalik 
tizimiga 
3
Knyazev Yu.K.Zamonaviy iqtisodiyot- bozor va ijtimoiy tartibga solish sintezi: Yu.K. Knyazev: [Monografiya] - M 
.: INFRA-M, 2014. - 176 p. 

---